Không ǵ nguy hiểm hơn bạn bè ngu dốt; tôi thà có kẻ thù khôn.
Nothing is as dangerous as an ignorant friend; a wise enemy is to be preferred.
La Fontaine
Những Khác Biệt Văn Hóa Đông-Tây
Do bối cảnh địa lư, kinh tế, văn minh, triết lư và ảnh hưởng tôn giáo khác nhau, mỗi xă hội có một nền văn hóa khác nhau. Một nền văn hóa có thể thích hợp cho nước này nhưng chưa hẳn tốt lành cho xứ khác. Chẳng hạn, chuyện phụ nữ khỏa thân, phô diễn da thịt quá mức có thể rất đẹp, rất nghệ thuật đối với Tây Phương nhưng vô cùng độc hại đối với các quốc gia Hồi Giáo và gây khó chịu cho các quốc gia chịu ảnh hưởng văn hóa Đông Phương. Chuyện con cái b́nh đẳng với cha mẹ, lư luận tay đôi với cha mẹ có thể rất b́nh thường ở Âu-Mỹ, nhưng gây “shock” cho phụ huynh ở các quốc gia Á Châu.
Nếu như những tập quán, lề thói cư xử, những giao tiếp, ăn mặc, phô diễn thân thể như thế cứ nằm yên ở một chỗ th́ chẳng có ǵ đáng nói, v́ “Đèn ai nhà nấy rạng.” Thế nhưng thế giới ngày hôm nay quá nhỏ mà phương tiện truyền thông lại nhanh. Một cái váy ngắn, một kiểu ăn mặc hở hang, một kiểu xâm trổ trên thân h́nh của cô ca sĩ nào đó có thể chỉ một tiếng đồng hồ sau đă trở thành thời trang nóng bỏng thu hút hằng triệu, hằng triệu cô gái trên thế giới. Rồi một cử chỉ, động tác, ăn mặc, có thể rất nhố nhăng của một ca sĩ nhạc Rap, nhạc Pop nào đó, trong nhấp nháy đă trở thành “mốt” cho hằng triệu, hằng triệu thanh niên trên thế giới bắt chước theo. Tệ nạn thanh niên, thiếu nữ du đăng vẽ bậy lên tường đang là một căn bệnh bất trị tại Âu-Mỹ, nếu du nhập vào Việt Nam sẽ là một thảm họa v́ “đă nghèo lại mắc cái eo.”
Về vấn đề xung đột văn hóa, đối với lớp người di dân, đang sống ở quê hương bỗng nhiên phải lưu lạc nơi xứ lạ quê người văn hóa hoàn toàn khác biệt, là chuyện đau khổ. Cha mẹ th́ vẫn giữ nề nếp cũ, trong khi con cái thay đổi hoàn toàn. Từ cái ăn đến cái mặc, đầu tóc, ngôn ngữ, cách sống, cách đi đứng, cách nói chuyện, cách suy nghĩ, cách làm việc v.v… đều khác với cha mẹ, từ đó mà tạo ra xung đột văn hóa. Có con cái, mà chúng nó nói tiếng nước người với ḿnh, theo văn hóa xứ người th́ chẳng khác nào một ông “Mỹ con”, một “bà đầm nhỏ” sống trong gia đ́nh!
Bài viết này chỉ là sự sưu tầm vụn vặt một số khác biệt về văn hóa và được tŕnh bày dưới dạng đối chiếu, không phê phán…để chúng ta cùng suy nghĩ xem có thể đóng góp được ǵ không?
Sau đây là một số khác bịệt:
1) Tây Phương: Hở hang thân thể, vẽ tranh, phơi bày, tạc tương đàn ông đàn bà khỏa là đưa ra cái đẹp để mọi người chiêm ngưỡng. Đông Phương: Thân thể đàn ông, đàn bà là kín đáo. Phô bày thân h́nh đàn bà, đàn ông lơa thể là xúc phạm đến thuần phong mỹ tục và làm giảm giá trị của con người – nhất là đối với đàn bà. H́nh phạt lơa thể là h́nh phạt ô nhục nhất.
2) Tây Phương: Đàn ông, đàn bà gặp nhau ôm hôn để bày tỏ t́nh cảm thân thương, quư trọng. Đông Phương: Đàn ông, đàn bà gặp nhau th́ vái chào, nghiêng ḿnh, sau này th́ bắt tay chứ không có ôm hôn. Ôm hôn chỉ dành cho các cặp t́nh nhân, vợ chồng và bày tỏ một cách kín đáo.
3) Tây Phương: Có thể để cả giày, gác chân lên bàn để tiếp bạn. Đông Phương: Tiếp bạn là h́nh thức bày tỏ sự quư trọng bạn. Các cụ ngày xưa hết sức nghiêm chỉnh khi đón tiếp bạn.
4) Tây Phương: Trong Lễ Halloween ở Hoa Kỳ, ma quỷ, h́nh đầu trâu mặt ngựa, phù thủy, cướp biển, quái vật miệng đầy máu, được đàn ông, đàn bà, trẻ em mặc vào để đi xin kẹo, rước trong các trường học. C̣n trong nhà, ngoài sân giăng đầy mạng nhện giả, tiếng ma hú, cú kêu, mèo gào v.v… Đông Phương: Ma quỷ, quái vật, h́nh đầu trâu mặt ngựa, h́nh người mặt thú là biểu tượng của những ǵ gớm ghê khiến người ta sợ hăi và tạo ra những cơn ác mộng cho nên bất hạnh lắm mới phải chứng kiến những h́nh thù quái dị này. Không biết có phải v́ thế mà Tây Phương, thuốc an thần tiêu thụ đă lên tới số lượng khủng kiếp chăng?
5) Tây Phương: Chỉ tổ chức tiệc sinh nhật v́ chết rồi c̣n ǵ vui thú nữa mà kỷ niệm. Cho nên đối với Tây Phương không có chuyện cúng giỗ cha mẹ, tưởng nhớ ngày qua đời của ông bà, cha mẹ. Đông Phương: Kỷ niệm ngày giỗ (ngày qua đời) của ông bà, cha mẹ để nhớ lại cội nguồn, anh chị em có dịp quây quần, ôn lại những kỷ niệm xưa cũ rất thân thương đă mất. Đối với người Việt Nam, nghèo quá mà không làm giỗ cha mẹ ḿnh, ngày 30 Tết không nhang khói rước ông bà là nỗi bất hạnh lớn. Thờ cúng tổ tiên là văn hóa lớn của Việt Nam.
6) Tây Phương: Trẻ em ở Hoa Kỳ, ḿnh gặp nó mà không chào nó trước th́ nó cũng chẳng chào ḿnh v́…mọi người đều b́nh đẳng, con nít, người lớn, cụ già đều ngang nhau. Đông Phương: Người Việt Nam ḿnh, khi gặp cô, d́, chú, bác, cụ già, các bậc trưởng thượng th́ lên tiếng chào hỏi trước để chứng tỏ ḿnh là con nhà có giáo dục.
7) Tây Phương: Người ta tặng quà ḿnh, chẳng hạn như trong tiệc sinh nhật th́ ḿnh mở ra ngay và khoe cho mọi người biết. Đông Phương: Nguời ta tặng quà th́ để đó như món đồ quư giá, trưng bày, khi nào khách hoặc bạn về mới mở ra.
8) Tây Phương: Thăm viếng láng giềng, bạn bè, ngay cả con cái cũng phải báo trước, nếu không họ sẽ vô cùng khó chịu và không tiếp ḿnh. Đông Phương: Khách tới chơi là quư, không nề hà chi cả.
9) Tây Phương: Thấy người ta té xỉu, ngă xuống th́ cứ để đó, dù là học sinh trong trường…và chỉ gọi điện thoại cấp cứu. Nếu không sẽ bị gia đ́nh họ thưa kiện v́ ḿnh không phải là chuyên viên cứu cấp có bằng cấp. Đông Phương: Người Việt Nam, nhất là quư bà, thấy ai ngă ra bất tỉnh th́ xúm lại cạo gió, giật tóc, xoa bóp v.v… để cấp cứu v́ không nỡ quay mặt làm ngơ.
10) Tây Phương: Thư từ của con cái gửi tới cha mẹ không được mở ra xem v́ đây là chuyện riêng tư của chúng nó. Mở thư của chúng nó, nó sẽ cự nự ḿnh ngay. Đông Phương: Cha mẹ có thể mở ra xem rồi sau đó đưa lại cho con cái.
11) Tây Phương: Quần áo lót của phụ nữ được phơi bày như là một nét đẹp của văn hóa. Đông Phương: Quần áo lót của phụ nữ không tiêu biểu cho văn hóa mà tiêu biểu cho dục tính.
12) Tây Phương: Quốc kỳ có thể được may hoặc in trên đồ lót, sú-chiêng của phụ nữ và được coi đó như nét đẹp của tự do. Đông Phương: Đây là chuyện xỉ nhục quốc kỳ của quốc gia. Quốc kỳ phải được trưng bày, treo ở chỗ trang trọng.
13) Tây Phương: Khuyến khích phụ huynh tham gia vào việc giáo dục con em ở nhà trường. Quyền hạn của phụ huynh rất lớn. Chuyện phụ huynh học sinh ở Mỹ đưa nhà trường và thầy/cô ra ṭa là chuyện thường. Đông Phương: Người Việt Nam theo luân lư Khổng-Mạnh, tin tưởng và giao phó việc giáo dục con em ḿnh cho nhà trường và thầy/cô, quư trọng thầy cô. Trong các dip lễ, Tết thường đem quà biếu thày/cô, dù ở Hoa Kỳ cũng vậy. Cho nên chuyện kiện cáo nhà trường và thầy/cô là chuyện bất đắc dĩ.
14) Tây Phương: Tập cho con cái tính tự lập, khuyến khích chúng nó đi làm thêm ngay trong lúc c̣n đi học để có tiền tiêu xài riêng. Đông Phương: Con cái đang đi học mà phải đi làm là chuyện bất hạnh. Đối với nhà giàu th́ đây là chuyện xỉ nhục. Bổn phận của cha mẹ là lo cho con cái thật đầy đủ, không thiếu một thứ ǵ cả.
15) Tây Phương: Con cái tới tuổi trưởng thành, cha mẹ hết trách nhiệm. Đông Phương: Người Việt ḿnh suốt đời lo cho con, rồi cháu nội, cháu ngoại. Vui th́ có vui, nhưng khổ th́ cũng thật khổ.
16) Tây Phương: Tinh thần đóng góp thiện nguyện rất cao. Đông Phương: Lo cho thân nhân, bà con họ hàng ḿnh trước: “Một giọt máu đào hơn ao nước lă”.
17) Tây Phương: Cái ǵ xấu xa cần phơi bày cho công luận biết để sửa chữa. Đông Phương: “Tốt phô ra, xấu xa đậy lại”. Tố cáo cái xấu của ai trước dư luận đôi khi bị coi là ác độc, nhỏ nhen, cho nên đa số đều an phận thủ thường.
18) Tây Phương: Động một chút là kiện, cái ǵ cũng có thể lôi nhau ra ṭa…để cho rơ trắng đen, để kẻ xấu không dám tái phạm, để làm đẹp xă hội, để công lư sáng tỏ. Đông Phương: “Vô phúc đáo tụng đ́nh” cho nên sợ, ngại kiện cáo để tránh tốn kém, giữ ḥa khí, đỡ nhức đầu v́ thù oán…cho nên cái xấu cứ tồn tại măi, công lư không sáng tỏ.
19) Tây Phương: Đàn bà gây x́-căng-đan (scandal) náo loạn xă hội sau đó viết hồi kư hoặc lên talkshow kiếm bạc triệu v́ người Tây Phương thích ṭ ṃ, do đó mà luân thường đảo ngược, xă hội suy đồi. Đông Phương: Đàn bà khi đă gây x́-căng-đan như thế, tự thấy hổ thẹn, không dám công khai xuất hiện cho nên xă hội bớt nhố nhăng.
20) Tây Phương: Ca sĩ, nhạc sĩ, đào hát, tài tử ci-nê, kiểu mẫu thời trang, talkshow host, cầu thủ bóng chày, bóng bầu dục, bóng rổ, quyền anh…được coi như những “thần tượng” được triệu triệu người tôn thờ, bắt chước. Đông Phương: Coi tất cả những thứ trên đều chỉ là thú giải trí “Thưa rằng tiện kỹ xá chi” (Kiều) không tiêu biểu cho tri thức, đạo đức, gương hy sinh, đời sống văn hóa, hạnh phúc gia đ́nh v.v…
21) Tây Phương: Trong các dịp lễ lớn như Năm Mới, cấp chỉ huy, chẳng hạn như hiệu trưởng, gửi thiệp chúc Tân Niên, kèm theo một món quà nho nhỏ cho thư kư, nhân viên toàn trường…như một h́nh thức cám ơn nhân viên dưới quyền đă giúp đỡ ḿnh chu toàn trách nhiệm trong năm. Đông Phương: Trong các dịp lễ, Tết, nhân viên phải đem quà biếu cấp trên để bày tỏ ḷng trung thành và kính trọng “xếp”. Quà càng to, càng quư giá càng tốt.
22) Tây Phương: Buổi trưa, làm cùng sở, rủ nhau đi ăn, mỗi người tự động trả tiền phần ăn của ḿnh. Nếu cả nhóm cùng tổ chức tiệc đăi một người nào đó th́ phí tổn chia đều. Đông Phương: Ḿnh mời người ta đi ăn th́ ḿnh phải móc túi trả tiền, cho nên Việt Nam có danh từ “khổ chủ”.
23) Tây Phương: Đem khuyết tật của người khác ra làm đề tài chế riễu là ác độc và thiếu văn hóa. Người khuyết tật ở Hoa Kỳ được quư trọng và hưởng nhiều đặc ân. Đông Phương: Đem khuyết tật của người khác ra chế riễu không bị công luận lên án và nhiều khi coi đó là chuyện vui đùa.
24) Tây Phương: Mở miệng nói “xin lỗi” là chuyện rất thường. Chẳng hạn ḿnh vừa bước vào cửa một nhà hàng nào đó, vô t́nh chạm phải một người khác – chưa biết lỗi về ai – có khi cả hai người đều lên tiếng xin lỗi “I am sorry!”. Xin lỗi là hành vi nhận lỗi về ḿnh để tiến tới ḥa giải, vui vẻ và không chạm tự ái người ta. Đông Phương: Khi xin lỗi th́ “cái tôi” của ḿnh nhỏ bé đi và bị tổn thương, nhất là xin lỗi trước công luận. Đối với Đông Phương, xin lỗi, có khi là sự nhục nhă. Tại Hoa Kỳ, nhiều chính trị gia phạm lỗi ǵ đó, cứ biện minh măi, cuối cùng phải xin lỗi, khi đó mới được dân chúng bỏ qua. Xin lỗi là hành vi can đảm.
25) Tây Phương: “Cám ơn” là câu nói rất phổ thông của xă hội Tây Phương. Vợ tặng chồng một món quà, chồng nói cám ơn. Con cái biếu cha mẹ cái ǵ, cha mẹ nói cám ơn. Vào nhà hàng, hầu bàn đưa đồ ăn ra, khách nói cám ơn. Vào siêu thị mua hàng, khách trả tiền xong, người tính tiền nói cám ơn. Lên thang máy, người ta nhích qua một bên cho ḿnh đứng, ḿnh nói cám ơn. Học tṛ nộp bài đúng hẹn cho thầy/cô, thầy/cô nói cám ơn. Chỗ nào, lúc nào cũng cần lời nói “cám ơn” cho thuận thảo, vui vẻ. Đông Phương: H́nh như tiết kiệm lời nói “cám ơn”. Vào các siêu thị của người Việt ở Mỹ (thực ra là của người Tàu) cũng ít nghe thấy tiếng “cám ơn”. Không phải Đông Phương không biết ơn, nhưng văn hóa Đông Phương ít lộ ra ở bên ngoài mà dấu kín ở bên trong. Người ngoại quốc sống ở Việt Nam lâu rồi cũng hiểu mà thông cảm.
26) Tây Phương: Ảnh hưởng bởi văn hóa thuần lư trí (Cái ǵ cũng phải hợp lư). Họ rất lịch sự, kiên nhẫn nhưng không nhường nhịn. Đụng tới quyền lợi của họ th́ biết tay họ ngay. Cách đây không lâu, một ông chánh án ở Nữu Ước đă kiện đ̣i bồi thường 1 triệu đô-la chỉ v́ chủ nhân một tiệm Dry Clean (Giặt Sấy Khô) người Đại Hàn, đă làm mất bộ quần áo của ông. Đông Phương: Ảnh hưởng bởi giáo lư “Từ Bi, Hỷ Xả” do đó thường nhẫn nhục, chịu đựng dù có thiệt tḥi.
27) Tây Phương: Thảo luận thẳng thắn. Già trẻ, lớn bé đều ngang nhau. Đông Phương: Phải biết kính trên, nhường dưới.
28) Tây Phương: Trong phim ảnh, đàn bà đưa tay tát đàn ông là chuyện “nhỏ” và đàn bà có quyền làm điều đó. Ngược lại, đàn ông không được đánh đàn bà dù là đánh bằng một bông hồng. Đông Phương: Đàn bà đưa tay tát đàn ông là đàn bà hung dữ. Đàn bà biểu tượng của “hiền mẫu” cần phải nhu thuận.
29) Tây Phương: Thời giờ đối với Tây Phương rất quư cho nên có câu “Thời giờ là vàng bạc”. Trong thương trường th́ giờ lại c̣n quư báu gấp bội. Hẹn ḥ phải đúng giờ. Họp hành phải đúng giờ và kết thúc đúng giờ. Giờ nào nghỉ là nghỉ. Giờ nào tái nhóm, là tái nhóm, không có chuyện lộn xộn. Trễ giờ, không tôn trọng giờ giấc là bày tỏ cho người khác thấy tính không tin cậy của ḿnh. Đông Phương: H́nh như thời giờ thừa thăi và co dăn cho nên có danh từ “giờ cao-su”. Tiệc cưới đề 6 giờ măi 8 giờ mới khai mạc v́ đa số khách đến trễ. Hẹn 10 giờ sáng, 12 giờ mới tới, làm bạn bè, khách hàng, người hùn hạp méo mặt. Thực tế đối với Đông Phương, một năm chỉ xử dụng được nửa số giờ. Một trăm năm chỉ xử dụng được có 50 năm tổng số giờ. Có thể v́ thế mà Đông Phương chậm tiến so với Tây Phương chăng?
30) Tây Phương: Mặc quần áo rách, nhất là quần Jean rách đùi, rách đầu gối, rách gấu quần v.v… đang là kiểu cọ thịnh hành ở Âu-Mỹ. Quần áo rách giả tạo này rất đắt tiền v́ nhà sản xuất phải thuê người xé mấy đầu gối, gấu quần sao cho nó rách một cách tự nhiên. Đông Phương: Quần áo rách chứng tỏ gia đ́nh nghèo. Mặc quần áo rách là điều xấu hổ vô cùng. Trong văn chương để mô tả một người nghèo khổ, như ăn mày chẳng hạn đều có câu “ăn mặc rách rưới.”. Ngày xưa tại Miền Trung và Miền Bắc, một bà bán rau, bán bún ngoài chợ khi đi ra ngoài cũng mặc áo dài tươm tất. Quần áo tươm tất biểu tỏ tư cách của con người “Y phục xứng kỳ đức.”
31) Tây Phương: Không coi ai thông minh hơn ai, không coi ai ngu dốt hơn ai. Nếu được huấn luyện, học hành đàng hoàng, tất cả đều thông minh. Không được học hành, không được huấn luyện th́ ai cũng ngu dốt cả. Do đó tại Hoa Kỳ chẳng hạn, thật lạ lùng và xúc phạm nếu có ai cất tiếng mắng mỏ người khác “Đồ ngu !” Cô giáo/thầy giáo mắng mỏ học sinh như vậy sẽ bị khiển trách và có khi bị đuổi việc v́ xúc phạm tới học sinh và vi phạm thiên chức của nhà giáo. Đông Phương: Quan niệm rằng mỗi người có số mệnh, do sinh vào giờ tốt nào đó th́ thông minh. Rủi sinh vào giờ xấu nào đó th́ ngu dốt và ngu dốt suốt đời. Cho nên người có học một chút th́ coi thường người ít học. Trong văn học sử, chúng thấy ngày xưa rất nhiều nhà nho kiêu hănh v́ cái học của ḿnh và khinh bạc người ít học.
32) Tây Phương: Đặc biệt tại Hoa Kỳ, cần phải nói về ḿnh, về thành tích của ḿnh càng nhiều càng tốt để người ta tin tưởng. Ra ứng cử tổng thống th́ phải nói “Tôi có đầy đủ khả năng để giải quyết những vấn đề của đất nước. Tôi chính là sự chọn lựa tốt nhất (the right choice) của đồng bào lúc này.” Ra ứng cử tổng thống mà khiêm tốn nói rằng “Tôi tài hèn sức mọn, đồng bào bỏ phiếu cho tôi th́ tôi cám ơn.” th́ báo chí sẽ cười ầm lên và nói rằng, “Ông tài hèn sức mọn thế th́ ông nên về đuổi gà cho vợ, xin để người khác làm tổng thống!” Đông Phương: Phải thật khiên tốn. Không nên nói về ḿnh mà phải để người khác ca ngợi ḿnh. Ca ngợi ḿnh là hành vi lố bịch nhất theo câu ngạn ngữ “Cái tôi đáng ghét”.
33) Tây Phương: Chủ nghĩa cá nhân là tối thắng. Cái “Tôi” là nhất. Sở thích của tôi là tuyệt đối, gia đ́nh, cha mẹ, làng nước, luật pháp không thể can thiệp. Chẳng hạn như một bà Mỹ đă nuôi một con khỉ dă nhân (Chimpanzee) để bầu bạn, tắm chung, ngủ chung với nó, khiến nó nổi ghen, tấn công một bà bạn khi bà này đến thăm mà hai người ôm hôn để chào mừng nhau. Trong các trường học Mỹ câu biểu ngữ “I am unique” (Tôi là độc nhất) trang trọng treo khắp nơi để khuyến khích học sinh phát triển mọi khả năng của “Cái Tôi”. Đông Phương: Không hủy diệt, ngăn cấm “Cái Tôi” nhưng “Cái Tôi” đôi khi phải nhường bước cho giá trị chung của gia đ́nh, cộng đồng, làng nước, không ngoài mục đích tạo sự “ḥa thuận” trong xă hội. Các nhà tư tưởng Đông Phương cho rằng “loạn” phát xuất từ “một người” rồi lan ra ngoài xă hội, chứ không bao giờ có chuyện “thiên hạ đại loạn” trước. Chính v́ thế mà Đông Phương lấy Tu Thân làm gốc chứ chưa hẳn lấy Pháp Trị làm gốc.
34) Tây Phương: T́nh cảm được bộc lộ thả cửa, đôi khi cuồng loạn. Đông Phương: Phải ư nhị, đằm thắm, vừa vừa phai phải theo câu tục ngữ “Thoang thoảng hoa nhài thơm lâu”. Quá cuồng nhiệt có thể bị coi như tâm tính bất b́nh thường.
35) Tây Phương: Dùng “body language” như nhún vai, nhăn mặt, bĩu môi, lấy tay chỉ vào mặt (khán giả hoặc người đối thoại) là chuyện b́nh thường. Đông Phương: Nhún vai, bĩu môi, lấy tay chỉ vào mặt người ta v.v… được coi như khiếm nhă, vô lễ…có thể đưa tới ẩu đả.
36) Tây Phương: Nhiều “kịch tính” chẳng hạn như ở Mỹ, cái ǵ cũng “Great!” (Ngon, hay, giỏi), “Wonderful!” (tuyệt, tuyệt vời), khen cho vừa ḷng người. Đông Phương: Khen không đúng chỗ có khi bị coi là mỉa mai người ta.
37) Tây Phương: Tinh thần trách nhiệm rất cao. Ḿnh lănh đạo một đất nước, cộng đồng, cơ quan, đoàn thể…thành công th́ ḿnh hưởng, thất bại ḿnh phải chịu chứ không thể đổ lỗi cho ai. Đông Phương: Hay biện minh, đổ thừa tại Trời, tại số, và cả trăm thứ tại, bị khác. Khó khăn trong việc nhận lănh trách nhiệm.
38) Tây Phương: Sẵn sàng quên đi quá khứ nhất là quá khứ đau buồn để hướng về tương lai. Đông Phương: Sống với quá khứ, ôm chặt lấy quá khứ.
39) Tây Phương: Không thù dai. Sau khi ṭa án đă quyết định, công lư đă sáng tỏ th́ dù oan trái thế nào cũng bỏ qua và không c̣n thù oán nữa. Sau những ngày tranh cử bầm dập, kể cả chơi đ̣n bẩn, ứng cứ viên tổng thống thất cử đọc diễn văn thừa nhận ḿnh thua và chúc mừng người thắng cử, đồng thời v́ quyền lợi của đất nước, cam kết hợp tác với tân tổng thống. Đông Phương: Thù dai. Thù truyền từ đời này sang đời khác. C̣n đối thủ chính trị th́ không thể đội trời chung.
40) Tây Phương: Ai làm người nấy chịu. Chuyện nào ra chuyện nấy. Người ta làm hư xe của ḿnh th́ tập trung vào chuyện “hư xe” không đem chuyện gia đ́nh người ta ra nói. Đông Phương: Nhất là người Việt Nam ḿnh, con phạm lỗi đem bố mẹ ra chửi. Người ta viết một bài báo không vừa ư ḿnh liền đem đời tư của người ta ra bêu riếu, rồi chụp cho một cái mũ. Chụp mũ đang là căn bệnh lan tràn ở hải ngoại.
Tạm Kết Luận:
Trong một xă hội ngưng đọng, “bế quan tỏa cảng” th́ không có giao lưu văn hóa. Khi đă không có giao lưu văn hóa th́ ảnh hưởng ngoại lai rất ít, do đó không có xung đột văn hóa. Trong một xă hội bị ngoại bang đô hộ, hoặc giao tiếp rộng răi với thế giới như ngày hôm nay, th́ thế nào cũng có xung đột văn hóa. Nông thôn ít bị ảnh hương bởi những nền văn hóa ngoại lai. Thành phần sống tại đô thị, thành phần cộng tác hoặc làm ăn buôn bán với người ngoại quốc hoặc được hưởng đặc ân của ngoại bang trong thời kỳ nô lệ, thường nhanh chóng chạy theo văn hóa mới. Ngày nay thành phần du-học-sinh sẽ là thành phần du nhập văn hóa mới khi trở về đất nước. Hơn thế nữa, với cuộc cách mạng tin học và truyền thông, Internet sẽ là một phương tiện đưa văn hóa mới vào từng ngơ ngách, từng căn nhà, thậm chí ngay cả buồng ngủ của chúng ta nhanh nhất. Chỉ cần bật máy điện tử lên th́ mọi h́nh ảnh xấu tốt trên toàn thế giới sẽ hiện ra trước mắt và dĩ nhiên tác động tới người xem.
Bắt chước cái xấu th́ rất dễ và rất nhanh, nhưng bắt chước cái tốt th́ rất khó. Chẳng hạn một cô gái cư ngụ ở một thành phố tại Việt Nam có thể bắt chước một kiểu áo cưới, kiểu tóc xanh xanh đỏ đỏ, kiểu áo hở ngực ở Cali rất nhanh. Nhưng cô gái này không hiểu được và không biết rằng, thanh niên thiếu nữ sống ở Cali muốn vuơn lên phải học hành vất vả, vừa đi học vừa đi làm. Bù đầu với thi cử. Ra trường đi kiếm job (công việc) bở hơi tai. Có khi phải làm việc tại một tiểu bang xa xôi. Khi có lợi tức rồi th́ phải trả nợ tiền vay lúc đi học (student loan), rồi phải trả hằng trăm thứ tiền nào… tiền nhà, tiền xe, bảo hiểm xe cộ, tiền ăn, điện thoại, quần áo, bảo hiểm sức khỏe, thuế lợi tức rất cao, rồi phải giúp đỡ cha mẹ, gửi tiền về giúp ông bà nội/ngoại c̣n ở Việt Nam. Rồi mỗi năm phải học thêm để kiến thức không lạc hậu và cố gắng hội nhập với xă hội (mainstream) mà không mất bản sắc. Liệu cô gái ở Việt Nam này có bắt chước được những đức tính tốt đó để phấn đấu vươn lên ngay trong xă hội của ḿnh không?
Bắt chước không phải là chuyện xấu. Cho tới năm 1870 Nhật Bản vẫn c̣n lạc hậu như Trung Hoa, Đại Hàn và Việt Nam, nhờ có tinh thần học hỏi rồi bắt chước mà vươn lên địa vị cường quốc. Nhưng trước khi bắt chước hăy suy nghĩ câu tục ngữ ông bà để lại: “Thấy người ta ăn khoai, vác mai đi đào. Thấy người ta ăn mía, vác sào mà nhai.” Điều này có nghĩa là phải chọn lọc trước khi bắt chước. Thế nhưng không phải ai cũng có sự chọn lọc. Mà chọn lọc như thế nào? Nói đến đây th́ câu chuyện lan rộng ra lănh vực giáo dục. Chúng ta cần giáo dục gia đ́nh, giáo dục học đường, giáo dục bản thân và cần nh́n thấy những tấm guơng tốt trong xă hội. Ngoài ra, sự đóng góp của tôn giáo cũng rất quan trọng cho văn hóa của một dân tộc. Để tạo sự hiểu biết rộng răi về vấn đề này, các đại học, các câu lạc bộ thanh niên v.v… cần tổ chức những buổi hội luận truyền h́nh, thảo luận nghiêm chỉnh về những xung đột, khác biệt văn hóa. Những buổi hội luận này nên tổ chức trên căn bản “tŕnh bày thẳng thắn”, chứ không phải là một “phiên ṭa” để lên án, công kích những cái ǵ mà ḿnh cho rằng xấu hoặc ḿnh không đồng ư. Muốn thế th́ tham luận đoàn của cả hai phía phải có quyền tŕnh bày quan điểm của ḿnh. Và chủ tọa đoàn chỉ đúc kết mọi ư kiến chứ không đưa ra một kết luận nào – tức không bênh, không chống – không ngoài mục đích để mọi người cùng suy nghĩ. Đó là lối tác động tâm lư, tạo nhận thức và chuyển hóa từ từ mà Hoa Kỳ thường áp dụng.
Sau hết, đây là một đề tài to lớn cần sự đóng góp của nhiều giới có quan tâm. Chúng ta nên nhớ rằng, khác biệt văn hóa đưa tới xung đột văn hóa, xung đột văn hóa đưa tới chia rẽ, ngay trong gia đ́nh cũng mất hạnh phúc. Nếu khác biệt văn hóa có nguồn gốc tôn giáo có thể đưa tới bạo động. Hiện nay tại các quốc gia Hồi Giáo, hay tại các quốc gia Ky Tô Giáo có người Hồi Giáo sinh sống, đang có những xung đột văn hóa mà những giá trị văn hóa này phát xuất từ những tín điều. Riêng tại Hoa Kỳ, chính những công dân của đất nước này nhưng là tín đồ Hồi Giáo, đă có những hành vi khủng bố hoặc chạy ra nước ngoài, gia nhập các tổ chức khủng bố rồi kêu gọi giết hại đồng đội và người Mỹ, dù Hồi Giáo được tự do phát triển tại Hoa Kỳ. Lịch sử cho thấy tôn giáo cực đoan tạo ra tín đồ cuồng tín với văn hóa khắt khe và nếu họ là thiểu số, họ sẽ sống như một “ốc đảo” trong cộng đồng dân tộc. Tôn giáo tốt lành, cởi mở tạo ra văn hóa hiền ḥa, dung dị và có thể ḥa nhập với bất cứ xă hội nào. Cái khó của một cộng đồng là làm thế nào du nhập cái mới để đất nước tiến lên mà không mất bản sắc. Xă hội nào cũng phải tiến lên nhưng cái nào tốt? Cái nào xấu? Cái nào độc hại? Cái nào nên bắt chước… là cả một vấn đề nhức đầu trong bối cảnh toàn cầu hóa như ngày nay.
Những người lính một thời bị lăng quên: Viết Lại Lịch Sử
Viết Lại Lịch Sử Video
Secret Army Secret War Video
Đứng Đầu Ngọn Gió Video
Con Người Bất Khuất Video
Dấu Chân Biệt Kích Video
Kiểm Lại Hồ Sơ Biệt Kích Video
The Secret war against Hanoi Richard H. Shultz Jr.
Binh Thư Yếu Lược Trần Quốc Tuấn
Wall Street and the Bolshevik Revolution Antony C. Sutton
Wall Street and the Rise of Hitler Antony C. Sutton
None Dare Call It Conspiracy Gary Allen
Confessions of an Economic Hit Man John Perkins
The World Order Eustace Mullin
Chính Đề Việt Nam Tùng Phong (dịch)
OSS vào Việt Nam 1945 Dixee R. Bartholomew - Feis
Nguồn Gốc Dân Tộc Việt Nam B́nh Nguyên Lộc
The World Order Eustace Mullin
Why Vietnam? Archimedes L. A. Patti
Đại Hội Toàn Quân? Phùng Ngọc Sa
Silenced! The Unsolved Murders of Immigrant Journalists in the USA. Juan Gonzales
Valse Andy Wong . Viennese Valse . DrDance . Danptner . Dispatch
Bee Gees . Rolling Stones . Animals . Shadow . Ventures
Tặng Kim Âu
Chính khí hạo nhiên! Tổ Quốc t́nh.
Nghĩa trung can đảm, cái thiên thanh.
Văn phong thảo phạt, quần hùng phục.
Sơn đỉnh vân phi, vạn lư tŕnh.
Thảo Đường Cư Sĩ.
US Senator John McCain , Kim Âu Hà văn Sơn
NT Kiên , UCV Bob Barr, Kim Âu Hà văn Sơn
NT Kiên , Kim Âu Hà văn Sơn, Ross Perot Cố Vấn An Ninh Đặc Biệt của TT Reagan và NT Sám
Người Việt Seatle