VỤ ÁN NGUYỄN PATRIOT BỊ BẮT
TẠI
HONG KONG
VỤ ÁN
NGUYỄN ÁI QUỐC Ở HỒNG KÔNG – HỒ TÙNG MẬU GIẢI CỨU NGUYỄN ÁI QUỐC
Mùa xuân năm 1930, sau khi triệu tập và chủ
tŕ thành công Hội nghị hợp thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, Nguyễn Ái
Quốc - Tống Văn Sơ tiếp tục ở lại Hồng Kông, cư trú tại ngôi nhà 186 phố
Tam Kung, Cửu Long - Hương Cảng, và nơi đó trở thành trụ sở liên lạc bí
mật giữa Nguyễn Ái Quốc và một số đồng chí khác. Kể từ khi thay mặt Hội
những người Việt Nam yêu nước tại Pháp kư tên vào bản Yêu sách của nhân
dân An Nam gửi hội nghị Vecxay - Pháp, cho đến khi sáng lập Đảng Cộng
sản Việt Nam, Nguyễn Ái Quốc đă trở thành một nhân vật bị thực dân Pháp
truy lùng ráo riết theo một án tử h́nh vắng mặt của toà Đại h́nh Vinh
phán quyết số 115 (10-10-1929. Địa chỉ Nguyễn Ái Quốc ở Hồng Kông rơi
vào tay mật thám Anh (khi cảnh sát Xingapo bắt Được - Serge Lefranc). V́
thế Nguyễn Ái Quốc - Tống Văn Sơ ở số nhà 186 Tam Kung - Hương Cảng
(6-6-1931) bị xộ khám.
Toàn quyền Robin đă điện từ Hà Nội cho Bộ
trưởng Bộ Thuộc địa Pháp, Bộ Ngoại giao Pháp và Tổng Lănh sự Pháp tại
Hồng Kông về “niềm vui bất ngờ này” và đồng thời mở cuộc vận động chính
quyền Hồng Kông giao Nguyễn Ái Quốc cho chính quyền Pháp dẫn độ về Đông
Dương v́ “trả tự do cho Nguyễn Ái Quốc có thể gây thêm những hoạt động
có hại của phong trào chống thuộc địa Đông Dương”.
SỰ KIỆN – NHÂN VẬT - DIỄN BIẾN
Trong
khi đó, biết tin Nguyễn Ái Quốc bị bắt, Hồ Tùng Mậu, qua Liên đoàn
Quốc tế cứu tế đỏ đă đến gặp luật sư Francis Henry Loseby - một luật
sư tiến bộ người Anh ở Hồng Kông nhờ giúp đỡ. Việc bắt người trái pháp
luật đă bị bại lộ khi báo chí đồng loạt đưa tin sự kiện Nguyễn Ái Quốc
bị bắt. Để hợp pháp hóa việc bắt giữ, Thống đốc Hồng Kông đă phải ra
lệnh bắt giam Nguyễn Ái Quốc nhiều lần và Sở cảnh sát Hồng Kông buộc
phải đồng ư để luật sư vào gặp Tống Văn Sơ (24-6-1931).
Luật sư đă t́m cách bào chữa và ngăn cản âm mưu của chính quyền Hồng
Kông giao nộp Nguyễn Ái Quốc cho chính quyền thực dân Pháp ở Đông
Dương.Luật sư nói sẽ ra sức cứu giúp v́ danh dự chứ không phải v́ tiền,
mong người tù hăy tin tưởng và hăy cung cấp cho luật sư những điều ǵ có
thể giúp trong việc bênh vực…Và biết được mỗi người cách mạng đều có bí
mật riêng của họ, nên ông đă không muốn hỏi thêm nhiều nữa…
Thời gian Tống Văn Sơ bị giam giữ cũng đồng
thời là khoảng thời gian nước rút của cuộc đua giữa một bên là gia đ́nh
luật sư và những người bảo vệ Tống Văn Sơ, một bên khác là sự cấu kết,
có điều kiện của mật thám Anh và mật thám Pháp muốn hăm hại Tống Văn Sơ.
Dưới sức ép của dư luận và những phương tiện thông tin báo chí như: Báo
Nhân Đạo của Đảng Cộng sản Pháp ngày 19-6-1931 đăng bài “Bọn đế quốc câu
kết với nhau. Người Anh đă bắt nhà cách mạng An Nam ở Thượng Hải” - thực
chất Người bị bắt ở Hồng Kông và khẳng định: “Vụ bắt Nguyễn Ái Quốc
không dập tắt được làn sóng cách mạng của nhân dân Đông Dương”. Báo Điện
tín Hồng Kông ngày 22-6-1931 th́ đưa tin “Một vụ bắt giữ quan trọng ở
Hồng Kông. Thành công của Chính phủ Pháp. Nhà lănh đạo An Nam bị bắt”,
c̣n báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng ngày 20-7-1931 khi đang bài “Vụ án
Nguyễn- Người yêu nước” đă đưa ra câu hỏi đặt ra trong Phủ Toàn quyền
Đông Dương là” hiện Nguyễn Ái Quốc có bị trục xuất hay không”, v.v..
luật sư Francis Henry Loseby
đă đưa vụ án Tống Văn Sơ ra xử trước Ṭa tối cao.
Lần đầu tiên trong lịch sử thuộc địa, Toà án
tối cao phải xét xử một bản án chính trị. Tính chất đặc biệt của vụ án,
sự giúp đỡ cùng tài trí của luật sư và người cộng sự, sự thông minh và
nhất quán trong từng câu trả lời của Tống Văn Sơ đă buộc toà án phải xét
xử một cách công khai. Tống Văn Sơ phải trải qua ba cuộc thẩm vấn của
Thư kư Trung Hoa vụ Hồng Kông và 9 phiên toà xét xử tại Hồng Kông
(ngày 31-7-1931 là phiên thứ nhất, diễn ra trong không khí căng thẳng,
quyết liệt và phiên cuối cùng kết thúc vào ngày 12-9-1931).
Luật sư F.C. JenKin, người cộng sự
thay mặt luật sư Francis Henry Loseby
bào chữa trước toà cho Tống Văn Sơ suốt chín phiên đă vạch ra
những điểm sai trái, vi phạm luật của chính quyền Hồng Kông.
Ngay phiên thứ nhất (31-7-1931), luật sư đă
cho rằng: “Những bị can đă bị cảnh sát bắt ngày 6 tháng 6 mà không có
lệnh bắt giữ là một việc làm bất hợp pháp”.
Ở phiên thứ hai (14-8-1931) th́ ông nhấn
mạnh: “Chỉ có chính quyền mới là người có quyền trục xuất ngay tức
khắc và ban hành bất cứ một lệnh nào. Yêu cầu Ṭa đề nghị công tố bảo
đảm không thực hiện lệnh trục xuất chừng nào tính pháp lư của lệnh đó
chưa được khẳng định”. Cũng tại phiên thứ hai, luật sư cho
rằng: lời khai có tuyên thệ của Tống Văn Sơ tố cáo nội dung thẩm vấn của
ban Thư kư Trung Hoa vụ do Công tố Alabaster đọc không đúng luật, trong
đó nêu rơ ư kiến của nguyên đơn là nếu bị “trục xuất đến Đông Dương,
tôi (Tống Văn Sơ) sẽ bị giết, dù có xét xử hay không xét xử”.
Phiên ṭa thứ ba (15-8-1931) là một cuộc
tranh căi về trục xuất, và phản đối việc giao nộp Tống Văn Sơ cho người
Pháp…trong đó Tống Văn Sơ nói rằng” Tôi không muốn bị trục xuất. Tôi
muốn được tự do… tôi muốn được sang Anh quốc”.
Tiếp theo, trong phiên thứ tư
(20-8-1931), Ṭa tuyên bố lệnh trục xuất thứ nhất là sai do nội dung
thẩm vấn sai, và Công tố tuyên bố lệnh trục xuất thứ hai vừa được ban
hành vào chiều ngày thứ 7 (15-8). Luật sư cho rằng việc ban hành một
lệnh mới giữa hai phiên ṭa là sai trái…
Tại phiên ṭa thứ năm (24-8-1931), luật sư
đề nghị Ṭa áp dụng Luật Bảo thân (Habeas Corpus) cho Tống Văn Sơ. Điểm
đặc biệt của phiên này là những lời chỉ trích mạnh mẽ Hội đồng hành pháp
về “sự lừa dối và bịp bợm”. Theo luật sư cả hai lệnh trục xuất (lệnh
trục xuất và lệnh buộc phải lên một tàu biển) cũng đều bất hợp pháp… Ông
cho rằng “lệnh trục xuất Nguyễn Ái Quốc về Đông Dương thực chất là sự
dẫn độ trá h́nh nhằm đưa Nguyễn Ái Quốc vào chỗ chết”. Và lệnh trục
xuất có điều kiện này chính là nhằm pháp hóa nội dung bức thư ngày
31-7-1931 của Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Pháp gửi Bộ trưởng Bộ Thuộc địa
Pháp nói Bộ Thuộc địa Anh hứa sẽ làm mọi cách để ngăn chặn Nguyễn Ái
Quốc trên tinh thần “sẽ yêu cầu Bộ Thuộc địa làm mọi cách để kẻ phiến
loạn Đông Dương này không thể tiếp tục hoạt động được nữa”.
Trong phiên thứ sáu (25-8-1931), luật
sư yêu cầu Công tố tuyên bố tài liệu đánh máy câu hỏi và câu trả lời của
Tống Văn Sơ do Trung Hoa Thư kư vụ đưa ra, trong đó nêu Tống Văn Sơ cung
khai bí danh thứ ba Nguyễn Ái Quốc “là tài liệu giả” để ép cung. Trước
ṭa, công tố viên đă đọc lời khai của Tống Văn Sơ trong các phiên thẩm
vấn, nhưng Tống Văn Sơ đă không công nhận những điều xuyên tạc trong
biên bản, đồng thời, sự thông minh, nhất quán và thận trọng trong từng
câu trả lời, đă khiến Ṭa không thể khép vào bất cứ tội danh nào để đưa
về Đông Dương.
Đến phiên thứ bảy (2-9-1931), những
t́nh tiết cụ thể cho thấy: sự thừa nhận Tống Văn Sơ bị bắt, bị giam giữ
bất hợp pháp cho thấy chính quyền Hoàng gia có hai đuối lư theo điều
khoản trong sắc lệnh của Hồng Kông, v́ vậy: trục xuất Tống Văn Sơ nghĩa
là “không thể làm cho việc giam giữ bất hợp pháp trở thành hợp pháp
bằng việc ban hành một lệnh hợp lệ”. Vấn đề đ̣i trả tự do cho Tống
Văn Sơ không được giải quyết dứt điểm tại Ṭa Hồng Kông, bởi rằng: dù
biết Nguyễn Ái Quốc vô tội, biết chính quyền thực dân Pháp muốn đưa về
Đông Dương để thi hành án tử h́nh, song để “không làm mất ḷng nhau”,
chính quyền Luân Đôn vẫn chỉ thị Thống đốc Hồng Kông ra lệnh trục xuất
Nguyễn Ái Quốc về Đông Dương. Trong phiên thứ tám (11-9-1931),
mặc dù đă thừa nhận những điều sai trái trong quá tŕnh bắt Tống Văn Sơ,
song Ṭa vẫn quyết định thực hiện lệnh trục xuất Nguyễn Ái Quốc/ Tống
Văn Sơ. Luật sư F.C. JenKin đă kịch liệt phản đối về tính hợp
pháp lệnh trục xuất của Thống đốc, và thông báo sẽ kháng án lên Hội đồng
Cơ mật. Và phiên cuối cùng - phiên thứ chín (12-9-1931), Ṭa đă
cho phép kháng án lên Hội đồng Cơ mật và chỉ thị rằng: hồ sơ phải được
chuẩn bị và gửi đi trong ṿng ba tháng.
THOÁT CHẾT
Tiền án phí và những thủ tục bắt buộc
đă được luật sư lo liệu đầy đủ và hai người bạn của luật sư là luật sư
Denis Noel Pritt và Richard Stafford Cripps đă nhận lời giúp đỡ Tống Văn
Sơ. Theo luật sư Richard Stafford Cripps, vụ án này là một biểu hiện rất
xấu cho chính quyền Hồng Kông và Bộ Thuộc địa, và nếu xét xử, th́ chắc
chắn Nguyễn Ái Quốc thắng lợi, v́ lệnh trục xuất của Thống đốc Hồng Kông
đă vượt quá giới hạn. Trên cơ sở đó, để không làm mất uy tín của chính
quyền Hồng Kông, luật sư đại diện Bộ Thuộc địa Anh đă t́m cách thoả
thuận với luật sư của Tống Văn Sơ. Kết quả của cuộc thoả thuận (vẫn
thực hiện lệnh trục xuất của Thống đốc Hồng Kông, nhưng hủy bỏ lệnh phải
đi trên một con tàu của Pháp, đến một địa điểm thuộc lănh thổ của Pháp,
mà được tự do lựa chọn nơi ḿnh đến) đă được tŕnh lên nhà Vua, được
nhà Vua đồng ư. Toà án Viện Cơ mật Hoàng Gia Anh đă đồng ư trả tự do cho
Tống Văn Sơ, và ngày 28-12-1932, Tống Văn Sơ định đi đến nước Anh,
song khi đi đến Singapore, Tống Văn Sơ lại bị chính quyền sở tại buộc
quay trở lại Hồng Kông và ngày 19-1-1933 lại bị bắt giam. Ngay
khi ấy, Tống Văn Sơ đă kịp thời viết thư báo tin cho luật sư Loseby và
nhờ ông giúp đỡ. Luật sư đă đề nghị Thống đốc Hồng Kông can thiệp, và
Thống đốc đă buộc phải ra lệnh thả Tống Văn Sơ và hạn trong ba ngày Tống
Văn Sơ phải rời khỏi Hồng Kông. Một lần nữa gia đ́nh luật sư Loseby lại
bênh vực và cứu Tống Văn Sơ ra khỏi nhà tù và bí mật tổ chức cho Tống
Văn Sơ trốn. Khi ở tạm thời trong Kư túc xá Hội Thanh niên Thiên chúa
giáo Trung Hoa (YMCA), khi th́ ở ngay trong nhà của luật sư Loseby, cuối
cùng ngày 22-1-1933, Nguyễn Ái Quốc/Tống Văn Sơ đă cải trang thành một
thương gia Trung Quốc giàu có, và với một viên thư kư tháp tùng (thư kư
của luật sư, tên Lung Ting Chang), đi xuồng ra khơi, rồi lên tàu Anhui
đi và cập bến Hạ Môn vào ngày 25-1-1933, vừa
đúng 30 Tết âm lịch.
Ở Hạ Môn một thời gian, Nguyễn Ái
Quốc/Tống Văn Sơ lên Thượng Hải, và sau khi nhờ bà Tống Khánh Linh giúp
đỡ, Nguyễn Ái Quốc bắt liên lạc được với Quốc tế Cộng sản và trở về Liên
Xô an toàn sau đó.
HẬU QUẢ
Phần Hồ
Tùng Mậu sau khi lộ diện thi hành công tác cứu Nguyễn Ái Quốc, Nhờ sự
tích cực của ông, Vụ án Tống Văn Sơ diễn ra theo chiều hướng có lợi. Tuy
nhiên, đến ngày 30 tháng 6 năm 1931, Hồ Tùng Mậu bị chính quyền thực dân
Anh bắt giam với lư do hoạt động chống nhà cầm quyền Hồng Kông, nhưng v́
không đủ chứng cứ buộc tội nên họ trục xuất ông khỏi Hương Cảng, đồng
thời thông tin cho mật thám Pháp đón lơng bắt giữ ngay khi vừa đặt chân
đến Thượng Hải. Ông bị giải về tô giới Pháp rồi bị đưa về Việt Nam xét
xử. Ông bị chính quyền thực dân Pháp tuyên án tử h́nh tại phiên ṭa ngày
6 tháng 12 năm 1931 tại Nghệ An, nhưng sau đó giảm xuống thành án chung
thân khổ sai.
Ông trải qua các nhà lao Vinh, Lao Bảo,
sau đó mới đến nhà đày Kontum. Tại ngục Kontum, ông tham gia sáng lập
"Hội tao đàn ngục thất", lấy thơ văn để nuôi dưỡng chí khí chiến đấu.
Trong những năm sau đó, ông bị đày qua
nhà đày Buôn Ma Thuột, rồi ngục Trà Khê. Măi đến ngày 9 tháng 3 năm
1945, Nhật đảo chính Pháp, ông cùng các đồng chí của ḿnh vượt ngục Trà
Khê, trở về quê nhà tại làng Quỳnh Đôi, Nghệ An. Bấy giờ, Chính phủ Trần
Trọng Kim có mời ông ra làm cố vấn, nhưng ông dứt khoát từ chối.
LAI LỊCH HỒ TÙNG MẬU
Ông tên thật là Hồ Bá Cự, sinh ngày 15 tháng
6 năm 1896 tại làng Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Cha ông là
Hồ Bá Kiện, một chí sĩ trong phong trào Văn Thân, bị thực dân Pháp bắt
giam và bắn chết trong khi vượt ngục tại Lao Bảo.Chịu ảnh hưởng sâu sắc
của cha, năm 1916, ông thoát ly gia đ́nh, dạy học ở hai huyện Thanh
Chương và Anh Sơn (Nghệ An) mong t́m được bạn cùng chí hướng.
Năm 1919,
với bí danh Hồ Tùng Mậu, ông cùng với Lê Hồng Sơn, Ngô Chính Học, Nguyễn
Thị Tích, Đặng Quỳnh Anh, dưới sự dẫn đường của Đặng Xuân Thanh, bí mật
xuất dương sang Lào rồi sang Xiêm[3]. Sau ba tháng ở Trại Cày ở Bản Đông
(tỉnh Ph́ Chịt), tháng 7 năm 1920, ông cùng Lê Hồng Sơn được cụ Đặng
Thúc Hứa bố trí vượt biển sang Quảng Châu (Trung Quốc). Ông ở trọ nhà
của chí sĩ Hồ Học Lăm, một họ hàng gần của ông (vai chú), học tiếng Anh,
tiếng Trung Quốc, rồi học trường Trung học An Định và trường Bưu điện.
Năm 1923,
ông cùng Lê Hồng Sơn, Lê Hồng Phong, Phạm Hồng Thái… thành lập nhóm Tâm
Tâm Xă, một tổ chức thanh niên mang tư tưởng phục quốc, hoạt động chính
trị với mục đích giành độc lập cho Việt Nam khỏi chế độ thực dân Pháp.
Tháng 3 năm 1924, ông được Phan Bội Châu giao nhiệm vụ mang tài liệu về
nước tuyên truyền và vận động thanh niên xuất dương[3], nhưng đến tháng
7 năm 1924, được tin Phạm Hồng Thái mưu sát Toàn quyền Martial Henri
Merlin, ông trở lại Quảng Châu.
T̀NH ĐỒNG CHÍ MẬT THIẾT HỒ TÙNG MẬU-
NGUYỄN ÁI QUỐC/HỒ CHÍ MINH
Tháng 11 năm 1924, Nguyễn Ái Quốc từ Liên
Xô về Quảng Châu, tiếp xúc với một số thành viên của Tâm Tâm xă, kết nạp
các thành viên này vào tổ chức Cộng sản đoàn. Trong số các thành viên
này có Hồ Tùng Mậu và Lê Hồng Sơn.
Hồ Tùng Mậu nhanh chóng trở thành một
trong những thành viên tích cực trong việc phát triển Hội. Trong quá
tŕnh hoạt động cách mạng, ông c̣n sử dụng một số bí danh khác như
Lương, Ích, Phan Tái, Hồ Mộng Tống, Hồ Quốc Đống, Hồ Tùng Tôn, Ninh Vơ,
Hà Quị, Yên Chính, Lương Gầy, Lương Tử Anh.
Tháng 6 năm 1925, Nguyễn Ái Quốc thành
lập Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội trên cơ sở Cộng sản đoàn
và mở lớp huấn luyện chính trị cho thanh niên ở trong nước sang. "Ban
huấn luyện chính trị đặc biệt" của Hội đặt ở ngôi nhà số 13 đường Văn
Minh (Quảng Châu). Hồ Tùng Mậu và Lê Hồng Sơn là giảng viên phụ giảng
của Nguyễn Ái Quốc.
Tháng 3 năm 1926, Nguyễn Ái Quốc giới
thiệu ông gia nhập Đảng Cộng sản Trung Quốc. Năm 1927, ông bị chính
quyền Trung Quốc Quốc dân Đảng bắt giam 3 lần, lần lâu nhất bị giam 5
tháng, nhưng cuối cùng ông được trả lại tự do cùng một số người khác.
Tháng 8 năm 1928, ông lại bị bắt giam tới tháng 11 năm 1929. Sau khi
được thả, ông đến Hồng Kông. Tại đây, ông gia nhập Chi bộ Hải ngoại của
An Nam Cộng sản Đảng. Cũng trong thời gian này, thực dân Pháp đă cho lập
phiên ṭa ở Nghệ An để xử vắng mặt và kết án tử h́nh Hồ Tùng Mậu với tội
danh "vận động lập Đảng Cộng sản, xúi giục đưa người ra nước ngoài, mưu
đồ phản loạn".
Đầu năm 1930, Nguyễn Ái Quốc đến Hồng
Kông, tổ chức Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản Việt Nam. Hồ Tùng
Mậu là một trong 7 thành viên tham dự Hội nghị Hội nghị ngày 3 tháng 2
năm 1930 tại Cửu Long (Hương Cảng), do Nguyễn Ái Quốc thay mặt Quốc tế
Cộng sản chủ tŕ. Hồ Tùng Mậu và Lê Hồng Sơn tham dự Hội nghị với tư
cách "cán bộ lănh đạo ở hải ngoại", tham gia thành lập Đảng Cộng sản
Việt Nam.
Sau khi Cách mạng tháng Tám thành công,
ông nhận được giấy mời ra Hà Nội của Chính phủ Cách mạng lâm thời Việt
Nam Dân chủ Cộng ḥa. Tại đây, ông gặp lại người bạn cũ Lê Thiết Hùng và
được Chủ tịch Hồ Chí Minh giao nhiệm vụ làm Chính ủy và Khu trưởng Khu 4
để chuẩn bị cho nguy cơ chiến tranh đang đến gần. Ông giữ chức vụ Chính
ủy Khu 4 từ tháng 10 năm 1945 đến tháng 11 năm 1946. Ông cũng đồng thời
làm Giám đốc kiêm Chính ủy Trường Quân chính Nhượng Bạn, Cẩm Xuyên, Hà
Tĩnh. Năm 1947, ông được cử giữ chức Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Liên
khu IV, đồng thời được bầu làm Ủy viên Thường vụ Liên khu ủy.
Ngày 19 tháng 3 năm 1948, Hồ Mỹ Xuyên, con
trai duy nhất của ông, trên đường công tác tại địa phận Lục Yên, tỉnh
Yên Bái, đă bất ngờ lâm nạn và hy sinh khi tuổi đời vừa tṛn 28. Đích
thân Chủ tịch Hồ Chí Minh tự tay đánh máy chữ, gửi thư chia buồn tới gia
đ́nh ông. Ngày 18 tháng 12 năm 1949, Chủ tịch Hồ Chí Minh kư Sắc lệnh
thành lập Ban Thanh tra Chính phủ và cử ông giữ chức vụ Tổng Thanh tra.
Đầu năm 1950, Hội Việt - Hoa hữu nghị được thành lập. Ông được bầu làm
Hội trưởng đầu tiên của Hội. Tại Đại hội Đảng lần thứ II vào tháng 2 năm
1951, ông được bầu là Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng.
Ngày 23 tháng 7 năm 1951, ông hy sinh trên
đường đi vào Liên khu IV công tác, do bị máy bay Pháp bắn trúng tại Phố
C̣ng, huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa.
Sau khi được tin ông hy sinh, Chủ tịch
Hồ Chí Minh kư sắc lệnh truy tặng Huân chương Hồ Chí Minh và tự tay
viết Lời điếu viếng ông, trong đó có đoạn:
"Chú Tùng Mậu ơi! Ḷng ta rất đau xót, linh hồn chú biết chăng? Về t́nh
nghĩa riêng - tôi với chú là đồng chí, lại là thân thiết hơn anh em
ruột. Khi hoạt động ở đất khách quê người, khi bị giam ở lao tù đế quốc,
khi tranh đấu ở nước nhà… đă bao phen chúng ta đồng cam cộng khổ như tay
với chân". "Mất chú, đồng bào mất một người lănh đạo tận tụy, Chính phủ
mất một người cán bộ lăo luyện, đoàn thể mất một người đồng chí trung
thành và tôi mất một người anh em chí thiết! Mấy nguồn thương tiếc! Mấy
nguồn thương tiếc cộng vào một ḷng tôi…"
Năm 2008, ông được truy tặng Huân chương Sao
Vàng, huân chương cao quư nhất của nhà nước Việt Nam.
Tên ông được đặt cho nhiều đường phố và
trường học tại Việt Nam.
Ông lập gia đ́nh với bà Nguyễn Thị Thảo,
nhưng ông bà chỉ có một người con trai duy nhất là Hồ Mỹ Xuyên, nguyên
tên là Hồ Bá Bối, sinh năm 1920. Ông Xuyên hy sinh năm 1947, nhưng trước
đó đă lập gia đ́nh với bà Nguyễn Thị Chanh và có với nhau 3 người con,
về sau đều trở thành những chính khách cao cấp của Việt Nam là
Hồ Anh Dũng, nguyên Tổng giám đốc Đài Truyền
h́nh Việt Nam
Hồ Ngọc Hải, nguyên Phó Viện trưởng Viện
Khoa học Xă hội Việt Nam
Hồ Đức Việt, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị
khóa X, nguyên Trưởng ban Tổ chức Trung ương.
THỜI KỲ HOẠT ĐỘNG
Thời kỳ thứ nhất
từ lúc Nguyễn Tất Thành/Nguyễn Văn Ba rời bến Nhà Rồng..ra đi..đến Paris
trở thành Nguyễn Patriot, sau đó sang Nga, Trung Hoa, Hồng Kông…bị bắt
dưới cái tên gỉa Tống Văn Sơ. Lư do Pháp muốn dẫn độ Tống Văn Sơ v́ nhân
vật này chính là Nguyễn Patriot nhưng không thành công.Tống Văn
Sơ/Nguyễn Patriot bại lộ chân tướng, thoát chết, trở về Moscow sau đó đi
vào bóng tối và thất tung. Bởi Nguyễn Patriot là một điệp viên sáng giá
của cục Phương Đông, một lănh tụ quan trọng của đảng cộng sản Đông Dương
đă bị phát lộ h́nh tích nên trung ương cục của Quốc Tế Cộng Sản phải
tung tin rằng NAQ đă chết trong nhà tù ở
Hồng Kông để
gọi
về Moscow tái huấn luyện để thời gian làm cho mọi việc lắng xuống.
Nguồn tin NAQ đă chết
trong tù Hồng Kông đầu tiên phát xuất từ luật sư Loseby. Ngày-6-9-1969,
bốn ngày sau khi HCM chết (2-9-1969) ở Hà Nội, bà Loseby đă tiết lộ trên
báo New York Times rằng chính chồng bà đă tung tin rằng NAQ đă chết
trong nhà tù ở Hồng Kông năm 1932 nhằm đánh lạc hướng điều tra của t́nh
báo Pháp. Báo Daily Worker ở London (Anh Quốc) cũng loan báo rằng NAQ đă
chết ngày 11-8-1932 (Sophie Quinn Judge, sđd. tr. 194 và tr. 289.) Ngày
15-2-1933, Quốc tế Cộng sản loan báo NAQ đă chết từ 26-6-1932. (Chính
Đạo, Hồ Chí Minh, con người & huyền thoại, tập II, Houston, Nxb. Văn
Hóa, tt. 126-127.) Theo Nguyễn Khánh Toàn, Quốc tế Cộng sản c̣n làm lễ
truy điệu NAQ tại Moscow. (Chính Đạo, sđd. tr. 117.)
Ngoài những nguồn tin
trên đây, một nguồn tin quan trọng được nhiều người nhắc đến là bài báo
của L’Humanité ngày Thứ ba 9-8-1932, nhan đề như sau: “Luttons pour
libérer l’Indochine – Nguyen Ai Quoc – Le vaillant fondateur du P.C.
Indochinois est mort emprisonné”. (Hăy chiến đấu để giải phóng Đông
Dương – Nguyễn Ái Quốc – Người sáng lập dũng cảm đảng C.S. Đông Dương đă
chết trong tù”.)
Thời kỳ thứ hai
Nguyễn Patriot tái xuất công khai dưới cái tên Hồ Chí Minh tại Liễu
Châu, Côn Minh. Hầu như tất cả những đảng phái, phe nhóm hoạt động chống
Pháp ở Trung Hoa đều biết Hồ Chí Minh là tên mới của Nguyễn Patriot (một
điệp viên chính thức của Quốc Tế Cộng Sản được đào tạo từ Moscow đă trở
về Moscow sau vụ bị bắt ồn ào ở Hong Kong). Biết rơ nguồn gốc Quốc Tế
Cộng Sản của Lucius/Hồ Chí Minh/ Nguyễn Patriot nên OSS chỉ sử dụng điệp
viên Lucius/ Hồ Chí Minh/Nguyễn Patriot trong giai đoạn cấp thiết và
không thể giúp đỡ nhiều hơn do chính quyền Mỹ không hợp tác với chính
phủ VNDCCH.
Những tài liệu chính
cho biết Nguyễn Ái Quốc chưa chết ở Hồng Kông, c̣n rất nhiều trong đó có
bộ hồ sơ cùa The United Kingdom National Archive (Thư khố quốc gia Vương
quốc Liên hiệp Anh) là tài liệu gốc về việc NAQ bị tù ở Hồng Kông, mang
số hiệu CO 129/539/2, gồm 133 trang, từ ngày 29-01-1932 đến ngày
31-1-1933, tập hợp những ghi chú viết tay, những thư từ đánh máy của các
quan chức, luật sư ṭa án Hồng Kông liên hệ đến vấn đề Nguyễn Ái Quốc bị
tù ở Hồng Kông và việc trục xuất NAQ ra khỏi Hồng Kông; số thứ tự trang
được viết bằng tay.
Hoặc có thể t́m đọc trong các tác phẩm và
tài liệu
1) Pierre Brocheux, Ho
Chi Minh, Paris, Presses de Sciences Po, 2000.
2) Sophie Quinn-Judge,
Ho Chi Minh, the Missing Years, University of California Press, 2002.
3) Hong Kong Memory
(Hương Cảng kư ức) – Ho Chi Minh in Victoria Gaol (2011).
4) Céline Marangé, Le
Communisme Vietnamien (1919-1991), Sciences Po Presses, Paris, 2012.
5) Bia kỷ niệm Hồ Chí
Minh tại Singapore. (T́m trên Internet)
6) The United Kingdom
National Archive, “Nguyen Ai Quoc: arrangement for deportation”.
Nếu Hồ Chí Minh không phải là Nguyễn Ái Quốc
th́ nhân vật này trở thành một kẻ hoàn toàn không có nguồn gốc, “nứt đất
trồi lên, trên trời rơi xuống” không thể lănh đạo được các đảng viên
cộng sản Việt Nam v́ không ai tin cậy. Nhưng tạo ra một nhân vật giả để
điền thế nhân vật Nguyễn ÁI Quốc là người trực tiếp khai minh cho những
người cộng sản đầu tiên, là bạn, là thầy, cùng ăn, cùng ở, cùng sinh
hoạt th́ việc qua mắt khối người đó có thể lên đến hàng ngh́n chỉ là
chuyện hoang tưởng.
Hơn nữa trong chiến tranh t́nh báo, phản
gián việc đóng thế vai một người bằng một người khác có nhân dáng, h́nh
tích hao hao đă xảy ra nhưng chỉ nhất thời chớp nhoáng trong vài tiếng
v́ lâu hơn sẽ bị lộ. Thay thế một lănh tụ bằng một người giả hoàn toàn
cho đến chết không lộ ra sự thật th́ chỉ những kẻ điên rồ mới tưởng
tượng ra rồi bán ra tán vào trong cái hố thẳm u minh của chính họ chỉ
làm quần chúng thêm khinh bỉ loại trí thức đầu ruồi liệt năo, vô dụng.
Không lẽ cả dân tộc Việt Nam ở hai phía Quốc Cộng đều ngu, mù, điếc.
Điều đáng nói trong thời kỳ 1933-1943 cơ sở của đảng Cộng Sản c̣n phôi
thai. Nguyễn Patriot cũng chưa thiết lập được quyền uy và lực lượng nền
tảng nên không phải là không thể thay thế. Những môn đệ, đồng chí của
Nguyễn Patriot như Trần Phú, Lê Hồng Phong, Hà Huy Tập, Nguyễn Văn Cừ
đều bỏ mạng, Hồ Tùng Mậu và những nhân vật cao cấp trong đảng đều lâm
ṿng tù tội, bản thân Hồ Chí Minh cũng bị “ủ tờ” làm sao dám chắc người
giả Nguyễn Ái Quốc sẽ trở thành lănh tụ tiến hành cách mạng thành công
để phải lập kế đánh tráo từ hàng chục năm trước.
Việc Nguyễn Patriot về hang Pác Bó, Kim
Lũng, Tân Trào là một cú ăn may mang tính chất “định mệnh lịch sử của
dân tộc Việt Nam”.
Tại sao những đảng phái quốc gia hoạt động
cách mạng vốn được quốc gia sở tại ưu ái lại không hề có một nhân vật
nào được OSS để mắt đến như Hồ Chí Minh
KẾT LUẬN
Khi Hồ Tùng Mậu gặp Hồ Chí Minh, đương nhiên
ông ta phải nhận ra người đồng chí thân thiết mà ông đă tận t́nh “cứu
giá” khiến chính ông suưt bị xử tử tuy may mắn thoát chết nhưng vẫn phải
chịu mười mấy năm tù tội, lưu đày . Chẳng lẽ ông Hồ Tùng Mậu không nhận
ra Nguyễn Ái Quốc/ Hồ Chí Minh đó là giả hay sao? Thậm vô lư! Và chẳng
việc ǵ Hồ Chí Minh phải đích thân đánh máy thư điếu khi Hồ Tùng Mậu bị
phi cơ bắn chết trên đường công tác nếu không phải v́ thọ ơn cứu tử ở
Hong Kong năm 1932.
Theo chúng tôi những kẻ nào cố t́nh bảo vệ
lập luận HỒ CHÍ MINH là người Tầu đều là những kẻ xuyên tạc và bôi nhọ,
bóp méo lịch sử của dân tộc Việt Nam. Những kẻ này đă xúc phạm, sỉ nhục
toàn thể dân tộc Việt Nam như là loại người không có thính giác và thị
giác. Họ xem thường hàng trăm ngh́n người tham gia cuộc biểu t́nh
19/8/1945, tham gia ngày 2/9/1945. Họ xem thường tất cả những người đă
từng gặp Hồ Chí Minh/Nguyễn Ái Quốc như Vũ Hồng Khanh, Nguyễn Hải Thần,
Nguyễn Tường Tam, Ngô Đ́nh Diệm, Linh Mục Lê Hữu Từ, Linh mục Cao Văn
Luận. Họ khinh thường lực lượng quốc gia trong các đảng phái đối lập với
cộng sản suốt thời gian từ 1945 cho đến khi xuất hiện cuốn sách rác rưởi
“Hồ Chí Minh Sinh B́nh Khảo”. Họ không thấy khi bàn về việc THỰC/GIẢ này
đă là một sự ngu xuẩn, điên rồ tột độ, một sự xúc phạm quần chúng quá
đáng. Họ chỉ bàn láo trong khi người dân đă trực tiếp gặp Nguyễn Ái
Quốc/Hồ Chí Minh ở khắp nơi trên miền Bắc trong thời gian ông ta c̣n
sống v́ ông ta không ru rú trong Bắc Bộ Phủ hay trong tháp ngà lănh tụ.
Những người đầu tṛ bày ra chuyện bàn bạc nhảm nhí này nên tôn trọng
tính lương thiện trí thức quay lại với thực tế lịch sử để suy luận một
cách đứng đắn, chính xác khỏi làm tṛ cười cho hậu thế và ngoại bang.
Hồ Chí Minh/Nguyễn Ái Quốc là một nhân vật
có ảnh hưởng không chỉ với lịch sử Việt Nam mà cả lịch sử thế giới. Cho
dù trong suốt cuộc đời đấu tranh cho
nền độc lập của dân tộc và Quốc Tế Cộng Sản, ông Nguyễn Ái Quốc/ Hồ Chí Minh có nhiều thủ đoạn tàn nhẫn, độc
ác không chỉ với kẻ thù, đối thủ mà kể cả với đồng bào, thậm chí cả với
vợ con, anh chị và đồng chí nhưng Nguyễn Ái Quốc/Hồ Chí Minh vẫn là một
nhân vật chính trị lỗi lạc trong lịch sử Việt Nam và lịch sử thế giới.
Lịch sử không phải là sản phẩm riêng biệt
của một cá nhân, bầy đàn, phe nhóm, đảng phái, tôn giáo nào. Lịch sử của
đất nước và dân tộc là thành quả sau cùng của những giai đoạn đấu tranh,
chiến tranh v́ nền độc lập của dân tộc.
Gần năm ngh́n năm lịch sử thăng trầm của dân
tộc Việt Nam không chỉ có những anh hùng chính diện kiệt xuất như: Trưng
Vương, Ngô Quyền, Lê Đại Hành, Lư Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê
Lợi, Quang Trung, Phan Đ́nh Phùng, Hoàng Hoa Thám mà cũng có những kẻ
phản diện tài ba lỗi lạc như Kiều Công Tiễn, Trần Di Ái, Trần ích Tắc,
Trần Kiện, Trần Văn Lộng, Trần Thiêm B́nh, Lê Chiêu Thống, Nguyễn Phúc
Ánh.
Trong cuộc chiến tranh giành độc
lập tự chủ, giải phóng dân tộc khỏi xích xiềng thực dân, đế quốc và chế
độ phong kiến yếu hèn bán nước cho ngoại bang
ngoài những kẻ phản dân tộc, phi dân tộc như Trần Lục, Nguyễn Trường Tộ,
Petrus Kư, Hoàng Cao Khải, Nguyễn Thân, Phan Thanh Gỉan, Đồng Khánh,
Khải Định, Bảo Đại. Ngược lại cũng không thiếu những người ái quốc chân
chính có kẻ anh hùng đứng ra mộ quân kháng chiến, chống giặc và hy sinh
như Hoàng Hoa Thám, Nguyễn Thái Học cùng 13 liệt sĩ..có những kẻ xuất
bôn t́m đường cứu nước như Phan Sào Nam, Phan Chu Trinh, Nguyễn Hải
Thần, Nguyễn Tất Thành..v.v. Họ đều là những tinh hoa của dân tộc.
Khi đối diện với những trào lưu tư tưởng lớn
của nhân loại từng nhóm người lĩnh hội lựa chọn con đường phù hợp với ư
nguyện khác biệt với các nhóm khác khiến nảy sinh chia rẽ, mâu thuẫn đối
kháng dẫn tới cuộc nội chiến ư thức hệ tương tàn khốc liệt v́ sự
tiếp sức nham hiểm của các thế lực quốc tế trong việc thực hiện âm mưu
khống chế nhân loại.
Tất cả những con người
Kim Âu
Nghiên Cứu Sưu Tầm Lịch Sử
Tặng Kim Âu
Chính khí hạo nhiên! Tổ Quốc t́nh.
Nghĩa trung can đảm, cái thiên thanh.
Văn phong thảo phạt, quần hùng phục.
Sơn đỉnh vân phi, vạn lư tŕnh.
Thảo Đường Cư Sĩ.
