giaithoa
US Senator John McCain , Kim Âu Hà văn Sơn
NT Kiên , UCV Bob Barr, Kim Âu Hà văn Sơn
Suy nghĩ về đức tính tự tin
Trong thực tế cuộc sống, ta có thể thấy được rất nhiều những danh nhân, những con người thành đạt với sự thành công trên nhiều lĩnh vực. Chúng ta thường hay đặt câu hỏi rằng tại sao và bằng cách nào mà những người như thế có thể tiếp cận được sự thành công, ngoài những đức tính, phẩm chất cần thiết như sự chăm chỉ, tài năng, linh hoạt trong giao tiếp, may mắn,… Để có được những sự thành đạt như thế, con người cần có một phẩm chất không kém phần quan trọng ở thời đại này, đó chính là sự tự tin. Vậy sự tự tin là ǵ và nó có tầm quan trọng như thế nào trong cuộc sống mỗi con người?
Tự tin là tin vào chính bản thân ḿnh, tin vào chính giá trị, những phẩm chất tốt đẹp đang tồn tại bên trong con người ḿnh, tin vào những thành công, những thành quả mà ḿnh đă đạt được trong quá khứ để vững bước đón nhận những thử thách mới trong tương lai; tin vào tài năng của ḿnh, những ước mơ tốt đẹp mà ḿnh theo đuổi và tin rằng dù có phải thất bại đi chăng nữa, ḿnh vẫn có thể thực hiện được nó ở những lần sau.
Tự tin trái ngược với sự hèn nhát, rụt rè, thiếu niềm tin vào bản thân và lo sợ phải thất bại, không dám theo đuổi ước mơ. Sự tự tin trong cuộc sống có thể được biểu hiện ở những việc làm nhỏ nhất như tự tin thuyết tŕnh bài học trước lớp, tự tin đóng góp phát biểu ư kiến của ḿnh cho tập thể lớp; cho đến những việc làm lớn hơn như công bố phát minh của một nhà khoa học hay một nhà văn cho ra đời tác phẩm của ḿnh trước công chúng, và c̣n rất nhiều biểu hiện của sự tự tin trong cuộc sống mà chúng ta không thể kể hết.
Tự tin là một phẩm giá mà mỗi cá nhân cần phải hướng tới và rèn luyện để có thể tồn tại và phát triển trong cuộc sống và sự nghiệp. Với sự tự tin, chúng ta sẽ tạo được một nền móng vững chăi trong tâm hồn, một bản lĩnh vững chắc của bản thân, từ đó chúng ta có thể xác định rơ rang rằng: chúng ta là ai trong cuộc đời này, xác định rơ con đường chúng ta sẽ đi trong cuộc đời, sự nghiệp. Chỉ có thế chúng ta mới có thể h́nh thành và theo đuổi ước mơ đúng đắn của chính bản thân ḿnh, cũng là thể hiện bản thân.
Đồng thời, sự tự tin trong cuộc sống hay công việc thường nhật mang đến cho ta khả năng quyết đoán trong việc lựa chọn khi mắc phải những vấn đề cần sự giải quyết. Những sự lửa chọn có thể là rất nhỏ như chọn đề trong một bài kiểm tra Văn hay lớn hơn là sự chọn ban ngành, công việc mà chúng ta sẽ làm trong tương lai, dù là lớn hay nhỏ th́ sự tự tin và quyết đoán cũng đều ảnh hưởng đến kết quả mà chúng ta đạt được sau này.
Nếu không có sự tự tin th́ làm sao chúng ta dám chọn đề văn khó hơn trong khi chúng ta đủ khả năng làm được, hay là chọn ban ngành mà ḿnh yêu thích để mà theo đuổi. Kế đến, người tự tin sẽk hông ngần ngại trước bất cứ một công việc nào dù công việc đó có quá sức với họ đi chăng nữa và họ có thể thất bại. Qua đó, ta có thể thấy được: tự tin như một nguồn động lực giúp cho ta có thể chấp nhận đương đầu với những thử thách trong cuộc sống, dù thành công hay thất bại th́ đó cũng là cơ hội để chúng ta học thêm những kiến thức mới, phát hiện, đào sâu những phẩm chất tồn tại bên trong con người chúng ta mà bấy lâu naychúng ta không biết.
Nếu ta không chịu đứng ra thuyết tŕnh bài học của ḿnh trước lớp th́ làm sao chúng ta có thể biết kĩ năng nói của ḿnh đến đâu để mà sửa chữa, bồi dưỡng? Quan trọng hơn, sự tự tin sẽ tiếp cho ta thêm sức mạnh và nghị lực để có thể vượt qua thất bại, khó khăn trước mắt để tiến lên phía trước, đồng thời cũng là ch́a khóa dẫn đến thành công trong công việc.
Điển h́nh cụ thể hơn: những người nói tiếng Anh giỏi chắc chắn phải có nhiều lần đứng ra nói chuyện với người khác, người nước ngoài bằng tiếng Anh, cũng phải vấp những lỗi về ngữ pháp, cách dùng từ, nhưng sự tự tin trong giao tiếp đă giúp họ vượt qua và đạt được thành công trong việc học ngoại ngữ. Cuộc sống luôn đầy rẫy những thử thách, nếu chúng ta không tự tin, tin vào chính ḿnh để vượt qua th́ thành công sẽ khó mà đến với chúng ta.
Hầu như ai cũng biết, tự tin là một kĩ năng, phẩm chất cần thiết cho con người. Thế nhưng không phải ai cũng có trong người sự tự tin ấy. Trong cuộc sống, chúng ta vẫn quan sát thấy được những người nhút nhát, thiếu niềm tin vào bản thân, hay thích dựa dẫm vào kẻ khác, vào cha mẹ, dẫn đến sự thiếu kĩ năng và kiến thức cần thiết. Điển h́nh là một số bạn trẻ, dù đă bước sang tuổi trưởng thành rồi mà vẫn không tự tin dấn thân vào đời, tự lập để mà kiếm sống, vẫn ăn bám vào cha mẹ cung cấp, kĩ năng sống th́ không có, sống vật vờ vô ích như một người thừa của xă hội.
Một số kẻ c̣n thiếu tự tin đến mức không dám chấp nhận những thử thách trong công việc, để học những cơ hội thăng tiến bay qua mà không muốn nắm bắt v́ sợ thất bại, không tin vào những khả năng của bản thân ḿnh có thể làm được. Trong việc chọn ngành nghề của học sinh sau khi tốt nghiệp THPT, đa số các bạn học sinh đều thi vào những trường như Kinh tế, Bách khoa, Ngoại thương,… với những ngành thật “hot” có thể gặt tiền nhiều mà không nghĩ đến tài năng của ḿnh không thuộc những phạm trù của những ngành nghề ấy, không tự tin vào năng lực thực của ḿnh mà chỉ muốn a dua theo kẻ khác.
Tệ hơn nữa là có một số người tự tin quá mức đâm ra chủ quan, tự phụ vào chính bản thân ḿnh, xem trọng và đề cao cái tôi của ḿnh, xem thường người khác. Ắt hẳn khi c̣n bé, chúng ta đă đều được đọc truyện ngụ ngôn “Rùa và Thỏ”, Thỏ đă chủ quan quá mức nên thua ê chề trong cuộc đua với Rùa. Những người chủ quan như thế sẽ khó tránh khỏi thất bại. Đồng thời, hcúng ta cũng cần phải hiểu tự tin thôi vẫn chưa đủ để dẫn đến thành công, cần có sự hỗ trợ của đức tính khác như cần cù, sự khéo léo, linh hoạt trong công việc,… và cả sự giúp đỡ của người khác để vươn tới thành công mai sau.
Việc rèn luyện một phẩm chất cho ḿnh là một việc không dễ dàng thực hiện. Là một học sinh, trước tiên em phải ra sức học tập thật là tốt để tạo cho ḿnh một nền móng kiến thức thật vững chăi, không ngừng ra sức học hỏi để phát huy tài năng bản thân. Từ đó, em có thể thực hiện việc rèn luyện từ những công việc làm nhỏ nhất như tự tin giơ tay phát biểu ư kiến của ḿnh trước lớp, khắc phục sự rụt rè sợ sai khi phát biểu xây dựng bài học, kế đến nữa, em sẽ tham gia các hoạt động của trường, lớp, đoàn thể, tự tin trong giao tiếp và dũng cảm xung phong nhận lănh những trách nhiệm phù hợp với sức của ḿnh để thực hiện nó. Đến ḱ thi Đại học, sẽ chẳng có lí do ǵ để em từ chối thi vào trường Xă hội nhân văn khoa Tâm lư học, theo đuổi ước mơ của chính em.
Về phía gia đ́nh, đặc biệt là các bậc cha mẹ cần đặc biệt chú ư rèn luyện đức tính tự tin cho con em ḿnh ngay từ khi chúng c̣n nhỏ, như khen con khi con làm việc tốt, tôn trọng, khuyến khích những quyết định riêng tư chính đáng của con cái và biết lắng nghe, động viên, an ủi chúng khi cần thiết. Về phía nhà trường và xă hội, cần có những buổi hội thảo dành cho giới trẻ về “sự tự tin”, giáo dục một cách rơ ràng mà không sơ sài chung chung, gần gũi mà không cứng nhắc và lư thuyết suông, gần gũi với thực tế cuộc sống của chúng em, chú trọng hơn về việc tư vấn tâm lí tuổi vị thành niên, định hướng tương lai cho học sinh.
Tự tin là chiếc ch́a khóa dẫn đến sự thành đạt trong cuộc sống, vậy chúng ta hăy rèn luyện nó ngay từ bây giờ để trở thành một con người năng động , bản lĩnh trong xă hội, tồn tại một niềm tin mănh liệt vào bản thân trước chông gai cuộc đời.
Tự tin là ǵ và rèn luyện đức tính tự tin như thế nào?
Một người thầy đă từng nói với chúng tôi câu này: Một người làm chủ và một người không làm chủ thường khác nhau ở chỗ họ có hay không có ư chí và ḷng tự tin. Chỉ cần có ư chí và ḷng tự tin th́ ngoài những việc vi phạm pháp luật ra, trên thế giới này sẽ chẳng có việc ǵ là khó khăn đối với bạn cả.
Đối diện thử thách khó khăn nào đó, tại sao bạn có cảm giác sợ hăi? Điều ǵ làm cho bạn sợ? Có phải bạn lo lắng về thất bại nào đó có thể xảy đến trong tương lai?,… Tôi nghĩ tất cả những tâm lư đó đều do sự thiếu tự tin trong bạn tạo ra mà thôi. Người thiếu tự tin thường rất hay căng thẳng, làm việc ǵ cũng phải ngó trước ngó sau, lo nghĩ nhiều, do dự lâu, thậm chí hay thay đổi kế hoạch đă đặt ra. V́ vậy, bạn nên khắc phục những tâm lư sợ hăi của ḿnh bằng cách tăng cường sự tự tin cho bản thân.
Tại sao tự tin lại quan trọng đến vậy? Thông qua câu chuyện này tôi sẽ giải thích cho các bạn rơ nhé :
Có một lần khi đi tập thể dục trong sân vận động của trường tôi đă được chứng kiến một sự việc như sau : Có một em bé da đen sống cùng khu mà tôi cư trú cứ đứng núp sau những thanh rào sắt để ngó nh́n các bạn Trung Quốc đang đùa nghịch nhau với ánh mắt rất ngưỡng mộ và muốn được chơi cùng. Nhưng đứng đó một lúc lâu tôi vẫn thấy cậu bé chỉ vịn vào các thanh sắt, và thỉnh thoảng liếc nh́n các bạn ấy mà không hề chạy đến làm quen.
Đúng lúc đó có một tốp các bạn học sinh và thầy cô đem rất nhiều các dụng cụ khác nhau ra sân bóng rổ để chuẩn bị cho trận đấu chiều hôm đó, trong đó có rất nhiều bóng bay với nhiều màu sắc khác nhau. Lũ trẻ thấy vậy liền thi nhau chạy đến để xin bóng, nhưng cậu bé hàng xóm của tôi th́ vẫn đứng im tại nơi đó, chỉ khác ở chỗ khuôn mặt em có vẻ sốt sắng hơn trước.
Vài phút sau, khi mấy đứa trẻ kia đă chạy ra xa để chơi đùa với bóng bay th́ tôi bỗng thấy cậu bé đó rón rén đến chỗ có bóng bay và nói một câu bằng tiếng Trung: “你可以给我一个气球吗？” （Thầy có thể cho em một quả bóng không ?). Tất cả mọi người ai cũng nh́n em một cách ngỡ ngàng nhưng liền sau đó có một thầy giáo đi đến chỗ cậu bé và nói “当然，你要一个什么颜色的” （Tất nhiên rồi. Em muốn lấy bóng màu ǵ?). Cậu bé đă tự tin hơn và nói “我要一个黑色的” （Em muốn một quả bóng màu đen ). Mọi người lúc đó lại càng ngạc nhiên hơn v́ thấy cậu chọn bóng màu đen. Nhưng thầy giáo đă hiểu được tâm trạng của cậu bé và đưa ngay cho cậu bé quả bóng bay màu đen.
Tay cầm quả bóng cậu bé từ từ mở những ngón tay bé nhỏ của ḿnh ra để cho bóng bay lên trời và đứng đó ngước nh́n bóng bay lên một hồi lâu với vẻ mặt thích thú. Bỗng dưng tôi thấy bàn tay của thầy xoa nhẹ lên đầu cậu bé và nói : “ 记住，气球能不能升起来，不是因为颜色、形状，而是气球内充满了氢气。一个人的成败不是因为种族和出身，关键是你内心有没有自信” （Hăy nhớ rằng, bóng bay được hay không, không phải do màu sắc, h́nh dạng mà do trong bóng được bơm đầy hiđrô. Cũng giống như con người thành công hay không, không phụ thuộc vào việc người đó xuất thân như thế nào mà quan trọng là ở chỗ người đó có tự tin hay không). Tôi có cảm giác cậu bé hàng xóm của ḿnh không hiểu được những điều thầy nói, nhưng cậu bé đă rất lễ phép cảm ơn thầy và đi bộ về phía các bậc cầu thang.
Được nh́n và lắng nghe câu chuyện cảm động này tôi hiểu được rằng thầy không chỉ nói với ḿnh về cậu bé đó mà cũng muốn nói với chúng tôi rằng tự tin là một yếu tố rất quan trọng. Ḷng tự tin và ư chí của con người giống như đôi cánh của một con chim, hay hai cái bánh của một chiếc xe đạp. Chỉ nhờ không ngừng tăng cường rèn luyện hai yếu tố đó bạn mới có thể bay thật cao và đạp thật nhanh .
Tự tin là hoàn toàn tin tưởng vào bản thân, là nhận thức và nắm rơ được bản thân ḿnh, chứ không có nghĩa là tin tưởng bản thân một cách mù quáng. Muốn rèn luyện sự tự tin, trước tiên bạn phải tin vào bản thân ḿnh (v́ nếu ngay cả bạn cũng không tin vào chính ḿnh th́ làm sao người khác có thể giúp được bạn), không ngừng động viên bản thân: “Tôi làm được. Tôi nhất định làm được. Tôi sẽ thành công. Tôi sẽ làm việc đó tốt hơn người khác”. Có như vậy tinh thần bạn mới phấn chấn và b́nh tĩnh đối phó được với những t́nh huống khó khăn.
Và điều quan trọng hơn nữa là bạn phải rèn cho ḿnh có được thói quen luôn khẳng định bản thân ḿnh trước người khác. Bất kể khi làm một công việc nào đó, hoặc nói một câu ǵ đó, bạn nên tạo cho người khác có ấn tượng là “Công việc này tôi sẽ làm rất tốt” hoặc “Tôi sẽ tŕnh bày vấn đề một cách tốt đẹp”. Cứ duy tŕ thói quen này đến một ngày nào đó bạn sẽ phát hiện ra ḿnh đă có đủ tự tin đối mặt với cuộc sống rồi.
Làm thế nào để tăng cường sự tự tin cho ḿnh ?
Tôi đă tham khảo một vài tài liệu và đưa ra để các bạn cùng t́m hiểu nhé:
1) Phát hiện ra những ưu điểm của bản thân: Bạn hăy bỏ ra khoảng 1 tiếng đồng hồ để ngẫm nghĩ xem ḿnh có những ưu điểm nào. Dùng bút ghi lại và phân loại những ưu điểm đó ra. Ví dụ, sở trường của bạn là ǵ? Bạn đă làm những việc ǵ có ích cho xă hội? Trước đây mọi người đă từng biểu dương, ca ngợi bạn về điều ǵ? Bạn đă được giáo dục như thế nào có điểm ǵ đáng nổi bật không ?…
2) T́m cho ḿnh một thần tượng: Trong những người bạn đă quen biết hoặc những người mà bạn chỉ được biết trên sách báo, hăy t́m cho ḿnh một người mà bạn thấy hâm mộ, kính phục, hy vọng ḿnh cũng được giống người ấy，coi người ấy là h́nh mẫu để ḿnh học tập.
3) Khẳng định năng lực của bản thân: Mỗi một ngày t́m ra 3 việc mà bạn cảm thấy thành công. Không nên coi thành công là phải làm một việc ǵ đó thật trọng đại. Thành công có thể chỉ là: Hôm nay bạn đă thuận lợi trong việc hẹn gặp Bác Sĩ riêng của ḿnh, hay bạn không bị kẹt xe trên đường đến cơ quan, hay xử lư một văn bản nào đó mà không mắc lỗi… Biết ḿnh sẽ làm việc đó thât tốt đồng nghĩa với việc bạn đă tự khẳng định năng lực của bản thân, và khi đó bạn sẽ cảm thấy tinh thần phấn chấn .
4) Tính xem ḿnh đă làm được những việc ǵ : Hăy nghĩ xem hôm nay ḿnh đă làm được ǵ chứ đừng ḍ xét bản thân là c̣n bao nhiêu việc vẫn chưa làm được, v́ những việc mà bạn chưa làm được vĩnh viễn lớn hơn những việc đă làm được. Và cứ nghĩ ḿnh chưa làm được cái này, chưa làm được cái kia bạn sẽ tự cảm thấy thất vọng về bản thân và tự cho rằng ḿnh là người không có năng lực. Nhưng ngược lại, nếu bạn liệt kê những việc ḿnh đă làm được ,bạn sẽ thấy hài ḷng về bản thân và thấy tự tin hơn.
5) Rèn luyện một vài sở thích : T́m xem trong những ưu điểm, sở thích của ḿnh một lĩnh vực nào đó để rèn luyện phát triển và biến điều đó thành sở trường riêng của ḿnh. Bạn không cần phải rèn để thành một chuyên gia nhưng trong 1 nhóm người, khi nhắc đến lĩnh vực này th́ mọi người đều phải công nhận rằng đó là sở trường riêng của bạn. Ví dụ: đánh đàn ghita, chơi piano, làm bánh gato, cắt tóc, bơi lội, hay đơn giản chỉ là nhớ tên một bộ phim nào đó …đều được.
6) Làm đẹp cho bản thân: Hăy tạo ấn tượng cho người khác bằng cách ăn mặc sạch sẽ, sáng sủa, vừa mắt, tự nhiên, thoải mái, mang tính quần chúng … Và đặc biệt khi tâm trạng không được tốt lắm bạn nên trang điểm cho ḿnh một cách nhẹ nhàng và chọn những bộ đồ sáng sủa, tươi tắn một chút, nét mặt th́ sinh động và hoạt bát … có như vậy bạn mới phân tán được sự chú ư của người khác vào ḿnh .
Để trở thành người Tự tin cũng không phải là điều quá khó phải không các bạn, chúc các bạn thành công nhé.
Kiều Tố Uyên dịch.
Can đảm - đức tính làm chủ tính ḿnh
Thế giới và Hoa Kỳ cho đến nay vẫn chưa hết bàng hoàng, sửng sốt mỗi khi ôn lại biến cố 11 tháng 9 năm 2001, khi những tên khủng bố cướp máy bay đâm vào hai cao ốc tại Trung Tâm Thương Mại Thế Giới ở New York. Đối với nhóm Hồi Giáo cực đoan, th́ những tên khủng bố kia chính là những anh hùng, những nhà tuẫn giáo đă hành động một cách hết sức can đảm. Nhưng đối với phần đông nhân loại, th́ đây chỉ là hành động nông nổi, nhất thời của những đầu óc bệnh hoạn và cuồng tín. Cũng một hành động mà người th́ cho là anh hùng, can đảm; kẻ cho là điên rồ, bệnh hoạn. Vậy can đảm là ǵ? Làm thế nào để một hành động của ta được chấp nhận và coi là can đảm.
Tâm lư học không có một định nghĩa nào cho hành động can đảm, nhưng có những giải thích cho một hành động được gọi là can đảm. Những giải thích này liên quan đến định nghĩa của can đảm. Theo The American Heritage Dictionary, th́ can đảm là khả năng của trí tuệ giúp một người đương đầu với những nguy hiểm bằng cách làm chủ được ḿnh, tự tin, và biết cách giải quyết vấn đề. Như vậy, hành động can đảm bao gồm 3 đặc tính mà một hành động của người trưởng thành cần phải có là tự tin, trực diện với thực tế, và làm chủ được chính ḿnh. Thiếu tự tín là một căn bệnh của tâm lư, v́ người thiếu tự tín không thể làm chủ được chính ḿnh, và cũng không có can đảm đối diện với sự thật. Do đó, can đảm hoàn toàn khác với bồng bột, nóng nẩy, và liều lĩnh.
Tâm lư học khi tŕnh bày về đặc tính của người thủ lănh cũng cho thấy rằng, họ là những người có khả năng đối diện với những khó khăn lớn lao, hoặc những nguy hiểm đang ŕnh chờ trước mặt, những họ không muốn và không thích đương đầu với những vấn đề vượt quá sức của ḿnh, những hành động đ̣i hỏi những cố gắng phi thường, và có kết quả bất ngờ. Họ luôn luôn muốn là những người thực tế, biết người, biết ḿnh theo đúng nghĩa: “Tri kỷ, tri bỉ”. Ngược lại, đối với những người thiếu khả năng lănh đạo th́ khuynh hướng muốn lại chuyện lớn nhờ vào những may rủi, những quyết định bao đồng và liều lĩnh, hoặc những chuyện bất ngờ rất nhỏ mọn nhưng mang lại những thắng lợi lớn lao lại rất trổi vượt. Có nghĩa là họ không muốn chịu khó, không muốn can đảm chấp nhận và đương đầu với sự thật, nhưng chỉ mong thành công dựa vào những yếu tố may, rủi bất ngờ.
Tâm lư sống và tâm lư khảo cứu không khác nhau khi nh́n về hành động can đảm. Hành động ấy phải luôn luôn chừng mực, có mục đích, và kết quả thực tiễn, dù phải chịu khó, và hy sinh để mang lại kết quả. Yếu tố hy sinh, thử thách chính là những nét làm nên ư nghĩa của hành vi can đảm, chứ không phải là những hành động cuồng bạo, liều lĩnh, và nông nổi.
Ngoài những đặc tính của can đảm như vừa tŕnh bày trên c̣n có liên lạc mật thiết với yếu tố thời gian. Thời gian nói lên được thế nào là một hành động can đảm do tính chất bền bỉ của nó. Trong cuộc sống thỉnh thoảng cũng có một vài người làm nổi những việc mà ta cho là phi thường, và gây kinh ngạc, nhưng yếu tố thời gian cũng từ từ loại bỏ những hành động nhất thời, những hành động bị thúc đẩy do những động lực từ bên ngoài ấy. Thí dụ, có người dám dùng thuốc lá xâm tên người yêu của ḿnh trên ngực, như một dấu chỉ của sự can đảm và chung t́nh. Hoặc cũng có những trường hợp lấy dao rạch ngực, cắt tay lấy máu ăn thề, nhưng trong cuộc sống, với thời gian và những đ̣i hỏi cần có sự nhẫn nại, chịu đựng, th́ những người ấy hoàn toàn không làm chủ được ḿnh, không dám nh́n vào thực tế. Ngược lại, luôn luôn lẩn tránh thực tế bằng hành động và lời nói nóng nẩy, cộc cằn, và thô bạo. Điều này cũng giải thích thêm rằng không phải những việc làm phi thường, nhưng là những việc làm tầm thường nhưng bền bỉ mới là những hành động can đảm.
Chúng ta có thể lấy một thí dụ điển h́nh về hành động can đảm như sau. Một người vợ trẻ dám hy sinh mang theo những đứa con ngây thơ vượt trùng dương t́m lẽ sống và tương lai cho con. Những ngày đêm kinh hoàng trên đại dương. Những tháng năm ṃn mỏi trong các trại tỵ nạn vùng Đông Nam Á. Và những thách đố khi trực diện với nỗi đơn lẻ, sức cám dỗ của tiền, t́nh, và đam mê dục vọng nơi miền đất tự do. Nhưng nếu thiếu phụ trẻ ấy vẫn một ḷng chung thủy với chồng, thiết tha và hy sinh cho con cái, th́ đó là một thánh nhân, một nữ lưu v́ có trái tim và một cuộc sống can đảm. Tiếc một điều là những con người ấy ngày nay đang bị ch́m vào biển người chỉ mong t́m khoái lạc, và những hào nhoáng bên ngoài. Tóm lại, can đảm không phải là một hành động bốc đồng, và càng không phải là những hành động tạo cảm giác và ấn tượng mạnh. Tâm lư sống người Việt Nam có câu rất hay: “Chưa đánh được người mặt đỏ như vang. Đánh được người mặt vàng như nghệ”. Tâm lư này diễn tả thực chất của một người có hành động can đảm và một người có hành động nhát đảm. Và nó cũng nói lên hành động can đảm nhất chính là làm chủ được ḿnh.
Can đảm nếu được nh́n dưới góc cạnh một nhân đức th́ nó c̣n đ̣i hỏi sự luyện tập và đặc tính bền bỉ. Thí dụ, ta có thể can đảm xa tránh một hành vi tội lỗi chẳng hạn. Điều này không phải là dễ làm, và không phải là dễ tránh. Đứng trước cám dỗ của t́nh, của tiền, và của danh vọng, nếu không can đảm tự chủ và không biết cách giải quyết, con người ai cũng dễ sa ngă. Tự bản năng và do hành động tự nhiên, con người ai cũng muốn t́m cho ḿnh cái dễ dàng và thoải mái, những hành động không đ̣i hỏi nhiều cố gắng và yếu tố bền bỉ của thời gian. Đó cũng là sự khác biệt giữa thánh nhân, quân tử, và loài phàm phu, tục tử.
Nh́n vào thế giới hiện nay, vấn nạn gây nhiều nhức nhối và đổ vỡ nhất trong đời sống là phá thai, là ly dị, là chồng chung vợ cha, là tiềm dâm hậu thú, là hưởng thụ và khoái lạc. Ai cũng biết rằng những việc làm ấy không đúng, sai trái, và tội lỗi, nhưng đă có mấy ai dám can đảm đi ngược lại với xu hướng thời thế, xu hướng khoái lạc chủ nghĩa này. Nếu có, lập tức họ được coi là lập dị, là cù lần, và là những người đạo đức giả. Và để làm một hành động đi ngược lại với những xu hướng này, hiển nhiên phải là một việc làm can đảm.
Tóm lại, trong cuộc sống thường ngày, ta phải can đảm lắm mới dám đối diện với sự thật, đối diện với những khó khăn trước mặt, và mới dám giải quyết những khó khăn ấy một cách cho hơp t́nh, hợp lư. Nhưng để can đảm trở thành những hành vi nhân đức, th́ những việc làm can đảm ấy phải được lập đi, lập lại nhiều lần trong cuộc sống như định nghĩa của nó. Theo đó, can đảm là một khả năng của lư trí giúp ḱm hăm, làm chủ con người ḿnh, tự tin, và có khả năng giải quyết những khó khăn trước mặt. Và như vậy, can đảm cũng chính là một đức tính giúp ta làm chủ được chính ḿnh.
Trần Mỹ Duyệt
http://chinhnghiaviet.informe.com/forum/
http://nguoidalat.informe.com/forum/
http://chinhnghiamedia.informe.com/forum/