Ngôn ngữ cơ thể
của ông Nguyễn Chí Thiện
qua cuộc phỏng vấn của cô Bút Vàng
Thưa diễn đàn và bác Đặng Đình Thúy (BN587),
Câu chuyện của bác Nguyễn Chí Thiện đáng lẽ đã xưa rồi, nhưng cô Bút Vàng có nhã ý làm cuộc phỏng vấn qua video, khiến Hoàng lại ngứa ngáy, phải cố đọc body language của nhà thơ này. Mục đích đầu tiên của Hoàng khi tìm hiểu về ngôn ngữ cơ thể là để xem người ta có nói dối với mình hay không. Thường thì người ta hay phán đoán người khác nói dối qua phát biểu của đương sự nhưng cũng chính vì vậy mà người nói dối chuẩn bị lời ăn tiếng nói để không bị sơ hở. Cái mà họ thường không chuẩn bị (trừ những người nào chuyên về body language) là ngôn ngữ cơ thể của họ. Sách (của Allan Pease) viết, mình chỉ có thể tin được lời nói 35%, nhưng có thể tin được ngôn ngữ cơ thể đến 65%.
Trước khi một trong quý bà con nói rằng không tin sự phản ánh chân thật của ngôn ngữ cơ thể, xin chịu khó tìm hiểu về vận hành của bộ não, sự tương quan giữa các khu vực trong não. Sau khi tìm hiểu xong, chắc quý vị sẽ tin rằng ngôn ngữ cơ thể quả thật rất đáng tin cậy, tuy chúng tôi không bao giờ nói đến 100% vì nó còn tùy thuộc người giải đoán.
Vậy ngôn ngữ cơ thể của ông Nguyễn Chí Thiện (NCT) nói lên những gì?
Nếu bác Thúy, cô Thuấn và quý vị có thời gian, xin đọc qua bài viết dưới đây và đối chiếu lại với video mà cô Thuấn Bút Vàng (BV) phỏng vấn ông NCT.
xem video:
http://anhduong. info/joomla/ index.php? option=com_ content&task=view&id=2604&Itemid=1
Song song đó, quý vị cũng có thể search trên Net, để kiểm chứng các kiến thức về ngôn ngữ cơ thể. Trong trang sau đây có nhiều bài viết liên quan đến cách xem ngôn ngữ cơ thể của người nói dối. (nên đọc nhiều articles)
http://www.google. com.au/search? sourceid= navclient&ie=UTF-8&rlz=1T4GFRC_ en___AU217&q=lying+body+ language
Có nhiều cách để xem ngôn ngữ cơ thể, xem và nghe cách nói chuyện, giọng nói, để ý cặp mắt, để ý các phần thân thể khác. Xin bắt đầu về các phần thân thể của ông NCT trong cuộc phỏng vấn này.
27 phút chân không nhúc nhích
Kính thưa bà con và bác Thúy,
Phần thân thể càng xa mặt bao nhiêu thì càng phản ánh tâm trạng của người nói trung thực bấy nhiêu. Thí dụ như một ngưoi rất ghét mình nhưng làm bộ thân thiện thì khi nói chuyện với mình họ sẽ làm mặt tươi, nở nụ cuời, nếu họ muốn giấu cảm giác thật. Kế đến, họ thậm chí còn lấy tay vỗ vai, vỗ vế của mình, nhưng họ ít khi nào để ý đến cặp đùi, mũi bàn chân. Để gian dối, người nói thường để ý đến biểu lộ trên mặt, càng xa mặt bao nhiêu thì người ta càng ít để ý bấy nhiêu.
Người nói láo, hay trong tình trạng căng thẩng (có thể vì nói láo) sẽ có stiff body language, nghĩa là cứng, không thoải mái.
Chúng ta hãy nhìn đôi chân của ông NCT. Điểm đặc biệt nổi bật là hơn 27 phút, từ lúc bắt đầu cuộc phỏng vấn đến lúc ông đứng dậy đi, đôi chân không hề đổi thế, thậm chí không hề nhúc nhích một lần. Cặp đùi tréo ngoải rất cứng. Kế đến, thế tréo đùi ngược ra khỏi người phỏng vấn là cô BV. Điều này nói lên rằng ông không thích thú về cuộc nói chuyện này, hay có thể không thích thú với người phỏng vấn (khi người ta thích mình hay hứng thú với cuộc nói chuyện thì sẽ tréo ngoải mà chân tréo hướng về phía mình). Có lẽ ước đoán đầu đúng hơn.
So sánh với tướng ngồi của cô BV thì hoàn toàn khác. Cô BV ngồi hơi dạng hai đùi ra, một dấu hiệu rất... thoải mái.
Ít khi nào mình ngồi cả nửa tiếng mà không hề đổi chân, trừ phi đang rất căng thẳng nên không mới để ý đến việc chân mỏi. Stiff legs, một dấu hiệu không thuận lợi cho việc đánh giá là ông NCT nói thật.
Những động tác của người nói láo: quẹt (vuốt) mũi, gãi ta, gãi đầu, tằng hắng (hay ho), liếm mép
Theo sách của Allan Pease, quẹt mũi là hành động nói lên sự nói láo. Nếu một người gãi mũi lâu vài giây thì có thể vì họ cần gãi thật, động tác quẹt hay vuốt mũi của người nói láo rất nhanh. Ngoài quẹt mũi, các sách khác cũng có nêu các động tác như gãi đầu, gãi tai, tằng hắng (ho), liếm mép (hay chép miệng). Một tài liệu cho rằng khi ta nói láo, một hóa chất tiết ra khiến cho mạch máu ở những nơi như tai, mũi, họng nở lớn, khiến người nói láo đưa tay lên sờ, hay ho, tằng hắng một cách vô thức.
Bây giờ ta xem đến bác NCT.
Sau đây là phần ghi nhận những động tác bên trên của ông NCT trong suốt cuộc phỏng vấn dài xấp xỉ nửa tiếng,
5.10: liếm mép và quẹt mũi khi nói "tôi chua "fleures de l'enfer"
10.59: cô Thuấn nói "Thành ra có cả Hoa Địa Ngục" và về việc "sao chụp cả hai mặt"- ông NCT gãi đầu
11.10: tằng hắng "Les Fleures the ''enfer"- lập lại chữ "rõ ràng" của cô BV (lập lại nguyên chữ cũng là một động thái của người nói láo.
12.21: ông NCT gãi đầu (bên tai trái) "khi đang nói về chữ S trong chữ infortunes mất phần trên trong bản của Đỗ Văn, và trục trặc của photocopy.
12.44 ông NT ho, khi nói là các bản photocopy "đều lấy từ bản gốc này ra cả"
15.56 cô BV hỏi "Tại sao công an nó bắt anh chép lại làm gì". Ông NCT liếm mép, vuốt mũi, nhìn lên, tránh eye contact
16.06, 16.17, 16.24, 17.01 ông NCT chép miệng 3 lần khi nói về việc công an bảo ông ta chép lại bản thơ
17.22: ông NCT vuốt mũi khi nói "đừng có liên quan đến VC"
17.42: ông NCT vuốt mũi khi nói "liên đến quan đến sứ quán Anh, biết bao giờ mới làm xong"
18.45, 19.00, 19.14 Ông NCT tằng hắng khi nói "như là một số bản nó in ra, bản nào cũng được" và liếm mép
21.24, 21.53: khi nói về việc những người cá cược với GS Nguyễn Phúc Liên (NPL) nếu thắng thì họ lấy tiền, ông NCT vuốt mặt, vẻ khôi hài.
Thưa bà con,
Chúng ta không thể xem một động tác rồi kết luận người ấy nói dối. Khi phán xét, cần xem cả nguyên phần nội dung, diễn tiếng và so sánh với những lúc khác (để loại trừ trường hợp đương sự có thói quen vuốt mũi hay gãi đầu)
Sau đây là phần phân tích.
Về cái tựa Hoa Địa Ngục
Số lần ông NCT vuốt mũi và gãi đầu có thể nói là ít và ông không làm động tác này khi nói chuyện thách thức cá cược với GS NPL, mà khi nói về cái tựa Hoa Địa Ngục hay Les Fleurs de l'Enfer được đề cập, thì y như rằng lần nào ông cũng làm một trong những động tác này. Nổi bật nhất là ở 5'10", 10'59", 11'10" (xin mời bà con xem video, để ý những động tác trên, và xem lại nội dung, tình hình lúc ấy. Bà con sẽ thấy rất rõ.)
Nhân đây, xin được mở ngoặc nói thêm về cái tựa Hoa Địa Ngục, mặc dù phần này không nằm trong body language.
Không hiểu vì sao, nếu chữ Hoa Địa Ngục đã được viết trên bản chính từ trước, mà khi Văn Nghệ Tiên Phong có bản này (qua tay của ông Đỗ Văn, Châu Kim Nhân), lại không đăng cái tựa này mà đặt lại các tựa khác như "Bản Chúc Thư của một Người Tù" hay "Tiếng Vọng Từ Đáy Vực". Có người còn gọi đây là tác phẩm "Vô Đề".
Về việc công an bảo ông NCT chép lại tập thơ khi bị bắt trở lại
Ở 15'56", 16'06", 16'17", 16'24", 17'01", 17'22" ông NCT có những động tác như vuốt mũi, tằng hắng, chép miệng, đó cũng chính là lúc ông đề cập đến việc công an buộc ông viết lại tập thơ.
Về việc các bản photocopy và sự liên quan đến bản chính
Ở 12'21", 12'44", 18'45", 19'00", 19'14" ông NCT lại có những động tác như tằng hắng, vuốt mũi, chép miệng
Trong suốt cả cuộc phỏng vấn, ông NCT không làm những động tác đáng nghi trên khi nói về những đề tài khác, trừ hai lần duy nhất, khi khôi hài về việc cá cược lúc 21'24", 21'53". Điều này chứng tỏ là việc vuốt mũi, gãi tai, tằng hắng, chép miệng (hay liếm mép rất nhanh) của ông NCT không phải là thói quen mà nó xuất hiện trong ba trương hợp,
một là nói về cái tựa Hoa Địa Ngục,
hai là nói về việc công an bảo ông chép lại và
ba là nói về các bản photo.
Những động tác tay trong lúc tương tác với cô BV
Cách khoa tay của ông NCT không có điều gì có vẻ gian dối cả, nhưng trong suốt cả cuộc phỏng vấn, đặc biệt là ở phút thứ tư (4'), nếu xem kỹ bà con sẽ thấy ông NCT gần như giật lại, hay tránh việc cô BV cầm và xem nguyên bản "Hoa Địa Ngục". Ông chỉ đưa khi cô BV lên tiếng đòi hỏi để đưa gần máy quay phim. Ở đây, chúng ta không nói rằng nếu cô BV cầm được bản này thì sẽ khám phá ra được bí mật gì, và trước sau gì cô cũng có cơ hội để scan hay copy, nhưng những động tác tránh cô BV cầm hẳn nguyên bản ấy cho thấy vô thức của ông NCT cảm thấy bất an khi đưa cho cô BV cầm. Xin quý vị xem phút thứ tư của video, sẽ thấy rất rõ.
Đôi mắt
Trên ta đã nói về phần ngôn ngữ của cơ thể như tay chân, bây giờ xét đến đôi mắt. Eye contact, "trao đổi ánh mắt" là một trong những dấu hiệu rất quan trọng. Nếu nhìn toàn cuộc phỏng vấn, bà con sẽ thấy lúc nói về vụ cá cược với GS NPL, ông NCT nhìn cô BV rất nhiều và rất lâu, còn trong đoạn đầu, lúc trình bày về tập thơ Hoa Địa Ngục, thì thời gian ông NCT chạm mắt với cô BV ít hơn nhiều. Người ta có thể nói là lúc ấy ông NCT bận nhìn tập thơ. Tuy nhiên, điểm chạm mắt này không quan trọng bằng điểm tréo chân bất động vì như trên đã nói, càng xa gương mặt thì người ta càng ít để ý để che dấu. Có rất nhiều người có khả năng trợn mắt nói láo.
Điểm đáng để ý là lúc cô BV nói về 20 phút của bà Hoàng Dược Thảo, đề cập đến những tố cáo của Triệu Lan, Việt Thường vân vân thì ông NCT nhìn vào cái bìa của tập thư, như xem xét phía trong của bìa (là tờ lịch). Đây là một hành động né tránh được biểu hiện rất rõ, vì tấm lịch ấy ông đã xem nhiều lần, không có cái gì để xem nữa.
Cách nói
Như trên đã trình bày bên trên, khi xem body language thì ta xem cơ thể, tay chân, mình, xem mắt, và đặc biệt để ý đến cách nói chuyện. Các động tác cơ thể thì đã được phân tích sơ qua bên trên, bay giờ ta để ý đến cách nói chuyện của ông NCT.
Bà con thử để ý xem, hầu như ông NCT lúc nào cũng nói trước khi cô BV chấm dứt câu nói. Đó là cách nói đàn (áp) của người đang căng thẳng hay đang nói dối.
Lúc 7'15", khi cô BV nói về việc có khoảng thời gian nguyên bản "Hoa Địa Ngục" được lưu trữ trong văn khố thì ông NCT nói đàn ngay là "đây, từ từ tôi nói".
Ở 2'8", cô BV cũng đã một lần nhắc việc tập thơ có trong văn khố, ôg NCT tuy không ngắt lời, chỉ nói "từ từ rồi tôi nói sau", nhưng sau hai lần nhắc chuyện này rốt cuộc ông NCT cũng không nói tại sao tập thơ nằm trong văn khố.
Ở đây, xin mở ngoặc về việc này (dù nó không thuộc về body language). Theo lời ông NCT tập thơ được bộ ngoại giao đưa cho ông GS Patrick Herney (không bảo đảm viết đúng tên), GS có photo cho ông Đỗ Văn. Đó là chuyện của năm 1980. Đến năm 2005 GS chết, sau đó thì phu nhân của GS tìm thấy tập thơ và giao lại cho ông NCT vào năm nay. Theo câu chuyện này thì không thấy đoạn nào tập thơ nằm trong văn khố. Nhưng cũng theo ông NCT thì nhà văn Lê văn Tiến đã tìm thấy tập thơ trong văn khố vào năm 1997 và photocopy ra 10 bản, tặng nhiều người. Nếu đã nằm trong văn khố thì tại sao lại nằm trong tay của vợ của GS Patrick Herney, vấn đề này ông NCT đã hai lần bảo là sẽ nói, nhưng rốt cuộc không nói đến.
Vào 12'30", khi cô BV tiếp lời ông NCT, nói thêm về việc bản photocopy bị lệch lạc, thì ông NCT lại nói đàn cô BV.
Người nói dối hay đang bị căng thẳng vì sợ người khác tìm ra sơ hở thường nói đàn, nói lấp (đè) hay chuyển đề tài. Việc này xảy ra ở hầu hết chiều dài cuộc phỏng vấn, nếu quý vị chú ý sẽ thấy rất rõ (kiến thức về việc nói lấp, chuyển đề tài có trong các tài liệu mà chúng tôi chỉ ra trong trang search bên trên)
Kính thưa quý vị và bác Thúy,
Nếu có thời gian, xin quý vị xem lại phần video vài lần, mỗi lần chỉ chú ý vào một vài điểm. Thí dụ như lần đầu xem thì chú ý vào chân (bất động) và tay (vuốt/ quẹt mũi, gãi đầu/tai, tằng hắng, ho, chép miệng hay liếm mép (rất nhanh)) của ông NCT. Lần Thứ nhì thì để ý ánh mắt và cách nói chuyện của ông ta, những lúc ông ta nói đè, nói đàn, nói lấp câu nói chưa dứt của cô BV.
Cứ mỗi lần thấy một dấu hiệu có thể phản ảnh sự nói dối, xin quý vị pause và xem lại, để ý khoảng vài giây trước đó cho đến khi động tác đáng nghi xảy ra, xem tiến trình và nội dung như thế nào. Có lẽ quý vị sẽ thấy rất hào hứng khi hầu như tất cả những động thái liên quan đến việc nói dối đều tập trung vào một số thời điểm có nội dung đã ghi bên trên.
Cách tốt nhất là chúng ta tắt tiếng, chỉ để ý đến động thái. Khi nào bắt được một trong những động thái đáng nghi thì hãy mở tiếng lên, rewind lại ngay khúc đó và nghe lại.
Chúng tôi chỉ xem được một vài phút video khác của ông NCT nói chuyện trong hoàn cảnh tay đôi, tay ba (như phỏng vấn), tuy không nhiều nhưng cũng không tìm thấy những động tác như vuốt mũi, tằng hắng hay gãi đầu không cần thiết. Điều này nói lên rằng những động tác trên không phải là thói quen của ông.
Kính thưa quý vị và bác Thúy,
Trước khi xem và phân tích đoạn video của cô BV đưa lên, Hoàng chỉ hơi ngờ ngợ về sự thành thật của ông NCT. Cũng như bác Thúy, Hoàng nhận xét việc thách đố cá cược với bà Hoàng Dược Thảo là một hành động không giống của người có tư tưởng lớn, mà giống như thói quen của dân chợ búa. Sau khi phân tích body language của ông NCT qua cuộc phỏng vấn, sự nghi ngờ lên rất cao, có thể nói là đến 90%. Những nghi ngờ tựu vào 3 điểm chính:
- Tên Hoa Địa Ngục của tập thơ- rất có thể chữ Hoa Địa Ngục được viêt sau này;
- Việc ông NCT bị công an bắt chép lại tập thơ- rất có thể là có chép lại, nhưng chỉ chép để tập viết cho giống tuồng chữ người khác;
- Có một sự trắc trở nào đó iữa bản mà ông NCT gọi là nguyên bản, bản photo của Văn Nghệ Tiền Phong, và bản photo của GS Lê văn Tiến.
Đến đây, Hoàng vẫn không dám kết luận ông NCT không phải là tác giả của tập thơ Vô Đề, nhưng thừa nhận là ngôn ngữ cơ thể của ông Thiện trong video cô BV phỏng vấn có rất nhiều chỗ lộ ra sự không thành thật.
Cuối cùng, kính thưa cô Bút Vàng,
Nếu có thời gian xin cô đọc sơ qua vài bài về body language, đặc biệt chỉ về đoạn để khám phá nói dối (cô có thể search trong google "lying body language") và xem lại video của ông NCT. Tuy có nhiều người không phục cô nhưng Hoàng vẫn thấy cô là người thẳng tính (dù chưa chắc cô thích Hoàng).
Hoàng không muốn thấy ông NCT qua mặt cô, nhất là cách ông ta nói đàn, nói đè cô. Thái độ này trông ra hơi thiếu tôn trọng người phỏng vấn. Người bạn ngồi kế bên Hoàng lúc xem và phân tích body language của ông NCT có bàn nhiều về body language của cô: "hồn nhiên, ngây thơ và chân thật lắm, thiếu hẳn sự khách quan và tinh nhạy của một người đang đi tìm sự thật từ một tay cáo lão," ý là cô quá tin người.
Nếu cô tin tưởng ông NCT, muốn mọi người xem Hoàng nói đúng hay sai, xin để lại video trên web trong vòng 1 tháng.
Trân trọng,
Hoàng Nguyên
Trang Chủ . Kim Âu . Lưu Trữ. Báo Chí . RFI . RFA . Tác Giả . Chính Trị . Văn Nghệ . Khoa Học . . Quảng Cáo . Mục Lục . ***