US Senator John McCain , Kim Âu Hà văn Sơn
NT Kiên , UCV Bob Barr, Kim Âu Hà văn Sơn
THÁNG TƯ-B̀NH THUẬN và CÁC ÔNG TƯỚNG
PHẠM NGỌC CỬU
Đốc sự Hành Chánh-Cựu Phó Tỉnh Trưởng B́nh Thuận
Tù CS 13 năm
Mồng mười tháng ba, lúc nửa đêm Tiểu Khu B́nh Thuận báo động : Quân Bắc Việt với xe tăng, hỏa tiễn, pháo các loại cùng với các Sư đoàn chính quy đánh thẳng vào thị xă Ban Mê Thuột, Phi trường cùng các cứ điểm pḥng thủ .
Đại tá Ngô Tấn Nghĩa, Tỉnh/Tiểu Khu Trưởng qua điện thoại cho tôi tin tức, khác chăng là lần này qua giọng nói, tôi có cảm giác là t́nh h́nh rất nghiêm trọng, nên buột miệng :
-Thưa Đại tá, liệu rằng sẽ có một màn Mậu Thân khác ?
-T́nh h́nh vẫn chưa rơ ràng …nhưng có lẽ nào ??? Thôi sáng mai họp Tham Mưu chúng ta sẽ nói rơ hơn …Ông cúp máy .
Tôi không thể tiếp tục giấc ngủ như mọi lần nhận tin tức từ Đại tá Nghĩa hay từ Sĩ quan trực Trung Tâm Hành Quân chuyển lại cho biết địch đang mở cuộc tấn công vào một ấp một xă nào đó . Tôi biết sáng mai tôi sẽ làm ǵ từ vai tṛ của một Phó Tỉnh Trưởng hành chánh thời chiến . Cắm điện pha ly cà phê, ngồi vào bàn viết theo thói quen, trước mắt là tấm bản đồ lănh thỗ B́nh Thuận với các dấu chấm t́nh h́nh ta và địch . Bốn năm qua, từ khi được cử vào chức vụ Thứ nh́ của Tỉnh, tôi quá quen thuộc với từng vùng lănh thổ của tỉnh kể các mật khu, trong nổ lực b́nh định mang lại an vui cho đồng bào …Song song với lănh vực an ninh, kinh tế hồi sinh, tự túc về lúa gạo, xuất tỉnh hoa màu, nông sản và lượng nước mắm hải sản gia tăng .
Nên giờ đây có tin VC tấn công vào Ban Mê Thuột hay một đô tỉnh thị nào, tôi vẫn lạc quan về t́nh h́nh B́nh Thuận . Bốn năm qua, lực lượng cơ hữu Địa Phương Quân & Nghĩa Quân, cán bộ các cấp các ngành luôn ở thế chủ động, bẻ găy mọi cuộc tấn công của Cộng Sản địa phương . Điển h́nh là vào ngày ngưng bắn thực thi Hiệp định Paris 1973 . VC đă cùng lúc tấn công 21 vị trí chạy dài từ Nam chí Bắc của lănh thổ, nhưng chỉ trong ngày, chúng đă trả một cái giá rất đắc từ sinh mệnh đến vũ khí, nhất là cái giá dành cho bọn giao liên, cán bộ nằm vùng .
Điều mà tôi có phần lo ngại là VC có thể mở các cuộc pháo kích vào thành phố Phan Thiết nhất là khu vực Ṭa Hành Chánh &Tiểu Khu như chúng đă thực hiện trước đây . Qua khung cửa sổ, ánh sáng vàng vọt bên ngoài đủ để tôi nh́n thấy cần ăng-ten trên nóc Trung Tâm Hành Quân, thật gần với văn pḥng nơi tôi làm việc . Chợt tôi nhớ tới người bạn cùng khóa Phạm Thăng Chức Phó Tỉnh Trưởng Phước Long đă mất tích khi giặc cộng tràn ngập mà sau đó không có một tin tức nào cho thấy Chức c̣n sống hay đă chết, thời chiến chức vụ cao ở sau bàn giấy đâu có an toàn ?
Chợt câu nói : Có lẽ nào của Đại tá Nghĩa hướng đến tâm trí . Ông đă từng nói với tôi như một sự đoan chắc rằng : Nếu trên Cao nguyên Quân Đoàn II mà mất Ban Mê Thuột th́ t́nh h́nh quân sự sẽ chuyển biến bất lợi cho QL/VNCH . Câu trả lời này được tôi đặt ra vào năm 1972, năm của Mùa Hè Đỏ Lửa có các trận đánh lớn từ Vùng I đến Vùng II . Đó là một buổi chiều sau giờ tan sở, tôi và ông gặp nhau để lượng giá t́nh h́nh ngay tại văn pḥng của ông trước tấm bản đồ toàn bộ Quân Khu II .
-Thưa Đại tá, nếu VC chúng cần đánh chiếm một tỉnh của Quân Khu II, đặc biệt là trên Cao nguyên th́ tỉnh nào chúng sẽ chọn ?
-Ban Mê Thuột, sẽ là Ban Mê Thuột mà không phải là Pleiku, Kontum hay Quảng Đức ! Đại tá Nghĩa đáp ngay không cần suy nghĩ .
-Tôi nghĩ phải là Pleiku v́ nơi đó có Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn, chiếm Pleiku có tác dụng chính trị, tâm lư cần thiết …
-Nhiều người có suy nghĩ giống anh, nhưng với tôi và một số Sĩ Quan khác có nhiều năm làm việc ở Quân Khu II, kể cả các tướng lănh của Pháp th́ câu trả lời sẽ là Ban Mê Thuột . Lư do quan trọng là địa h́nh, Ban Mê Thuột với các rừng cao su bạt ngàn, giáp sâu vào vùng ba biên giới, dễ dàng cho việc chuyển quân, giấu quân …Phi cơ không thám khó mà phát hiện, ngày nay quy ước cuộc chiến khác trước . Việt Cộng chúng đă đưa vào chiến trường xe tăng, pháo tầm xa, chuyển quân bằng cơ giới, tạo được yếu tố bất ngờ . Đó là chưa nói đến các cơ sở sản xuất cao su của Pháp mà các chủ đồn điền này không mấy thiện cảm với chánh phủ VNCH . Nơi đó cần thiết cho việc trú ẩn, liên lạc, tham mưu và khi đánh nhau sẽ làm trạm xá thương binh . Chưa kể đến Ban Mê Thuột, dân đông, kinh tế dồi dào …Chiếm Ban Mê Thuột, chúng sẽ mở ra các cửa ngỏ xuống vùng duyên hải mà c̣n hướng về Quân Khu III, miền Đông Nam Bộ .
Và rồi Ban Mê Thuột mất, mất thật sự, cuộc tái chiếm vô vọng, dẫn tới việc rút bỏ các tỉnh Cao Nguyên . Song song với tin tức thất trận, là tin di tản, cái loa của đài BBC luôn đi trước các sự kiện xảy ra, nơi chưa mất đă cho là mất hay sắp mất . Tại các trung tâm thành phố, cơ sở Cố Vấn Mỹ tuyên bố đóng cửa rút về Sài G̣n, đốt hồ sơ giấy tờ …Người Mỹ luôn dành cho người đối thoại cái nhún vai kèm theo câu thượng cấp ra lệnh muốn hiểu sao th́ hiểu ? Bao nhiêu năm dài trong cuộc chiến chống cộng, người Mỹ là chỗ dựa chính của miền Nam Việt Nam, từ quân trang, chiến cụ, tiền bạc trả lương …Vào lúc này họ tuyên bố rút, thêm nét lo âu trên ánh mắt mọi người .
B́nh Thuận từ sau cuộc đảo chánh lật đổ chính phủ Ngô Đ́nh Diệm 1963, chỉ có được mấy năm tương đối an b́nh . Từ ngày Đại tá Ngô Tấn Nghĩa được đề cử vào cuối năm 1969, làm Tỉnh/Tiểu Khu Trưởng TK B́nh Thuận, một tỉnh với mật khu Lê Hồng Phong và các mật khu khác của Quân Khu 6 Việt Cộng, một tỉnh mà giặc Hồ khi c̣n là một thanh niên cầu bơ cầu bất t́m đến qua b́nh phong nhà giáo dạy học kiếm cơm . Sau này khi trở thành cán bộ Cộng sản Quốc tế, đă cài cấy, đào tạo nhiều đảng viên nồng cốt cho đảng . Cho nên, B́nh Thuận trước năm 1970, không có một đêm, một ngày nào an lành cho người dân . Quốc Lộ 1 xuyên tỉnh bị khống chế, có nơi chúng đặt trạm thu thuế, chận xe đ̣ bắt giữ thanh niên, công chức, quân nhân đi công tác, đi phép . Tỉnh lộ 8 Phan Thiết, Ma Lâm, Thiện Giáo được mang tên con lộ tử thần, với ḿn nổ tan nát xe Lam, xe đ̣, không cần biết trên xe có chở đàn bà, trẻ con . Đêm đến, súng cối rót vào thành phố, ngay cả trận chiến mang tên Mậu Thân Phan Thiết cũng nhận chịu 3 lần tấn công của Cộng Sản do miền Bắc gởi vào mặc quân phục màu cỏ úa, nón cối có gắn sao vàng và chân mang giày bố thay cho dép B́nh Trị Thiên, c̣n vũ khí th́ AK 47 mới toanh . Hiếm khi nghĩa trang trong tỉnh có một ngày không có đồng bào mặc áo tang trắng tiễn đưa người thân .
Khác với các vị tiền nhiệm, Đại tá Nghĩa vốn từ Pḥng 2 của Quân Đoàn II, khả năng t́nh báo và kinh nghiệm tích lũy từ thời làm Quận trưởng quận Hóc Môn tỉnh Gia Định trước năm 1963 . Ông đă hiểu rơ ư đồ của địch và hiểu rơ cánh nào để đối phó mang lại chiến thắng, mang lại an ninh cho đồng bào, không để hao máu xương chiến sĩ cán bộ ….
Đối với lính tại mỗi nơi, mỗi chỗ, ngày cũng như đêm, thân ái của t́nh anh em chiến hữu trong cả lúc nguy hiểm, mấy lần suưt thành cố Chuẩn tướng, đẩy mạnh công tác t́nh báo nhân dân, công tác địch vận . Không nhân nhượng với cơ quan dân cử, không sợ mất chức khi đưa ra quyết định lập các Ấp Tân Sinh tách dân ra khỏi địch, tát nước bắt cá …Không có dân, địch không có lương thực, không được tin tức . Tối đến ṃ về kiếm ăn vấp phải hàng rào ḿn claymore tự động bỏ xác hàng loạt . Đại tá Nghĩa nói: Không có Giao liên, không có Mũi, chúng nó sẽ tê liệt, cái gọi là chiến tranh nhân dân sẽ bị vô hiệu …
Với nổ lực của mọi cấp mọi ngành theo con đường của Đại tá Nghĩa vạch ra, B́nh Thuận đă tự lực trên chiến trường . Hậu cứ của Trung đoàn 44/SĐ/23/BB tại Sông Mao đă di chuyển đến chiến trường mới, Chi đoàn 2/8 M113 cũng đă lên Cao nguyên . Từ năm 1971, chỉ c̣n lực lượng Địa Phương Quân & Nghĩa Quân trách nhiệm lănh thổ . Thỉnh thoảng Quân khu II cũng mượn Tiểu đoàn Địa Phương Quân của tỉnh tăng phái cho tỉnh bạn …
Nghị sĩ Tôn Thất Đính đă hướng dẫn một phái đoàn Thượng&Hạ Viện bằng đường bộ ra Trung, dừng lại dùng cơm trưa tại Phan Thiết . Trước đông đảo thành phần dân cử và viên chức chính quyền ông nhắc lại : Đây là cái tỉnh làm tôi đau đầu nhất khi làm Tư lệnh Quân Đoàn II . Sáng nào nghe thuyết tŕnh th́ B́nh Thuận không việc này cũng chuyện khác. Đồn bót bị tấn công, cầu cống bị giật sập, xă ấp bị đốt …Chưa hết c̣n có các vụ biểu t́nh chống chính phủ …Nay th́ đă đổi khác, Tôi khen ngợi Đại tá Nghĩa và Quân Cán Chính ….Nhưng chính sự có mặt của Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu trong một chuyến săn thú ban đêm trên Quốc lộ 1 của nửa phần lănh thổ B́nh Thuận đă chứng minh cho ông cuộc b́nh định của Tỉnh thành công. Và đó cũng là lư do v́ sao Đại tá Nghĩa đă ở chức vụ Tỉnh trưởng lâu dài nhất trong 19 đời Tỉnh Trưởng và không bị cơn lốc di tản cuốn đi vào đầu tháng 4/75, mặc dù sau đó cũng không thoát được số phận của ngày 18-4-1975 .
Cơn lốc hung hiểm mang tên Di Tản Chiến Thuật, ngụy trang cho việc rút bỏ, tháo chạy đổ về B́nh Thuận vào cuối tháng 3 đầu tháng 4-1975 . Không một ai có thẩm quyền ngăn chận nó lại, Trung ương không có một chỉ thị nào, không một ông Tướng nào đến giúp cho Địa phương. Văn thư, phúc tŕnh không một hồi âm, điện thoại viễn liên không ai bắt, thỉnh thoảng mới có người bắt máy và một cách lịch sự: Thưa, chúng tôi sẽ tŕnh …tŕnh với ai ?! Vô vọng, một bộ máy cầm quyền thời chiến với cả triệu quân vào lúc hữu sự rơi vào tê liệt …gây nên bao cảnh chết đau chết đớn, chết tức tưởi hàng vạn chiến sĩ đồng bào .
Nói đến chiến tranh là nói đến tương quan lực lượng, địch hùng hậu hơn tất nhiên thắng thế, nhưng c̣n yếu tố tinh thần, ḷng quyết tâm …Miền Nam phải mất trong cái thế chiến lược quyền lợi của Mỹ, nhưng ít ra cũng phải có ngoài mặt trận Xuân Lộc, Long Khánh, một hai trận khác ở B́nh Định, Phú Yên, Ninh Thuận, B́nh Thuận ….rửa mặt cho Quân Lực VNCH . Đằng này từng đoàn xe “nhà binh” quân lính đầy ấp, mũi súng tua tủa, ḥ hét, nổ súng loạn xạ cướp đường, húc xuống hố xe dân sự . Cướp đường không phải tiến ra mặt trận ngăn giặc mà trái lại để chạy trước dân . Đoàn xe quân sự di tản không chỉ có xe GMC mà có cả chiến xa M113, đại bác 105, 155 ly, loại cơ giới pḥng không, cơ giới công binh chiến đấu …
Cho đến khi biết rằng, không thể nào chạy thẳng về Sài G̣n v́ chốt VC dày đặc từ B́nh Tuy đến Long Khánh, nên toàn bộ cơ giới, chiến cụ được gởi lại các con đường trong thị xă Phan Thiết . Những con đường được dựng lên từ thời Pháp chật hẹp khiến càng chật hẹp hơn ! Để tránh trách nhiệm ṇng pháo bị phá hủy, bánh xe bị bắn xẹp …khiến nhọc nhằn cho các phần vụ dọn dẹp để b́nh thường hóa thị xă sau khi cơn lốc đi qua, ngôi chợ, cây xăng bị đốt . Tôi ra đứng ở thềm Dinh Tỉnh Trưởng nh́n qua phố chợ, ánh lửa hừng hực bùng lên, ḷng đau thắt v́ cảm thấy bất lực không làm được điều ǵ để cứu tài sản của đồng bào . Nhưng cùng lúc đó, Thiếu tá Phạm Minh từ hầm Trung Tâm Hành Quân bước lên, thấy tôi ông ta đến gặp và nói rằng : Tôi quyết định đem lính qua chợ chữa cháy, tôi đă ra lệnh cho toán cứu hỏa bên cơ quan tiếp vận sẵn sàng xuất phát .
-Vấn đề an ninh, Thiếu tá có điều động đơn vị nào cùng có mặt ? tôi nh́n hỏi Th/tá Minh trong sự lo lắng, cảm phục .
-Có! Một Đại đội thuộc Tiểu đoàn 229, ông Phó yên tâm, thôi tôi đi đây ..
Th/tá Minh bước lên xe Jeep tự lái lấy, Minh bằng tuổi tôi, dân B́nh Thuận, tốt nghiệp Vơ Bị, đam mê nhảy đầm, thích chơi bóng tṛn, chiều đến sau giờ tan sở nếu không bận công tác hay phải xuống ngủ đêm ở xă, chúng tôi gặp nhau trên sân Tennis …Tôi thích cách làm việc của Minh, đầy tinh thần trách nhiệm . Giờ đây người Sĩ quan xuất thân Trường Vơ Bị, thay v́ ngồi ở Trung Tâm Hành Quân, theo dơi t́nh h́nh, chuyển lệnh ra lệnh đă có cái quyết định chính ḿnh điều động và có mặt để cứu giúp của cải đồng bào tại khu phố chợ . Cả nửa đêm về sáng, Minh đă ở đó điều động dập tắc ngọn lửa, lập chốt an toàn cùng với những người lính của TĐ 229/ĐPQ .
Trong sự mệt mỏi trước t́nh h́nh mà từ ngày ra trường chọn về Ṭa Hành Chánh B́nh Thuận, sau khi thụ huấn khóa 23 Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức năm 1967, qua các vai tṛ Phó Quận Trưởng, Chánh Văn Pḥng, Trưởng Ty, sau cùng bước vào chức vụ Phó Tỉnh Trưởng, chức vụ mà tôi chưa hề nghĩ đến và chưa hội đủ thâm niên ngạch trật, nhưng được đề cử để đáp ứng công cuộc b́nh định lănh thổ, trong đó có nhu cầu kiện toàn cơ cấu xă ấp, xây dựng LL Nhân Dân Tự Vệ và nhất là tạo được sự kết hợp các tổ chức hạ tầng .
Năm 1971 là năm mở đầu cho tổ chức hành chánh địa phương với vai tṛ Hành Chánh Chiến Đấu từ Quận xuống đến các Xă Ấp cũng như từ Tỉnh xuống Quận . Tôi đă sát cánh cùng Đại tá Nghĩa bước vào các cuộc hành quân, ngủ đêm ở xă ấp, đến từng nhà có thân nhân theo VC nói chuyện “Chống Mỹ Cứu Nước”, mở ra cho họ con đường về với chính sách chiêu hồi. Nhưng phải nói rằng tôi chưa hề gặp một t́nh huống nào như đă xảy ra từ cuộc di tản. “Người ta rủ nhau chạy và chạy”, con đường đến là Sài G̣n, nhưng cho dù biết QL1 xuyên qua Long Khánh đă và đang có giao tranh lớn, người ta vẫn hướng về đó cho đến khi bị dội lại từ ngă ba B́nh Tuy, ḍng người phải quay lại và thị xă Phan Thiết gánh chịu mọi sự xảy ra .
Một số Sĩ quan cấp tá, có vị đă từng làm Tỉnh Trưởng di tản về đến Phan Thiết vào Ṭa Hành Chánh gặp tôi xin giúp nhiên liệu, thức ăn v́ phố xá đóng cửa, đă dành cho tôi lời khuyên ân cần :
-Tại sao ông c̣n ở đây ?, phải di tản thôi, Mỹ nó bỏ rồi, chạy đi kẻo không c̣n kịp …Ông là dân Hành Chánh, làm việc phải có an ninh nay t́nh h́nh xấu lắm rồi !!!
-Cám ơn quư vị, nhưng B́nh Thuận chúng tôi vẫn chưa có dấu hiệu nào đến phải di tản và hiện giờ chúng tôi có rất nhiều việc phải làm, chỉ việc lo cứu trợ cho dân di tản, t́m cách để ghe đánh cá chịu cặp vào bờ chở người di tản về Vũng Tàu cũng đă là vấn đề lớn rồi, nhưng quư vị làm sao có thể về đến Sài G̣n khi trên QL1 từ B́nh Tuy đến Long Khánh đầy chốt canh của VC .
-Ông Phó đừng lo điều đó, đoàn di tản chúng tôi là “liên binh chủng” có cả Công binh Chiến đấu, trọng pháo 105,155ly, chúng tôi sẽ dọn chốt dọc đường .
-Được như vậy th́ quá tốt, ḷng tôi không nói ra nhưng cầu mong được như vậy .
Một vị Đại tá Tỉnh trưởng khuyên tôi : Anh Phó nên lo cho ḿnh đi là vừa và hăy khuyên anh Nghĩa v́ tôi biết rằng Mỹ nó bỏ nó giao miền Nam cho Bắc Việt . Đừng tưởng bọn tôi chết nhát, 25 năm quân ngũ vào sanh ra tử mà phải chạy sao ? Ông đặt tay lên vai tôi với cử chỉ than ái .
-Cảm ơn Đại tá, nếu t́nh h́nh biến chuyển xấu, chúng tôi cũng phải lo liệu thôi, c̣n bây giờ …
Bây giờ đă gần 40 năm, ngồi viết lại, tôi không thể không tránh khỏi điều ngạc nhiên là tại sao chúng tôi ở lại. Chúng tôi ở lại đây không chỉ có Tỉnh Trưởng, Phó tỉnh, mà hầu hết các Trưởng Ty, Sĩ quan Trưởng Pḥng đều ở lại cho đến chiều ngày 18-4-1975 mới rời khỏi nhiệm sở xuống ghe khi Quân đoàn Cộng Sản vào đến cầu Phú Long, tầm đạn pháo rất gần của xe tăng hướng về Ṭa Hành Chánh & Tiểu Khu .
Như tôi có viết trong phần đầu : Không ai có thẩm quyền để bắt buộc người khác phải thi hành mệnh lệnh do Tỉnh ban ra khi cơn lốc di tản đă đến . Trong các phiên họp tham mưu, ông Tỉnh trưởng chưa hề nói đến hai chữ tử thủ và cũng chưa hề lưu ư việc rời bỏ nhiệm sở …mà chỉ nói đến công việc phải làm để cứu gỡ t́nh h́nh .
Một lần vợ tôi ở Sài G̣n qua hệ thống siêu tần số đă than thở : Anh ơi!Ở đây mấy bà đổ tội anh, cho rằng anh bắt chồng họ phải ở lại, có người c̣n nói rằng : Chồng bà muốn làm người hùng th́ làm, c̣n chồng chúng tôi không thích đánh nhau, các tỉnh khác bên hành chánh đă về Sài G̣n từ lâu . Cũng may là vào các ngày chót, tôi đă gởi được một số Trưởng Ty lên phi cơ tải thương, cứu trợ về Sài G̣n, và cũng may là không có vị nào phải tử nạn v́ công vụ .
Nhân đây xin viết về các vị Tướng đă đến B́nh Thuận vào thời gian dầu sôi lửa bỏng của tháng 4 1975. Đầu tháng 4, trên đỉnh đồi Lầu Ông Hoàng, một ngọn đồi gắn liền cuộc t́nh thi sĩ bạc phận Hàn Mặc Tử và nữ sĩ Mộng Cầm, nơi đây được chọn làm bản doanh Bộ Chỉ Huy Hành Quân của Tỉnh. Từ đỉnh đồi, bằng mắt thường có thể nh́n bao quát lănh thổ ba quận miền nam :Hàm Thuận, Thiện Giáo, Hải Long . Trưa ngày 1 tháng 4, trực thăng chở Tướng Nguyễn Văn Hiếu từ Quân Đoàn III dáp xuống . Tướng Hiếu đến với sứ mệnh đại diện Quân Đoàn III chuyển giao quyết định của chính phủ cho Tướng Phạm Văn Phú, Tư Lệnh Quân Đoàn II, sát nhập hai tỉnh Ninh Thuận (Phan Rang) và B́nh Thuận (Phan Thiết) vào Quân Khu III do Tướng Nguyễn Văn Toàn làm Tư lệnh. Phi cơ trực thăng của Tướng Phạm Văn Phú đáp xuống sau đó . Khi nghe đọc công điện này, Tướng Phú rút súng ngắn đang mang theo toan tự sát, nhưng các Sĩ quan có mặt bên cạnh đă kịp thời gạt được tay và lấy khẩu súng. Mọi người có mặt sững sờ, Đại tá Nghĩa nói với Tướng Phú một câu : Tŕnh Thiếu Tướng, ḿnh chưa mất hết tất cả mà ! Sau đó cả hai vị Tướng rời B́nh Thuận bay về hướng Sài G̣n .
Sụ kiện diễn ra thật nhanh, ngoài phái đoàn của Tướng Hiếu, tôi không hiểu có ai trong số Sĩ quan có mặt biết trước việc chấm dứt chức vụ Tư Lệnh Quân Đoàn/Quân Khu II dành cho Tướng Phạm Văn Phú hay không ? Bởi theo suy nghĩ của tôi, nếu Tướng Phú biết trước quyết định này th́ có thể Tướng Phú đă chọn cho ḿnh cách kết thúc cuộc sống hoặc tại văn pḥng Bộ Tư Lệnh hay ở đâu đó theo cung cách mà các vị tướng ở chiến trường thường chọn . Cá nhân tôi, chỉ gặp Tướng Phú 2 lần tại B́nh Thuận, lần đầu khi Tướng Phú đảm nhận chức vụ Tư Lệnh Quân Đoàn II thay Trung Tướng Nguyễn Văn Toàn . Đối với các vị Tỉnh Trưởng việc thay đổi Tư Lệnh Quân Đoàn được đặc biệt chú ư v́ quyền hành thay thế nhân sự trong lănh thổ được TT Nguyễn Văn Thiệu ủy cho rất rộng răi . Ở cương vị chỉ huy, ai cũng muốn có người của ḿnh, hiểu ḿnh, hiểu công việc mà ḿnh muốn làm, nên mới có câu : Đương sự là người của ông đó, đừng có đụng vào …Chuyện một số Tỉnh trưởng/Tiểu Khu Trưởng thường bị thay thế khi có Tư Lệnh mới .
Quân Khu II có tất cả 12 Tỉnh, Thị . Tỉnh B́nh Thuận được dành cho cuộc thăm viếng thứ 12, dư luận vào thời gian này đồn đăi rằng đó là một dấu hiệu không tốt, Đại tá Nghĩa có thể được thay thế v́ thời gian tại chức đă kéo dài nhiều năm so với các vị khác, đó là chưa kể đến dư luận “chạy chỗ” như một hiện tượng xảy ra trong tổ chức chính quyền . Chúng tôi tổ chức đón Tướng Phạm Văn Phú đến thăm Tỉnh không khác với các vị tiền nhiệm với đầy đủ các cấp đại diện chính quyền, cơ quan dân cử, nhân sĩ …Đáp lại lời chào mừng của Tỉnh ông nói :
-Tôi xin lỗi quư vị v́ cho măi đến hôm nay mới đến thăm gặp v́ có nhiều việc khẩn cấp phải giải quyết . C̣n B́nh Thuận th́ trước khi đi nhận nhiệm vụ, Tổng Thống có nhắc tôi : Hăy chú ư đến các Tỉnh Cao Nguyên, c̣n B́nh Thuận nên đến thăm lấy kinh nghiệm v́ anh em ở đó họ làm việc tốt lắm …Câu nói này làm mát ḷng các cấp, dĩ nhiên không phải là tất cả . Riêng tôi, tôi phục Tướng Phú, cho đây không phải là câu nói màu mè, mà là câu nói thực t́nh của một quân nhân, Tướng lănh dày dạn với lửa đạn chiến trường .
Riêng Tướng Nguyễn Văn Hiếu, tôi có hân hạnh gặp ông một lần tại Nghĩa Trang Quân Đội Biên Ḥa, nhân đám tang của con trai Đại tá Nghĩa hy sinh trong một phi vụ Không Ảnh vùng Bến Cát B́nh Dương do hỏa tiễn SAT tầm nhiệt . Ông dành cho tôi cái bắt tay sau khi tôi thay mặt Đại tá Nghĩa đọc lời cảm tạ quan khách hiện diện . Phong thái của ông cho tôi cảm giác ông là vị tướng giỏi về tham mưu . Cả hai ông sau đó đều đi vào cơi chết, Tướng Hiếu chết ở văn pḥng Tư Lệnh Quân Đoàn III với tin tức cho rằng ông bị súng cướp c̣ khi lau súng, c̣n có tin khác là ông bị giết v́ liên quan đến một cuộc đảo chánh đang được móc nối . C̣n Tướng Phú, ông chết đúng vào thời điểm 30-4-1975, ngày đen tối của mệnh nước khi ông Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng để nói chuyện với người anh em bên kia …Ông ngây thơ nghĩ rằng Họ là anh em, như người anh em của ông có mặt trong hàng ngũ của họ đă móc nối được ông bao che .
Nhiều lúc tôi chợt có ư nghĩ, nếu mà không có cái gạt tay, Tướng Phú chết với chính ngón tay của ḿnh kéo c̣, chết trên vùng lănh thổ của Quân Đoàn II sẽ bi hùng biết chừng nào ? Khi tôi có dịp đứng trước nơi thờ hương linh của Phật tử tại chùa Long Vân, ngôi chùa đầu tiên của Người Việt Tỵ Nạn Cộng Sản lập nên khi đến định cư tại Florida . Chùa đă tôn thờ di ảnh các vị tướng Nguyễn Khoa Nam, Lê Nguyên Vỹ, Trần Văn Hai, Lê Văn Hưng và Phạm Văn Phú …Nh́n khuôn mặt khắc khổ, dáng người gầy ..Tôi cảm thấy thương ông, một con người của chiến trường, hạnh phúc có chăng là chiến thắng, là lo lắng cho thuộc cấp, cho gia đ́nh tử sĩ, tôi không nghĩ niềm vui của ông là sàn nhảy, là tiệc tùng, là những lời ton hót, nịnh bợ …Ông chọn cái chết bằng những viên độc dược để đi về với những chiến hữu đă cùng ông chiến đấu trên các chiến trường từ Bắc chí Nam đă hy sinh v́ tổ quốc .
Tôi cũng thầm nghĩ : Xin tất cả đừng bận tâm nhắc lại dư luận về bà Phú …Đó là nỗi khổ tâm lớn lao của những ông Tướng từ ông Thủ Tướng kiêm Tổng Trưởng Quốc Pḥng, ông Đại Tướng Tổng Tham Mưu Trưởng, vân vân và vân vân …
“Tùy anh Phó, chứ đối với tôi vào chỗ hiểm nguy chỉ là chuyện b́nh thường” . Trung tướng Nguyễn Văn Toàn Tư Lệnh Quân Đoàn III đă nói với tôi những lời như vậy vào một buổi sáng của một ngày từ mồng mười đến ngày 18-4-75 mà tôi không c̣n nhớ rơ trên đỉnh đồi Lầu Ông Hoàng nơi đặt Bộ Chỉ Huy Hành Quân của Tỉnh Tiểu Khu . Trong thời gian này, chiều đến tôi rời văn pḥng lưu động đặt tại Ty Xă Hội đến Lầu Ông Hoàng ngủ đêm tại đó để tránh pháo kích và đặc công . Với một chút lăng mạn, tôi không ngủ trong hầm mà cùng với nhóm tham mưu trải Poncho nằm ngắm bầu trời đầy trăng sao cũng như nghe tiếng sóng vỗ ́ ầm vào vách đá sát chân đồi .
V́ t́nh h́nh ngày một xấu đi, lúc bấy giờ Phan Rang (Ninh Thuận) là pḥng tuyến chính, nếu Phan Rang mất, B́nh Thuận cũng hết thuốc chữa . Dù vậy, Quân, Cán, Chính B́nh Thuận c̣n một ngày chiến đấu một ngày thầm mong có một phép lạ hiện ra để phần đất c̣n lại của miền Nam VN được tồn tại . Tôi nói phép lạ v́ từ đầu tháng 4 đến nay, tôi không thấy chính quyền trung ương để tâm cho một trận chiến mang tính sống c̣n . Duy nhất tại B́nh Thuận, được tăng viện một Trung đoàn mà quân số cũng thuộc loại khiêm nhường, dàn quân trên một tuyến trống trải để chờ những Sư đoàn Chính quy của CS đang từ miền Bắc kéo vào có cả xe tăng và pháo các loại .Thương biết bao cho người lính Địa Phương Quân, Nghĩa Quân, họ thầm lặng thi hành mệnh lệnh của cấp chỉ huy, giữ đất, giữ cầu không chút nao núng, nên lực lượng CS địa phương với vài lần thăm ḍ đă bị giáng trả phải co cụm vào lại mật khu .
Giữ vững tinh thần binh sĩ, cấp chỉ huy là tấm gương nên Đại tá Nghĩa luôn có mặt tại 4 Quận Bắc B́nh Thuận, giáp ranh với tỉnh Ninh Thuận . Đêm hôm qua, ông ngủ tại quận Tuy Phong, sáng nay ông chủ tọa cuộc họp các cấp chỉ huy 4 Quận . Do đó mà tôi được lệnh ở lại trên đồi Lầu Ông Hoàng để đón Trung tướng Toàn, Tư lệnh Quân Đoàn III . Thấy ông Tướng Toàn đến sớm không báo trước, cũng chẳng có ǵ ngạc nhiên về sự có mặt bất ngờ này . Ông xuống trực thăng, không mang áo giáp nón sắt như thời Trung tướng Ngô Du làm Tư Lệnh, nón Béré đen của binh chủng Thiết Giáp, vũ khí là một loại súng để tŕnh diễn, ông khoát tay không vào hầm chỉ huy để nghe thuyết tŕnh theo lời mời của tôi .
-Được rồi! Ḿnh đứng ở đây ..Anh Phó cho tôi biết t́nh h́nh ra sao ? Lính tráng, công chức có bỏ chạy nhiều không ? Ông hỏi tôi một cách lơ đảng, đôi mắt sau kính đen đang hướng về các dăy núi tiếp nhau hướng Thiện Giáo, Lâm Đồng . Tôi nghĩ ông đang lượng giá t́nh h́nh, B́nh Thuận không chỉ có hướng Bắc nếu Ninh Thuận bị rơi vào tay giặc mà c̣n từ phía Tây bởi Quảng Đức, Lâm Đồng cũng đă di tản, chúng gom lực lượng đổ xuống làm sao B́nh Thuận chịu đựng nổi .
-Tŕnh Trung tướng, v́ Đại tá Nghĩa có phiên họp sáng nay tại 4 Quận Bắc B́nh Thuận, tối qua Đại tá cũng đă qua đêm ở đó, Trung tướng đến thăm bất ngờ nên tôi xin phép được tŕnh Trung tướng t́nh h́nh . Cho đến thời điểm này, t́nh h́nh an ninh lănh thổ vẫn không có điều ǵ đáng quan tâm . Lực lượng ĐPQ&NQ vẫn giữ vững địa bàn hoạt động của ḿnh, các cấp trưởng cơ quan vẫn c̣n tại nhiệm sở . Chúng tôi đặt trọng tâm việc cứu trợ đồng bào các nơi di tản về đây mà không thể nào đi tiếp về Sài G̣n . Trung ương đă tiếp tục chở gạo, thuốc men bằng phi cơ đến tỉnh mặc dù đôi lúc phi trường bị pháo bằng 105, 155ly . Tỉnh cũng đă được cơ quan hàng không tái lập đường bay, nhưng tỉnh phải quản lư v́ tư nhân không dám làm .
-Tại sao ? Ông cắt ngang lời tôi .
-Tŕnh Trung tướng, khó khăn điều hành v́ có một số quân nhân vô kỷ luật đ̣i lên máy bay mà chưa có vé hay không chịu mua vé …Họ dùng vũ khí uy hiếp viên chức hành chánh đặc trách chuyến bay, tôi lo sợ thời gian có mặt của cơ quan hàng không VN không lâu v́ t́nh h́nh lộn xộn, như vậy chưa kể đến tầm pháo của VC .
-Tỉnh có đặt vấn đề di tản bằng đường biển hay không ? B́nh Thuận là xứ đánh cá, ông hỏi tiếp .
-Thưa Trung tướng, đó là ưu tiên 1, nhưng không phải dễ dàng v́ vào đầu tháng 4, một số ghe đánh cá bị dí súng bắt chở họ đi về Vũng Tàu, nên các ghe đều ra xa bờ …Chúng tôi phải cử người thương lượng, trả tiền trước và sắp xếp cho đi được nhiều đợt . Khả năng của Tỉnh giới hạn, nếu không giải tỏa được, t́nh h́nh sẽ khó khăn thêm …
-Tốt! Tốt! Các anh làm việc như vậy là tốt lắm, nhưng dân chúng tinh thần của họ như thế nào ?
-Tŕnh Trung tướng, Dĩ nhiên không ai mà không bị ảnh hưởng do đoàn di tản có mặt, nhưng người dân B́nh Thuận họ đă đối mặt lâu dài với chiến tranh, nhất là có đến 3 lần VC tấn công vào thị xă hồi Mậu Thân 1968 …Trước khi đoàn di tản đổ đến, chúng tôi đă khuyến cáo đồng bào lánh ra ven đô, về Sài G̣n hay ra quận Hải Long …Quan ngại của chúng tôi là vấn đề pháo kích . Trung tướng có ư định đi thăm nơi nào không để tôi cho chuẩn bị ?
-Không cần, tôi ghé lại đây không lâu, chợt ông quay mặt lại, gỡ kính đen, nh́n tôi ông nói :
-Hay ḿnh làm một “bất ngờ”, anh cùng ḿnh dùng xe Jeep xuống phố đi một ṿng không có hộ tống, ḿnh vào trong chợ thăm đồng bào, khi về ḿnh ghé qua một văn pḥng xă nào đó để cho họ lên tinh thần …anh thấy có được không ?
Tôi thật bất ngờ trước ư kiến của ông, nh́n ông với sự ngạc nhiên cùng một chút đo lường có thật sự ông muốn như vậy hay chỉ là một ư kiến . Nhưng qua những ǵ mà tôi có dịp gặp gỡ các Sĩ quan của Quân Đoàn đến công tác, bỏ qua những ǵ thuộc về cá nhân, tất cả đều nói rằng ông có thừa uy dũng để khích lệ tinh thần người khác . Điển h́nh là năm 1972, tại mặt trận Kontum, sự hiện diện của ông bên cạnh binh sĩ đang đối đầu với một lực lượng VC hùng hậu về quân số và vũ khí, đă biến đổi t́nh h́nh và mang lại chiến thắng cho quân ta . Nhưng tôi không dám trả lời ngay mặc dù ḷng tôi rất thích thú được cùng ông làm chuyện này . Tôi xin phép vào Trung Tâm Hành Quân xin lệnh Đại tá Nghĩa và đương nhiên phải báo động cho Tiểu đoàn 229 đang chịu trách nhiệm bảo vệ khu vực thành phố .
Nhưng rồi, tôi chợt đắn đo theo thói quen trước khi có một quyết định quan trọng : Có thật sự cần thiết như vậy không ? Dĩ nhiên là sự có mặt của ông Tướng Tư Lệnh quân Đoàn tại phố chợ Phan Thiết vào thời điểm này sẽ tác động mạnh mẽ đến tâm lư người dân và Binh sĩ nếu mọi việc suôn sẻ, c̣n như ngược lại th́ sao ? Nếu đó là tin tức ông Tướng Tư Lệnh quân Đoàn bị đặc công giết hay bắn bị thương th́ sẽ tai hại như thế nào ? Tin tức Pḥng 2, Cảnh sát đặc biệt cho biết có bằng chứng về Đặc Công CS đă trà trộn trong đoàn người di tản để kích động t́nh h́nh, xúi dục quân phạm và quân nhân vô kỷ luật gây hỗn loạn . Một yếu tố khác cũng làm tôi suy nghĩ . Khổ người của ông quá cao lớn nên rất dễ làm tấm bia, cho nên tôi đă quay ra và thưa với ông về điều tôi suy nghĩ để xin ông rút lại …
Ông nh́n tôi, sau đó đặt bàn tay lên vai tôi vừa cười vừa nói :
-Tùy anh Phó Tỉnh, chứ đối với tôi vào chỗ hiểm nguy là chuyện b́nh thường ..sau đó ông cùng các Sĩ quan lên phi cơ bay về Nam, nơi đặt bản doanh của ông, Quân Đoàn III, cánh cửa dẫn vào Sài G̣n, thủ đô của chính quyền miền Nam VN . Trách nhiệm của ông nặng nề vô cùng khi mà Vùng I Vùng II không c̣n …và mặt trận Long Khánh càng lúc càng khốc liệt .
*
* *
Về Tướng Lê Quang Lưỡng, Tư Lệnh Nhảy Dù
Tôi tự hỏi: “Thời gian c̣n lại bao lâu nữa, tấm bảng đồ này sẽ được cuốn lại” . Tương Lê Quang Lưỡng, Tư lệnh Binh Chủng Nhảy Dù nói như vậy khi chúng tôi tới ngồi với nhau uống cà phê sau bữa cơm trưa dă chiến trong pḥng khách của cơ quan t́nh báo Mỹ tại ngôi biệt thự nằm gần Trường Nam Tiểu Học Phan Thiết .
Cơm dă chiến mà chúng tôi nói đến là mỗi người một đĩa do nhóm đầu bếp của dinh Tỉnh Trưởng phụ trách . Đă từ lâu chúng tôi tránh đăi khách đến tỉnh tại hai cửa hàng ăn có tiếng tại thành phố, khách là các phái đoàn thuộc Quân Đoàn, hay các phủ bộ đến tỉnh công tác …một phần v́ ngân sách, phần khác không muốn dư luận chú ư cho rằng chính quyền ăn uống đăi đằng . Mặt khác trong khi dùng bữa chúng tôi vẫn tiếp tục trao đổi về những công việc mà không sợ người ngoài nghe thấy .
Trong t́nh h́nh đếm từng ngày của sự chờ đợi có một giải pháp nào đó cho cuộc chiến vào giữa tháng 4 khi tuyến pḥng thủ Khánh Dương trên QL 21 bị tràn ngập và Nha Trang, Khánh Ḥa cùng chung số phận như các tỉnh khác của Quân Khu I và II . Pḥng tuyến c̣n lại bây giờ là Phan Rang, Ninh Thuận, quê hương của TT Nguyễn Văn Thiệu được chỉ huy bởi Tướng Nguyễn Vĩnh Nghi với danh xưng Bộ Tư Lệnh Tiền Phương của Quân đoàn III, lực lương cơ hữu là Sư đoàn 6 Không quân của Tướng Phạm Ngọc Sang, một Lữ đoàn Nhảy Dù do Đại tá Nguyễn Thu Lương chỉ huy, cùng với ĐPQ&NQ của Tiểu khu đă bị thương tổn về mặt tâm lư khi có cuộc di tản đổ đến .
Tôi vừa nói đến một giải pháp, đó là sự thật xảy ra trong thời gian này, chẳng lẽ cả một chế độ với trên triệu quân lại dễ dàng thua địch trong thời gian ngắn ngủi như vậy hay sao ? Việt Nam cũng đă hiện diện tại Vĩ tuyến 17 th́ giờ đây cũng có thể xảy ra ở một vĩ tuyến nào đó . Lúc đầu người ta nói đến ranh giới Phú Yên, sau đó th́ nói đến ranh giới Ninh Thuận v́ dầu sao th́ đây cũng là quê hương của TT Thiệu, trong số những người tin như vậy có tôi . Cho nên từ đầu tháng tư đến giữa tháng, chúng tôi vẫn làm việc, hay nói cách khác là chạy theo công việc v́ có nhiều vấn đề mang tính khẩn cấp như giải tỏa, cứu trợ …Chưa nói đến tôi được Đại tá Nghĩa giao cho 2 Tiểu đoàn Biệt Động Quân sau nhiều ngày di chuyển trong rừng của tỉnh Quảng Đức, được trực thăng bốc về phi trường Phan Thiết . Sự có mặt của họ mang lại sự yên tâm trong hoàn cảnh này .
Đă lâu rồi từ khi tôi về nhận việc tại B́nh Thuận, tuy có nhiều cuộc đụng độ cấp Tiểu đoàn hoặc Trung đoàn, nhưng chưa có lần nào các đơn vị Nhảy Dù, Thủy Quân Lục Chiến, Biệt Động Quân hiện diện ..Nhưng vào đầu tháng 4, đồng bào B́nh Thuận, nhất là tại phố thị Phan Thiết rất sợ “quần áo rằn ri” Tôi lên phi trường, ở đầu phi đạo, 2 Tiểu đoàn BĐQ đóng quân tại đó . Trước mắt tôi, những người lính BĐQ quần áo tơi tả, kể cả bị đói v́ nhiều ngày di chuyển trong rừng …Nhớ lại Đại tá Nghĩa : Ông Phó lo cho họ, có họ mặt phi trường đỡ lo …Tôi gọi về Ty Xă Hội, khẩn cấp mua một số thực phẩm như cá, nước mắm, trứng và gạo, trong khi chờ đợi chuyến tiếp tế gạo và bánh ḿ từ Sài G̣n ra …Quân trang, quân dụng công việc đó của Tiểu Khu và Bộ Tư Lệnh BĐQ lo . Tôi cũng nghĩ đến kêu gọi đồng bào bảo trợ cho 2 Tiểu đoàn kể cả việc nhờ 2 Tiểu đoàn này cắt cử một toán xuống phố tuần tra ngăn ngừa quân phạm, quân nhân vô kỷ luật như đă xảy ra đầu tháng 4 . Tôi trao đổi suy nghĩ đó với hai vị Tiểu Đoàn Trưởng, cùng suưt soát lớp tuổi nên mau thông cảm .
Trở lại với Tướng Lê quang Lưỡng, khoảng sau 12 giờ, phái đoàn được Tiểu khu chở từ phi trường về thành phố, được báo tin tôi ra đứng đón ở bực thềm ṭa biệt thự, phái đoàn từ sân bước lên chỉ có 12 quân nhân, nhưng tôi có cảm giác họ đang mang theo một sức mạnh của một binh chủng mà rất nhiều thanh niên mơ ước đước có mặt với màu áo này . Sức mạnh đó đang hiện diện ở tuyến đầu Phan Rang mà với tôi Phan Rang đứng được ngày nào th́ B́nh Thuận bớt lo ngày ấy .
Sau bữa cơm, tôi mời ông vào pḥng khách uống cà phê nhân tiện thăm hỏi t́nh h́nh :
-Thưa Thiếu tướng, trong hiện t́nh này, liệu rằng Phan Rang có thể đứng vững được không ?
-Thật là khó …để xem tôi giải thích như thế nào để ông Phó Tỉnh thấy được toàn bộ vấn đề …Lực lượng của chúng tôi là đơn vị chuyên đi chữa cháy, chỗ nào nguy ngập, chúng tôi được đưa đến đó hoặc bằng cách đánh từ ngoài vào hay áp dụng cả hai nhảy xuống ngay bên trong pḥng tuyến địch …Xong việc chúng tôi đi chỗ khác, hậu cứ là chỗ dưỡng quân, bổ sung nhưng hiện nay không phải là như vậy, chúng tôi bị cắt ra nơi này một ít, chỗ khác một ít, chưa kể đến việc bảo vệ các cơ quan quan trọng . Nay th́ tôi đang có một Lữ Đoàn ở Ninh Thuận, một Lữ đoàn trong t́nh h́nh cuộc chiến mà tương quan lực lượng nghiêng về địch . Tôi đến Phan Rang thăm Lữ đoàn, BTL Tiền Phương đặt tin cậy vào chúng tôi …nhưng tôi rất lo nếu không có thêm tăng viện th́ Lữ đoàn rồi cũng gặp khó khăn như tại Khánh Dương với Lữ đoàn 3 chiến đấu không được Quân đoàn yểm trợ …có chăng là lời hứa với 2 Tiểu đoàn Biệt Động Quân, nhưng …Tướng Lưỡng trầm ngâm nh́n tấm bản đồ Quân Khu II trên tường, sau đó nhắc ly cà phê uống chậm răi, quay sang nh́n tôi : - Như thế chắc ông Phó Tỉnh đă rơ …
-Thưa Thiếu tướng, như thế th́ Phan Rang Ninh Thuận khó mà đứng vững, tôi nói với nỗi lo âu trong ḷng .
-Ngoại trừ phép lạ, mà phép lạ không phải từ chúng ta, những kẻ thừa hành …Chúng ta được đào tạo để chiến đấu bảo vệ miền Nam, chúng ta đă và đang làm điều đó không hề tiếc xương máu của ḿnh ..
Rồi với một nụ cười trên khóe miệng, ông chỉ tay lên tấm bản đồ B́nh Thuận : Nếu như hiện t́nh, th́ thời gian c̣n bao lâu nữa, tấm bản đồ này được cuốn lại . Sau đó phái đoàn ra về, bắt tay từ giă ông nói :
-Cám ơn Ông Phó đă dành cho phái đoàn bữa ăn, cho tôi gởi lời thăm đến Đại tá Nghĩa, B́nh Thuận có một vị Tỉnh Trưởng hết ḷng với binh sĩ của ḿnh, khi từ phi trường đến đây, Sĩ quan Pḥng 3 đă ca ngợi ông …Chúc ông Phó mọi điều tốt đẹp, nếu có thời gian chúng ta sẽ gặp lại nhau . ..
Phái đoàn ra về, tôi vẫn c̣n đứng hồi lâu trên thềm ṭa biệt thự, tôi chợt nhớ đến những người bạn cùng Trung đội đang thụ huấn tại quân trường Thủ Đức khóa 23 . Thời gian chọn chỗ ra trường, trừ tôi biệt phái về Bộ Nội Vụ v́ vốn là công chức, đa số đều mong muốn được về Nhảy Dù, Thủy Quân Lục Chiến, Biệt Kích Dù, Biệt Động quân …Những ngày đi phép cuối tuần sắp măn khóa, biết ḿnh về binh chủng nào, các bạn tôi đều dành th́ giờ đi mua sắm nón, quân phục, phù hiệu …Thỉnh thoảng lấy ra ngắm hoặc khoe với nhau …Không biết cho đến giờ phút này, những người cùng Trung đội c̣n lại mấy người .
Rồi không chỉ có tôi mà c̣n có nhiều cấp chỉ huy khác bị cuốn vào công việc trước t́nh h́nh biến chuyển dồn dập . Để rồi, đến ngày 16-4-1975, như thường lệ chúng tôi lên phi trường để đón chuyến bay chở thực phẩm cứu trợ từ Sài G̣n ra . Trong khi chờ đợi, chợt thấy những chiếc trực thăng bay từ Phan Rang vào, có nhiều chiếc đáp xuống lấy xăng, có chuyến tiếp tục bay, trên phi cơ có mặt quân nhân Nhảy Dù …Chẳng lẽ, tôi chợt nhớ lời Thiếu tướng Lưỡng, một cảm giác lành lạnh sống lưng, chẳng lẽ Ninh Thuận đă tan hàng …và qua một Sĩ quan Nhảy Dù tôi biết đó là sự thật .
Tôi rời phi trường giao việc đón máy bay cứu trợ cho người khác, tôi cần thông báo tin tức này cho Đại tá Nghĩa để ông có quyết định cho cuộc diện mà tôi biết chắc rằng chỉ nội ngày mốt thôi, ngày 18-4, quân Cộng sản sẽ kéo vào lănh thổ B́nh Thuận, có thể chậm lắm là buổi chiều chúng sẽ có mặt tại Phan Thiết …Và điều đó đă xảy ra …khoảng 7 giờ tối, nhóm chúng tôi lặng lẽ rời bến bằng ghe đánh cá . Nh́n nhau lặng thinh, lồng ngực nằng nặng, từ các ống liên hợp của máy truyền tin mang theo, tiếng gọi nhau …Cấp chỉ huy vẫn lo liệu cho những đứa con của ḿnh đang làm công việc án ngữ ở đâu đó …Đẹp biết bao t́nh chiến hữu, một ngọn sóng lớn đập vào thành ghe, những giọt nước lấp lánh bắn tung lên cao …Tôi đón một số giọt trên mặt ḿnh, vị mặn của nước biển không c̣n thân quen như ngày nào của trên 8 năm tôi có mặt ở đây : Quê Hương B́nh Thuận .
Phạm Ngọc Cửu
18-9-2013
http://chinhnghiaviet.informe.com/forum/
http://nguoidalat.informe.com/forum/
http://chinhnghiamedia.informe.com/forum/