NHỮNG ĐÊM GIÁNG SINH
Những ngôi sao nhỏ bé mặc áo mới, sáng lung linh trên không trung cao vút.
Anh chị em chúng tôi mặc áo đẹp, cùng thầy mẹ đi lễ nửa đêm. Chúng tôi đi sát vào nhau cho đỡ lạnh. Thầy mẹ chúng tôi đi trước, vưà đi vưà lần hạt , thỉnh thoảng quay đầu lại nh́n chúng tôi.
Con “đuờng giữa” trải đá và những con “đuờng giong” đêm nay bỗng trở nên nhộn nhịp. Từng nhóm từng nhóm, những người dân quê đổ về thánh đuờng. Họ bước trong im lặng, như sợ làm tan vỡ bầu không khí nhiệm mầu của đêm Giáng Sinh. Lác đác đó đây, những chiếc đèn lồng, đèn xếp, đèn băo, le lói trong đêm, xa xa trông như những chùm sao lạc.
Ngôi thánh đường Phát Diệm cổ kính hiện ra trong ánh sáng chan hoà. AÔnh sáng của những đèn ngôi sao làm bằng giấy, ánh sáng của những chiếc đèn lồng đu đưa trong tay những đoàn nguời đến dự lễ. Và ánh sáng của những chiếc đèn măng-sông trăm nến từ bên trong thánh đường hắr ra.
Tiếng hát đâu đây vang lên trầm bổng, như tiếng hát của các thiên thần hai ngàn năm xưa trên vùng trời Bethléem
. “Venite adoremus, venite adoremus....”
Bên cạnh tiếng hát, là mùi trầm hương, thứ trầm hương mà ba vua ngày xưa từ phương Đông đến dâng cho Chúa Hài Đồng.
Thánh lễ long trọng vô cùng, với ca đoàn của các thày đại chủng viện mỳặc áo trắng hát tiếng La Tinh. Tôi c̣n bé, không hiểu được ư nghĩa của lời ca, nhưng cảm nhận đuợc cái thiêng liêng của lời ca.
Sau thánh lễ, chúng tôi cùng thầy mẹ đi viếng hang đá. Tượng Chúa Hài Đồng nằm rong máng cỏ nghèo nàn, hai bên có tượng Đức Mẹ và tượng thánh Giu Se. Và đàng sau, là tượng ba Vua và tượng mấy trẻ mục đồng.
Chúng tôi quỳ trước máng cỏ, hôn chân Chúa Hài Đồng. Tôi c̣n bé, không biết cầu nguyện. Chỉ biết nh́n. H́nh ảnh Chúa Hài Đồng nằm trong máng cỏ khắc sâu vào tâm trí tôi, và ở lại với tôi suốt đời.
*
Tiếng thông reo trong gió, hoà với tiếng sóng biển từ xa dội về. Đêm nay những âm thanh ấy bỗng rộn lên cùng với tiếng chuông mừng Giáng Sinh của ngôi chủng viện nhỏ bé. Chủng viện Ba Làng!
Chủng viện cuả chúng tôi nằm trên băi biển. Sau lưng là rừng thông, trước mặt là biển cả, và xa tắp ngoài biển khơi, với là tảng núi mang tên Ḥn Mê.
Từ cả nửa tháng trước, chúng tôi, những chú bé tiểu chủng sinh, bận bịu treo đèn kết hoa, sưả soạn cho đêm Giáng Sinh. Những cây thông được thắt “ nơ” đỏ, bên cạnh những đèn ngôi sao nằm lẩn khuất trong rừng thông. Gió biển từ Ḥn Mê thổi về, đi hoang trên băi cát vắng, ŕ rào trên những rặng thông, đu đưa những chiếc đèn Noel.
”Noel, Noel, cri d’esperance” (Noel, Noel, tiếng reo của niềm hy vọng).
Ngôi thánh đường nhỏ bé của chủng viện sáng như một tảng pha lê giữa đêm đen cao vút . Và cao vút trên không trung là những ngôi sao nhỏ ánh sáng lung linh. Hàng trăm ảnh thiên thần đă đuợc những bàn tay nghệ sĩ nhỏ bé vẽ và treo khắp thánh đuờng.
Chúng tôi sắp hàng đi lên thánh đường, những chú bé mới 10 tuổi , mặc áo đen , co ro và đạm bạc trong cái lạnh đêm đông. Chúng tôi bước im lặng, trong tiếng chuông vang giục giă và trong tiếng hát đâu đây.
“Minuit, Chrétiens, c’est l’heure solennelle, où l’Homme Dieu descendit jusqu’à nous...” (Hỡi những Ki Tô hữu, đây là nửa đêm, giờ trọng thể Thiên Chúa Làm Người từ trời xuống với chúng ta)
Rồi tiếng đàn harmonium vang lên. Rồi những tiếng hát vang lên, những tiếng hát của lưá tuổi chưa vào đời, mái tóc c̣n mịn xanh và tâm hồn c̣n trong sáng.
“Dans les cieux, quel astre radieux vient de la nuit percer le sombre voile?” (Trên những tầng trời cao, ngôi sao sáng chói nào đến chọc thủng bức màn âm u của đêm đen) ,
Oại những tiếng hát ? Những tiếng hát ấy theo tôi suốt đời. Bây giờ tóc đă trắng, lưng đời c̣ng xuống như một dấu hỏi , nhưng mỗi muà Giáng Sinh , những tiếng hát ấy vẫn vang lên quyến rũ..
*
Chúng tôi sáu đứa, mái tóc xanh bồng bềnh. Chiến tranh, như một cơn lốc, đă thổi giạt chúng tôi về thủ đô. Như một sự t́nh cờ, ngôi thánh đừờng nhỏ bé trong con hẻm đường Quan Thánh (Hà Nội) đă trở thành nơi hẹn ḥ đêm Noel năm ấy.
Thằng Tiến, (tứcợ Chung Quân, tác giả bài “Làng tôi có cây đa cao ngất từng xanh”), đệạm đàn harmonium. Và sáu đứa chúng tôi cùng hát. Hát như những đêm Noel nào tại ngôi thánh đường chủng viện cũ, nơi có tiếng thông reo bất tận và tiếng sóng vỗ ngàn đời.
Sáu đứa chúng tôi, Tuổi chưa đầy 18, và tâm hồn c̣n thơ dại. Chiến tranh bắt đầu tàn phá quê hương, và tương lai đứng đàng xa giơ tay vẫy gọi, đầy bất trắc.
Nhạc Verdi cuồn cuộn. Thằng Tiến trút hết tâm tư trên phím đàn. Không ai bảo ai, chúng tôi nh́n nhau, ánh mắt rưng rưng. Tuổi trẻ không c̣n nữa.
“Les anges dans nos campagnes ont entonné l’hymne des cieux” (Những thiên thần trong những cánh đồng của làng mạc chúng ta đă cất giọng xướng lên thánh ca của các tầng trời).Đó là bài hát cuối lễ Noel đêm đó. Và cũng là bài hát cuối cùng mà chúng tôi hát chung với nhau. Sau đó, chiến tranh xô dạt chúng tôi mỗi đưá về một phương trời, mỗi đứa vềă một định mệnh.
***
Tiếng đại bác từ núi rừng Hoà B́nh vọng về mỗi đêm.
Đồn của tôi nằm sâu trong một mảnh đồi cao, bên cạnh con sông hoang dă.. Không phải con “sông Mă gầm lên khúc độc hành” trong thơ Quang Dũng. Mà là con sông Hồng của nhạc Đỗ Nhuận. “Hồng Hà trôi mau đưa nước trên ngàn về xuôi”. Đưa nước trên ngàn về xuôi.Và đôi khi đưa xác trên nguồn về xuôi.
Lúc đó là cuối năm 1953. Những trận đánh trở nên khốc liệt, những trận đánh cuối cùng của một cuộc chiến mà số mệnh đang được viết tại hội nghị Genève.
Hầu như đêm nào đồn của tôi cũng bị quấy rối. Du kích bắc loa, kêu gọi chúng tôi”về với đảng với bác với tự do”. Loa cũng đe doạ sẽ b́nh địa toàn đồn của chúng tôi và giết hết không tha một mạng.
Mỗi bận như vậy, chú Mô già và tôi lại trèo lên cḥi chỉ huy, chiă đại bác 57 ly bắn thẳng về phiá những chiếc loa. Vưà bắn, vưà thách thức: “địt mẹ chúng mày. Chúng ông bắn nát xác chúng mày. Địt mẹ thằng Hồ Chí Minh”
*
Đêm ấy, đêm Giáng Sinh. Trời rét căm căm. Gió bấc từ rừng sâu thổi về, hú từng đợt qua những lỗ châu mai cuả đồn nằm sâu dưới đất.
Tôi đốt mấy cây nến, đăt dưới chân ảnh Chuá Hài Đồng, rồi cùng với những anh em công giáo quỳ xuống đọc kinh.
Chưa đầy muời phút...
Hàng trăm quả đạn móc chia (mortier) trút như mưa xuống đồn. Liên thanh địch bắn xối xả. Rồi những tiếng hô xung phong, hô giết.
Đồn của tôi bắn trả. Những lỗ châu mai lập loè lưả đạn. Tôi gọi pháo binh. Những quả đạn 75 ly và 105 ly làm rung chuyển cả đồn. Hàng trăm hàng trăm hoả pháo được bắn lên không trung, sáng rục trên chiến điạ. Từ trong lô cốt, chúng tôi nh́n thấy rơ.
Quân địch lớp lớp tràn vào. Tràn vào nhũng hàng rào giây thép gai đă bị phá huỷ, tràn vào sân đồn, tràn lên nóc các điạ đạo, tràn lên nóc những lô cốt. Một lô cốt ở tuyến đầu bị bộc phá, nổ tung cùng với xác tên địch ôm bộc phá.
Chúng tôi trong hầm đồn, bắn ra , và gần như tuyệt vọng. Một ư nghĩ loé lên. Tôi hét lớn trong radio, gọi pháo binh bắn đại bác chụp thẳng xuống đầu chúng tôi.
“Tirez sur nous, rasant, rasant. Tirez sur nous, rasant, rasant, sur nous...” (hăy bắn đại bác chụp xuống đầu chúng tôi, trên đầu chúng tôi) .
Mấy phút sau, những quả đại bác từ đâu bay đến, rú lên và nổ ngay trên đồn chúng tôi, cách mặt đất độ muời thuớc.. Và cứ thế, trong 30 phút liền.
Tiếng hô xung phong, hô giết, không c̣n nữa.
Bóng đêm lui. Trời mờ sáng. Và một cảnh tượng kinh hoàng.
Hàng trăm xác địch nằm ngổn ngang. Trên mặt đồn, trên sân đồn, trên nóc lô cốt, trên nóc địa đạo, trên hàng rào giây kẽm gai.... Những mảnh thịt, những cánh tay, những bắp chân, những bàn chân, những khúc ruột, những khuôn mặt c̣n non dại.... Nhầy nhuạ. Với những vũng máu chưa kịp đổi mầu .
*
Đêm nay, đêm Giáng Sinh tại thánh đựng La Vang, Houston, một thánh đuờng nhỏ bé do những bàn tay Viêt Nam nhỏ bé dựng lên từ một mảnh đất nghèo nàn. Quỳ cạnh tôi, là ngựi bạn trăm năm.
Những bà cụ già quàng khăn lạnh, những ông cụ già tóc bạc. Những thanh niên thiếu nữ. Những đôi vợ chồng trẻ. Những tiếng cầu kinh Việt Nam của vị linh mục già. Những tiếng hát Việt Nam mừng Chúa ra đời.
“Đêm đông lạnh lẽo Chúa sinh ra đời”
Quê hương tôi lẩn quất đâu đây. Sau hơn nửa thế kỷ dưới chế độ súc vật cờ đỏ sao vàng, quê hương tôi đă mất hết. Trừ niềm tin. Niềm tin vào Đấng Tối Cao.
Houston Noel 1988
Nguyễn văn Chức
Trang Chủ . Kim Âu . Lưu Trữ. Báo Chí . RFI . RFA . Tác Giả . Chính Trị . Văn Nghệ . Khoa Học . Quảng Cáo . Mục Lục . Photo . Photo 1***