US Senator John McCain , Kim Âu Hà văn Sơn
NT Kiên , UCV Bob Barr, Kim Âu Hà văn Sơn
Nguyễn Thái Kiên , Kim Âu Hà văn Sơn, Cố vấn an ninh đặc biệt của Reagan-Tỷ phú Ross Perot,Tŕnh A Sám
Có một nguyên nhân dời đô khác?
Tạ Chí Đại Trường
Việt Nam tưng bừng chuẩn bị kỉ niệm Ngàn năm Thăng Long. Một lễ hội Nhà nước tân thời, bởi v́ trong quá khứ không có triều đại nào định ôm tṛn cả lịch sử của triều đại khác thu về tay ḿnh như thế, và cũng chẳng ai kịp có phương tiện thừa mứa của thế giới kĩ thuật để mưu cầu hạnh phúc vật chất, thoả măn tính phô trương, làm một cuộc kinh doanh quyền lực chính trị to lớn như bây giờ. Con người trên đà đi tới, có lúc phải sống trong một thế giới ảo được tạo dựng để lừa dối nhau, rồi cũng đi đến chỗ tự gạt gẫm ḿnh, v́ phải sống ở đó như là sự thật, và để chính trị trở thành lịch sử tiếp nối. Lịch sử đó đến nay đă ngập ch́m trong một không khí huyền thoại, “truyền thống”, mang đầy những tin tưởng lí số quê mùa mà cao ngạo có vẻ không ǵ lay chuyển nổi. Nhưng quá khứ th́ dù sao cũng không thể cải sửa. Ngàn năm trước, cuộc sống nhỏ bé hơn, b́nh thường hơn. Sử gia không đi t́m quần chúng thuộc hạ, sử gia cố gắng / may mắn vượt ra ngoài sự hấp dẫn / ràng buộc của miếng đỉnh chung th́ chỉ thấy c̣n lại có những tờ giấy cũ nát, những chứng cớ tản mạn để gom lại thành cái gọi là quá khứ. Cho nên dù muốn đi t́m một lí do dời chuyển lịch sử khác của người ngàn năm trước th́ tuy chỉ là không chịu làm người “chép” sử nhưng cũng thấy không phải cưỡng ép ai.
Chuyện chuyển đổi triều đại, trần trụi
Sử dụng ngôn ngữ để bày tỏ ư kiến th́ phải chịu vướng mắc của thành kiến tích tụ trong lời nói nên có lúc phải lo phân trần trước. Theo thói quen đọc từ các bài sử thông dụng, chữ “triều đại” và các từ liên hệ về ngôi (vua), chức phẩm... gợi ư về một t́nh trạng tổ chức cao cấp, phức tạp mang dáng vẻ đường bệ cao sang... có khi che khuất những sự thật tầm thường, vốn thật ra là b́nh thường của bản thân chúng. Sự huyễn hoặc của ngôn ngữ đánh lừa ngay cả những người vẫn tự cho là thông minh, thuộc tầng lớp cao trong xă hội. Không hề ǵ, lầm lạc là chuyện của muôn đời, của con người vốn không thể vượt thoát khỏi khung không gian sống trong thời gian ḿnh được đào tạo nên. Các ông Lê Văn Hưu, Ngô Sĩ Liên... học sách Thánh Khổng nhuần nhuyễn, thấy các ông chủ Đinh, Lê, Lí xưa của ḿnh phong một loạt năm/ba bà vợ làm Hoàng hậu, liền chê trách người đương thời là ngu dốt, đâu có nghĩ rằng các ông chủ buôn làng lớn đó không phải chịu chế độ một vợ một chồng thời nay, mà cũng đâu có biết chuyện cấp bực hệ thống cung đ́nh không có trong hang núi, đồng ruộng của các ông? Cho đến nay vẫn không t́m thấy sử gia Việt Nam nào chịu bỏ quan niệm về tính chất “trung ương tập quyền” gán cho các triều Lí, Trần, không chịu nhận rằng ngoài các ông vua nằm/ngồi ở Thăng Long / Đông Đô c̣n có các ông chúa nhỏ ở các địa phương mà sử quan của tông tộc cầm quyền không ghi chép, hay có ghi nhưng với địa vị khác. C̣n nói ǵ đến chuyện “triều đại” chuyển tiếp qua ông vua muốn đi đến “đô cũ của Cao Vương [thành Đại La cũ]... chốn thượng đô kinh sư măi muôn đời”!
Vậy th́ hăy nh́n vào thực chất của các “triều” Đinh, Lê. Ông Lê Hoàn và xứ sở, dân chúng ông ta cai trị đă được một chứng nhân đương thời là sứ Tống Tống Cảo đến nơi, ghi chép để báo cáo với Hoàng đế của ông ta rồi. Không tin chuyện đó th́ chớ dùng, ví dụ các bản tường tŕnh, thăm viếng ngày nay của các phái đoàn đi đây đi đó về báo cáo với Quốc hội trong nước nữa. “Kinh đô” Hoa Lư c̣n lại cho thấy không phải là một thành luỹ liên tục mà là một hệ thống “rào làng”, lợi dụng các cao độ của địa mạo karstic làm bờ chắn thiên nhiên, đắp thêm các tường vách đất/gạch bịt kín các hẻm hở, tạo thành một hang ổ kháng cự cuối cùng. Dấu vết đó, chứng cớ kia vẽ ra một khung cảnh tổ chức chính trị xê xích mà các nhà dân tộc học thế giới c̣n quan sát được để biểu hiện bằng các từ chief, chiefdom, đă thấy bắt đầu được trong nước sử dụng thay thế cho các loại “công xă / phương thức sản xuất...” này nọ. Mà cũng không phải đợi người khác chỉ dẫn. Trong tiếng Việt, trong sử sách cũ đă có một từ chỉ về con người, thể chế như thế sở dĩ bị phủ nhận chỉ v́ ngại ngùng, sợ xấu hổ mà thôi, đó là chữ "Thủ lănh".
Đất nước nằm trong tổ chức Hán hoá cả ngàn năm nên chữ "Thủ lănh" đă che khuất một ư niệm về quyền lực không-Hán, của địa phương, được nhà khoa học bây giờ moi móc cũng chữ không-Hán, của hệ thống ngôn ngữ nền Nam Á, chỉ ra từ kurung tương đương. Thật ra th́ thực tế tổ chức đó cũng vẫn không mất hẳn, duy đă lẩn khuất trong các biến động, các tên người, tên tập đoàn được biểu diễn lệch lạc, như nhóm từ Khu Liên chỉ các biến động trên vùng cực nam thuộc địa nhà Hán đă dẫn đến sự thành lập nước Lâm Ấp. Hăy nghĩ rằng âm Hán không có vần R nên phải mượn các h́nh thức khác thay thế, để các tên Bà Rịa phải viết là Bà Địa (Hán), Phan Rang, Phan Rí là Phan Lang, Phan Lí... Như thế th́ Khu Liên vốn có thể là Khu Riên, nghĩa là các ông thủ lănh Đinh Bộ Lĩnh, Lê Hoàn, Lí Công Uẩn cũng là những kurung của địa phương, của thời đại. Những thủ lănh khu riên / kurung như thế dễ dàng xuất hiện trong thế tan ră của thuộc địa An Nam Đô hộ Phủ, làm chủ từng vùng, thanh toán nhau để c̣n một người nổi bật, hay nhường nhịn nhau để cùng tồn tại... Đó là t́nh trạng giữa các “quốc” đă gả con gái / kết thông gia với Hoa Lư để có các bà hoàng hậu Kiểu Quốc, Cồ Quốc, Trịnh Quốc...
Ông “hoàng đế” làm chủ nhiều sở ruộng – “quan điền”, do chiếm đoạt mà có, để cho người khác cày, hay tự ḿnh cày vài miếng làm cảnh nên nuôi ḅ/trâu đầy đàn, được gọi là “quan” ngưu. Vượt lên trên tầm mức một điền chủ giàu có, ông hoàng đế phải có sức mạnh, có khả năng riêng biệt để điều khiển một lớp chiến binh dưới tay đă được mang danh hiệu cao quư “thiên tử binh” khắc trên trán để bảo vệ cho triều đại ông, gia đ́nh ông, đàn áp khuất phục những kẻ chống đối khác. Đây là những ông điền chủ thủ lănh nhỏ, yếu hơn, “ở trần mà cũng xưng vương” như Triệu Đà từng xác nhận, nhưng rủi ro không được sử ghi rơ tên họ nên chúng ta ngày nay không có thêm một triều đại để tuyên dương. Có mẫu h́nh chính quyền từ phương Bắc đem lại nên tổ chức diện địa cũng bắt chước Đường, Tống gọi là (10) đạo, (12/24) lộ để ba ngàn Thiên tử binh kia cũng được gọi là quân Thập đạo, quân toàn quốc, tuy không thể nào đạt tới số triệu như các ông quan triều Nguyễn tính ra, và để bây giờ c̣n nằm trong sách Bộ Giáo dục dạy cho học tṛ Việt Nam ngông nghênh bước vào thế kỉ XXI.
Cho nên cái được gọi là “triều đại” ở thế kỉ X trên phần đất Bắc Việt Nam chỉ là hiện thực quyền lực, trước hết là của một người, của các thủ lănh có tính chất cá nhân vượt trội. Và tất nhiên việc đời không lúc nào là giản dị nên việc tranh đoạt quyền lực lúc này vẫn có thêm những yếu tố khác tác động vào, hoặc từ quá khứ lâu dài hoặc từ công tích mới tụ tập. Cho nên Ngô Quyền chết đi, quyền lựa chọn người nối nghiệp về tay Cậu Ba họ Dương, người cậu trong gia đ́nh mẫu hệ, theo truyền thống là được đại diện ḍng họ – như ông kouny trong một nhóm Chàm gần đây. Chính h́nh bóng người đàn bà họ Dương đă khiến Đinh “Tiên hoàng” chọn con nít làm người nối ngôi để đổ vỡ cả cơ nghiệp dày công xây dựng. Rồi cũng một người đàn bà họ Dương “khoác long cổn” chuẩn nhận chức quyền sau khi ông tướng Thập đạo tung quân giết người đối kháng. Người phụ nữ đó làm Hoàng hậu vua mới mà mang danh hiệu ông chồng cũ, năm chết (1000) được ghi cẩn thận – sự kiện không có bà hoàng nào khác được vinh danh chia sẻ, được làm thành phần Bộ Ba Táo quân, ngang nhiên ngồi chung hưởng cúng tế với hai ông chồng Hoàng đế, qua hơn bốn thế kỉ rưỡi. Và ưu thế ḍng mẹ vẫn c̣n xuất hiện qua nhiều thế kỉ sau, nơi các “triều đại” tiếp tục.
Thấy có sự tranh giành quyền lực – và quyền lợi, người ta dễ nghĩ đến sự tàn sát của phe thắng, như bằng chứng của sự chuyển đổi từ Đinh qua Lê. Tuy nhiên có vẻ như một thể chế chuyển tiếp, một khi đă thành nếp th́ cũng trở thành tự nhiên để người ta dễ dàng chấp nhận sự hơn thua, khỏi kéo dài hận thù hay gợi ư đề pḥng lâu dài. Bằng chứng cũng lấy từ sự chuyển tiếp Đinh Lê. Đinh Toàn bị Lê Hoàn chiếm quyền (979), tiếng đồn qua Tống là bị bắt nhốt nhưng hai mươi hai năm sau (1001) thấy chết trong một trận bị phục kích khi theo quân phục vụ vua mới (chắc không phải chỉ một lần này!), và được sử ghi Lê Hoàn “kêu trời” thương tiếc, thúc quân đánh trả thù tiêu diệt quân địch! Thế là nảy sinh một vấn đề khác: Sự đề pḥng về phía tập đoàn bị lật đổ có thể không đến nỗi gay gắt như người ta tưởng. Nhận định đó cũng có thể áp dụng cho vấn đề liên hệ giữa các tập đoàn thù nghịch nói chung, không phân biệt chủng tộc. Người nữ tù binh Chàm của Lê Hoàn có hai con lên làm vua nước Đại Cồ Việt: Lê Long Việt và Lê Long Đĩnh. Nếu nh́n về khía cạnh liên hệ theo ḍng mẹ c̣n thấy rơ rệt trên đất Hoa Lư th́ có thể nói đây là hai ông vua Chàm trên đất Việt mà sự xung đột xảy ra với những anh em khác có nguyên nhân là tranh chấp quyền bính hơn là v́ sự khác biệt chủng tộc của những người mẹ, bởi v́ họ đều được vua cha phong tặng vương tước như nhau.
Thời trước, ông Tổng Tham mưu trưởng / Thập đạo Tướng quân chiếm quyền, đáng lẽ phải về tay con nhỏ ông Tổng Tư lệnh đă bị ám sát cùng người con lớn. Bây giờ ông Tổng trấn Thủ đô Hoa Lư / Tả Thân vệ Điện tiền Chỉ huy sứ giành quyền con nhỏ của ông được gọi là Ngoạ Triều. Sử quan vẽ vời chuyện thăng trầm gian khổ, chuyện thiên mệnh báo trước tột đỉnh vinh quang, chuyện âm mưu đảo chính phức tạp nhưng đọc kĩ văn bản lằng nhằng th́ thấy có sự kiện tóm gọn: Vua chết, ông tướng mang quân vào “nhà”/điện vua, cách một ngày là gạt ông phó sang bên, hạ ông vua nhỏ xuống, chiếm quyền! Sử đương thời không phải của nhà nho mà (chắc là) của Bà Thầy Ni sư Trương Ma, đă cẩn thận ghi bằng ngày can chi cho đúng phép sử dụng vào những sự kiện trọng đại như thế: Ngoạ Triều chết ngày Tân Hợi, (qua một ngày Nhâm Tí), đến ngày Quư Sửu th́ Lí Công Uẩn chiếm quyền! Chuyện b́nh thường của hệ thống tổ chức thủ lănh đương thời.
Chỉ có điều khác tiếp theo là việc DỜI ĐÔ. Tại sao?
Mặt trận phía Nam không yên tĩnh
Tất nhiên cứ giở sử cũ th́ có ngay câu trả lời giản dị: Đi t́m nơi “hổ cuộn rồng nằm” như định mệnh sắp đặt sẵn cho những người cầm quyền vĩ đại thời bây giờ. Không ai dám căi về những ǵ “hoành tráng” đă chuẩn bị trong hơn mười năm, đang được sơn phết tô điểm trước mắt, vọng tưởng chờ đón bằng sắc của UNESCO.
Nhưng có thể viện dẫn lí do khác hiền lành hơn, khiêm tốn, dễ thương hơn: Về Quê hương Yêu dấu. Đóng “đô”, đặt trọng tâm quyền lực nơi quê hương bản quán, không phải chỉ là một hoài niệm t́nh cảm mà là một bảo đảm cụ thể về phe phái, về nơi chốn tung hoành quen thuộc bắt nguồn từ cơ sở truyền đời, hay ít ra cũng là có căn bản tạo dựng ngay chính trong đời ḿnh. Họ Ngô có quyền lực th́ đóng đô ở Cổ Loa, ít ra cũng gần quê hương Đường Lâm hơn là xứ Ái Châu làm-rể xa xôi. Họ Đinh vững tin đặt vạc dầu, chuồng cọp nơi xứ Mường của ḿnh. C̣n về sau họ Hồ dời về Tây Đô, họ Trần, họ Lê thiếu khả năng vật chất xây dựng đô mới, cũng ráng giữ một đô phụ: Thiên Trường, Lam Kinh!
Cũng không biết xứ Cổ Pháp mang thực tế vật chất ra sao khi toán lưu vong họ Lí từ đất Mân đến trú ngụ làm người địa phương mà đủ uy danh để được mời chào phục vụ Đinh Lê. Bây giờ th́ chỉ c̣n đền Lí Bát Đế / Đền Đô nhưng rơ ràng họ không sa sút khi mất quyền chủ nước đến hơn cả trăm năm sau, nên c̣n làm ông nhà giàu vào cung đánh bạc với ông chủ vườn tỏi Trần Dụ Tông (1341-1369). Vùng đất chôn cất tám ông vua c̣n là rừng rậm lớn rộng hồi đầu thế kỉ XIX, làm chỗ ẩn nấp của trộm cướp, của loạn quân đe dọa Bắc Thành nên bị ông Tổng trấn Nguyễn Văn Thành cho “khai quang” dọn sạch. Cho nên gán cho việc ông vua dời Đô cốt để gần quê hương bản quán cũng chỉ là chuyện phỏng đoán, nói ṃ.
Điều chắc chắn nhất vẫn là căn cứ trên bằng chứng, trên Chiếu Dời Đô. Nhưng sự việc có giản dị như thế không? Ông vua có chịu nói hết các lí do không? Ngô Quyền đă không chọn phủ Đô hộ dù rằng đó là nơi kinh dinh phồn thịnh với chợ Đông đe dọa ông phù thuỷ Cao Biền, với thành luỹ ṿng trong (La Thành), ṿng ngoài (Đại La Thành), chắc chắn từng là nơi trú đóng của toán thuyền chiến và quân binh “chế độ cũ” giúp ông chiến thắng trên sông Bạch Đằng! Ấy thế mà vùng đất này cũng c̣n đầy sông rạch với bầy cá sấu bỏ chạy trước chiến thuyền binh tướng từ Hoa Lư kéo ra ngày tháng 7âl. 1010 năm ấy. Trên đất đă xây cất nhà cửa, cung điện mà cá sấu c̣n ḅ lổn ngổn trên sân, chui vào nhà, leo lên gác, chắc đi kiếm đồ ăn vương văi rồi thấy người th́ bỏ chạy khiến chỉ có kẻ-ăn-người-làm-gái / cung nữ trông thấy mà thôi!
Ngay trên đất Hoa Lư, họ Lí cũng không cô đơn v́ tính chất lưu vong của ḿnh. Lê Hoàn có Hồng Hiến “người Bắc, thông hiểu kinh sử... làm quân sư... mưu bàn việc nước”. Ông này chết đi (988), chính sách c̣n lại đủ cho các quan ngăn vua đừng phế trưởng lập thứ. Lí cũng không bị đe dọa v́ đă đảo chính, chứng cớ là Lê Hoàn vẫn ở Hoa Lư dù từng làm con nuôi đất Thanh Hoá, dù ngày nay đất Hà Nam giành là quê gốc của ông. Sau khi đảo chính, Lí Công Uẩn không bị phe phái Hoa Lư đe doạ nhiều v́ ông đă tổ chức được cơ sở vật chất cai trị trong ngoài, với đủ phe phái chia quyền, có cả hệ thống tăng đạo yểm trợ về mặt thần quyền, nghĩa là có vẻ vững vàng hơn Đinh Lê. Gần một năm sau ông mới dời đô, sau chuyến về thăm quê cũ như một hành động “áo gấm (rồng) về làng”. Đe dọa nếu có, thực sự là đến từ phía khác. Bên ngoài. Từ vùng đất phía Nam Hoa Lư.
Ngô, Đinh phải nhường quyền nơi này cho ông được coi là Khâm sai triều đ́nh: “Ái Châu, Cửu Chân Đô (Hộ) Quốc Dịch sứ” Lê Lương. Lê Hoàn bị sự đe doạ của các quản giáp Dương Tiến Lộc, Lưu Kế Tông trong vùng. Và sau này (1012) Lí Thái Tổ đánh Diễn Châu v́ dân “không theo giáo hoá, ngu bạo làm càn... tội ác chồng chất...” Và với tay được tới Diễn Châu v́ năm trước ông đă đánh dẹp toán giặc Cử Long từng tung hoành dọc theo sông Mă, lấn ra đến cửa sông Đáy, đe doạ Hoa Lư thật sự.
Toán “giặc” ở Ái Châu này, theo Lí Công Uẩn, là “hung hăng dữ tợn, trải hai triều Đinh, Lê không đánh nổi”. Chiến tích đầu tiên xuất hiện trong sử là trận phục kích quân của ông Hoàng đế Lê, khiến cựu Hoàng đế Đinh Toàn bị trúng tên chết (1001). Khi Lê Hoàn chết (tháng 3âl. 1005), các con tranh quyền, Hoàng tử Long Tích, người có tư thế tiếp ngôi nhất, thua Ngoạ Triều (tháng 10âl.), chạy vào nương nhờ sự che chở của Cử Long. Ngoạ Triều đang giành quyền với anh em ở phía Bắc cũng phải bỏ về Nam v́ tin báo “giặc Cử Long vào cướp đă đến cửa Thần Đầu”, một cửa sông Đáy tiếp cận vùng Hoa Lư, cửa Thần Phù nổi danh trong truyền thuyết, ca dao! Lí Công Uẩn đă ra Thăng Long (1011), nghe tin Cử Long “nổi dậy càng dữ, phải đem quân đi đánh, đốt bộ lạc, bắt kẻ đầu sỏ đem về”.
Địa điểm tung hoành của “Man” Cử Long được sử quan Nguyễn ghi là Cẩm Thuỷ (Thanh Hoá) nên giúp cho sử gia ngày nay chú thích thêm “thuộc vùng đất Mường”, hàm ư Cử Long là một bộ lạc Mường. Một cái tên xuất hiện tất có nguyên do của nó. Sử quan không thành thạo về dân tộc học th́ gán cho bọn “giặc” là loài Man Mọi cũng phải. Người nay chi li hơn, thấy ra chữ Mường chắc cũng cho là hợp lí nhưng e rằng đó là “lấy nay làm xưa”. Theo t́nh h́nh chung của các thế kỉ xảy ra biến cố th́ hiện tượng tràn lấn của các tập đoàn Thái qua đông, xuống nam thật rơ rệt trên các trang sử Việt. Thời Bắc thuộc có chủ trương Thác Đông (đi về phía đông) của Nam Chiếu làm bận tâm Cao Biền, và cũng khiến Lí chưa hết lo lắng. Những người mang họ Trịnh khiến Lê Hoàn, các vua Trần mang quân chống đánh, rơ là gốc Thái. Thấy họ cứ loay hoay ở vùng núi Tản Viên, thần sơn của Đại Việt, lăm le tràn xuống kinh thành. Không phải chỉ là suy đoán từ “chiềng”, một địa điểm, qua “trịnh”, một họ, mà dấu hiệu c̣n rơ rệt hơn với tên Ngưu Hống giao tiếp với Lí (1067), quấy rối Trần. Ông Hà Văn Tấn ḍ sát phiên âm, cho thấy gốc “ngù háu” có nghĩa là “rắn hổ mang”, dấu hiệu riêng biệt cho tộc Thái c̣n giữ lại đến ngày nay, khi trước 1975, một chiến đoàn Thái đến đóng ở Tây Ninh (?) c̣n lấy tên (Việt) là Măng Xà Vương Hậu.
Sự tiếp xúc dân tộc trên vùng phía bắc hẳn là sát sao hơn nên c̣n giữ nguyên âm vận tên tộc đoàn. C̣n trên vùng dọc sông Mă, không hiểu v́ lẽ ǵ người ta lại dịch ra âm Hán cho tập đoàn quấy đảo phía nam Hoa Lư này: “cử long” là “rắn ngóc đầu lên”, con cobra / rắn hổ mang! Vậy là quanh các năm 1000 đă có một tập đoàn Thái tràn lấn dọc sông Mă, xuống đến bờ biển phía đông, chứa chấp kẻ “phản loạn”, đe doạ Hoa Lư nhiều mươi năm liền. Tuy sử nói rằng trong trận chiến 1011, Lí Thái Tổ “bắt kẻ đầu sỏ đem về, giặc ấy bèn tan...” nhưng khu vực họ lấn chiếm đă rộng đến như thế th́ “dư đảng” hẳn không dễ biến mất mà c̣n lẩn khuất trong lịch sử để xuất hiện với nhóm Lam Sơn gần đó, không xa, ở thế kỉ XV. Ông Đạo Cham hàng Minh được lănh đất Nga Lạc hẳn là đă cai trị trên con cháu những người bà con đồng thời. Phần đất phía nam kinh đô Hoa Lư rơ là không được yên tĩnh cho lắm để ít nhiều ảnh hưởng đến quyết định dời đổi chỗ ở của ông vua muốn mở thời mới.
Một điều gợi bất an lẻ loi không khiến người ta phải hoảng hốt quay cuồng nhưng nhiều yếu tố bất an dồn dập gồm lại sẽ mang tính đe dọa tổng hợp to lớn, vẽ ra mức độ trầm trọng chết người hơn. Lí Công Uẩn chiếm đất đai, kho tàng của người khác, nội bộ cũng không tin cậy nhau (vụ bỏ trốn của một nhóm nhân vật đất Mân, vụ tướng tá, anh em âm mưu chống đối...), bên ngoài phải chịu đựng tộc lạ thù nghịch, ông vua hẳn là phải nghĩ về một nơi cho là an toàn hơn. Một chuyến đi li khai có phối hợp t́nh thế trong ngoài. Và sự lựa chọn đúng đắn đă mở ra được một thời mới, cho bản thân gia tộc, và cho những tộc đoàn nối tiếp.
9-2010
Tạ Chí Đại Trường
http://chinhnghiaviet.informe.com/forum/