Tại sao chính quyền Mỹ cứ ‘tha hồ’ vay nợ?

Khi thành lập Liên Minh Euro, thâm ý của khối này dùng đồng Euro chống chọi với cái “vòng kim cô đô la” hay hệ thống tiền tệ thế giới. Nhưng càng ngày khối này càng về sau càng tỏ ra kém hiệu quả do hai lý do:

-Sự già cỗi của nền kinh tế Châu Âu

-Những nước ăn theo như Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Hy Lạp và ngay cả Pháp, Bỉ sống nặng vào AN SINH XÃ HỘI và phúc lợi thất nghiệp quá nặng nề trong lúc kinh tế sa sút.

Hiện tình EU liên tục xóa nợ, giảm nợ các nước này khó kéo lại tình hình. Tình trạng vỡ nợ các nước này, sự kiện Anh rút ra EU kéo theo khủng hoảng kinh tế của khối EU và dĩ nhiên sẽ tác động đến Wall Street.

Hiện mưu toan của Trung cộng cũng không ngoài thâm ý này. Bắc Kinh bao lâu nay rất ‘ức’ và “bất mãn’ do Hoa Kỳ cứ “tha hồ vay nợ để xài’ trong lúc Bắc Kinh cố thoát ra tình trạng lệ thuộc vào đô la càng lúc càng mất giá do số nợ của Mỹ đang vượt qua khỏi GDP hay GNP của chính nước Mỹ?. Hành động gần nhất là Ngân Hàng Trợ Giúp Phát Triển Hạ Tầng Á Châu -AIIB mà Trung cộng là đầu não.

Liên Minh Putin -Tập cận Bình cũng không thoát ra khỏi cái vòng ‘thiên la địa võng đô la’ do Nga cũng bán dầu lấy đô la và tính theo đô la do OPEC cùng khối dầu Trung Đông hiện đang dùng đô la làm của sau khi bán dầu.

Trở lại quá khứ gần đây chúng ta tìm hiểu về nội tình của đồng đô la trong quốc nội Mỹ, khối lượng kinh tế quyết định vận mạng Hoa kỳ đó là kinh tế tài chánh Hoa kỳ quốc nội và đồng USD ra sao?

Trước khi vào bài này có thể chúng ta nên so sánh khái quát về Wall Street và Main Street trong kinh tế Mỹ:

Wall Street and Main Street là những lối dùng ẩn dụ cho 2 nền kinh tế tương phản rõ rệt về giá trị tài sản, cơ sở, cùng lợi nhuận. Trong lúc Wall Street hiểu rõ ra bao gồm hệ thống tài chánh ngân hàng có tầm ảnh h ưởng cùng chi phối cả chính phủ và thế giới ,còn gọi là tài phiệt. Nó gồm những tổ hợp tài chánh khổng lồ , thường thường đi đến độc quyền. Thị trường Tài chánh hay Stock nằm ở Wall Street. Wall Street qua tay tài phiệt chi phối cả hệ thống tài chánh thế giới, thị trường cùng các nền kỹ thuật cao nhằm thu thêm lợi nhuận nên hay gây khủng hoảng hay vi phạm luật thị trường. Giới Một Phần Trăm giàu nhất nước Mỹ sở hữu trong tay 50% số cổ phần về Stocks, Bonds, Mutual Fund.

Khác hơn, kinh tế Main Street tập trung chủ yếu và nền kinh tế tự quản có tính địa phương , bao gồm giới sản xuất trực tiếp ra sản phẩm hữu hình và dịch vụ thiết yếu cho cuộc sống thực tế cho chính họ , gia đình họ hay các cộng đồng. Wall Street hơn hẳn Main Street về giá trị tài sản , cùng sự ưu tiên.v v.. Tiềm năng kinh tế của Main Street chỉ nằm trong phạm vi cá nhân, gia đình , các tổ hợp , các tổ chức vô vụ lợi… với những ưu tiên thứ yếu từ chính phủ nên yếu hơn Wall Street rất nhiều.

Có điều, về dân số thì Main Street là đa số trong khi Wall Street là thiểu số ít người hơn nhưng nắm phần lớn sự giàu có – hay là sự thịnh vượng của đất nước; ví dụ : số MỘT PHẦN TRĂM hiện sở hữu gần 40% sự giàu có nước Mỹ.

SỰ THẬT VỀ KHỐI NỢ KHỔNG LỒ CỦA HOA KỲ

Chúng ta bắt đầu câu chuyện “ớn lạnh” về tài chánh quốc tế bằng con số nợ của tất cả chính phủ trên thế giới này. Khởi đầu vào lúc cuộc khủng hoảng tài chánh thế giới xảy ra là con số 70 trillions hay 70,000 tỷ đô la. Từ thời điểm đó đến nay(2014) con số nợ này tăng thêm 40% tức là 100 trillions.

Trong số này con số nợ của chính phủ Hoa kỳ cho đến nay là 17,500 tỷ đô la. Theo nhà xã hội học William Domhoff, ông chỉ ra con số có phần cụ thể hơn giới 1 % giàu nhất nước Mỹ có tài sản bằng nửa sự giàu có nước Mỹ, chịu gánh 5% số nợ quốc gia còn số 90% dân số chịu gánh 73% số nợ quốc gia.

Cựu cố vấn kinh tế tài chánh chính phủ Hoa kỳ, Laurence Kotioff cho biết nếu tính gồm luôn các tổ chức pháp lý không được tài trợ thì con số đó là 205 trillions!

Nhưng chính phủ Hoa kỳ biện minh rằng con số nợ chưa từng thấy trước đây như vừa nói ở trên cũng nhằm vào mục đích là kích thích nền kinh tế quốc gia. Lấy thí dụ: tăng số lượng công ăn việc làm, cứu trợ khẩn cấp cho những gia đình quá nguy ngập, xây dựng hạ tầng cơ sở địa phương và đầu tư vào thương nghiệp nhỏ v v…

Các năm qua hoạt động của Cục Dự Trữ Liên Bang Hoa Kỳ chỉ là Cánh Cửa Sau cho Wall Street, sẵn sàng bail out để cứu các “tay tổ” tài chánh hay còn gọi của Wall Street (stock market, khác với Main street ). Hành động vừa qua chúng ta thấy Cục Dự Trữ Liên Bang Mỹ đã mua lại tất cả các tài sản đang có nguy cơ sụp đổ nếu không có sự can dự của chính phủ tức là của các ngân hàng tư với đồng tiền lạm phát làm đẩy giá bất động sản lên cao trên mặt giấy tờ. Hành động này khiến giới trung lưu hay những người đang sở hữu các căn nhà kia hay người nghèo đang có cái “ảo giác giàu có”?

Kinh tế gia Steve Keen cho rằng đây là sư thay đổi về mức độ thịnh vượng chưa từng thấy trong lịch sử kinh tế. Vì sao ? đây là thủ thuật lừa đảo của các “đại gia ” ngân hàng nhằm giao các “món nợ độc hại” kia lại cho người dân nước họ. Robert D. Auerbach một kinh tế gia cùng là một nghị sĩ quốc hội trong Ủy Ban Dịch Vụ Về Tài Chánh cho biết trong suốt thời gian 2008 đến tháng sáu 2013 Cục Dự Trữ Liên Bang đã cấp ra 2,284 tỷ đô la, mà 81.5 % nằm trong khối ngân hàng tư nhân nhằm làm vượt mức nguồn tiền dự trữ. Nhưng thực ra các ngân hàng tư không cần vượt mức nguồn dự trữ. Vì từ năm 1959 nguồn này nằm ở con số 0 tại các ngân hàng tư vì họ không bao giờ để đồng tiền nằm im mà đầu tư vào các con nợ tư nhân cùng tài sản có đẻ ra tiền. Tuy thế tính từ tháng 3 năm 2013 đến nay, Cục Dự Trữ Liên Bang Mỹ đã tự cho ra đều đặn 65 tỷ đô la tiền mới hàng tháng vào nguồn gia tăng dự trữ cho chính mình. Con số đó tính từ tháng 3 năm 2013 tổng cộng tại đó lên đến 2.6 trillions!

Bail Out là gì?

Trước tiên chúng ta nên hiểu sơ về thành ngữ “too big to fail” là gì?

Hàng triệu căn nhà có thể bị kéo, hàng ngàn thương nghiệp sản xuất nhỏ có thể bị sụp, các công ty làm ăn tư nhân và tổ hợp có thể bị khai bankruptcy(khai phá sản), tuy nhiên các “tay tổ” ngân hàng tại Wall Street khó chết! Khi đã là tài phiệt hay hệ thống ngân hàng mà chết thì nền kinh tế Mỹ “chết” theo đó là những liên đới với toàn xã hội, cả một chính phủ đã lệ thuộc. Từ ý nghĩa đó, năm 1984 dân biểu Mỹ Stewart McKinney đã dùng lại câu “too big to fail” để ám chỉ việc này tuy trước đó trong giới báo chí cũng có dùng qua.

Bao nhiêu ngàn tỷ đô la cho những kế hoạch Bai out từ đời TT George W Bush cho đến nhiệm kỳ 1 của TT Obama cho các đại gia địa ốc tài chánh như AIG?

Theo New York Times 24 tháng 7, 2011 thì qua con số 700 tỷ đô la trong kế hoạch TARP (TARP: the Troubled Asset Relief Program là chương trình có từ đời tt George W Bush ban hành 3/10/2008 nhằm tung tiền mua các tài sản và vốn ứ đọng giúp cho các ngân hàng tư nhân Mỹ giằm lấy lại sức mạnh trong khu vực tài chánh) dùng kích thích các nhà băng và các đại công ty xe hơi, chính phủ Mỹ đã thực hiện một cái “lộng khổng lồ” để che chắn giới tài phiệt tại Wall Street tới 30 tháng 4 , 2011 đã hứa hẹn tới 12,200 tỷ và đã chi ra 2500 tỷ đô la. Con số quá lớn mà giới Main Street không bao giờ mơ? nhưng nợ quốc gia thì ai chịu? lại đổ vào xã hội có nghĩa là đại đa số người dân còn lại hay 90% dân Mỹ lại gánh.

Oái ăm thay, Cục Dự Trữ Liên Bang không bao giờ có chủ tâm khuyến khích ngân hàng cho giới Main Street vay mượn. Cái nguyên nhân thầm kín, nếu khối lượng tiền này tuôn ào ạt ra khối Main Street thì hình ảnh rõ ràng nhất là lạm phát trầm trọng hơn thêm!

Vậy Cục Dự Trữ Liên Bang đã từ “không khí đẻ ra” 65 tỷ tiền mới hàng tháng này nhằm mua lại khối tài sản từ các ngân hàng tư nhân to lớn. Cùng lúc họ phải trả tiền lời cho hàng loạt ngân hàng này nhưng cũng từ những đồng “đô la mới ” đó.

Về lý luận, đây không nên nói là khủng hoảng tài chánh, mà một “thủ thuật trộm cắp” lớn nhất trong toàn cõi hệ thống ngân hàng do nó “tư hữu hóa” lợi nhuận, nhưng “xã hội hóa” nợ nần quốc gia. Chúng ta lấy thí dụ, con số nợ quốc gia hiện nay là số nợ của toàn dân Mỹ. Tiền lời cho ngân hàng người dân Mỹ đang đóng thì đó là tiền lời của ngân hàng tư nhân, và ngay chuyện tịch biên nhà cửa ,ngay cả phát mãi cũng là chuyện lời lỗ của ngân hàng tư nhân.

Chúng ta hãy lấy những con số sau:

Kế hoạch tài chánh cho năm 2015 tới đây, TT Obama đang vẽ ra một bức tranh hỗn độn, khó giải quyết. Số thâm thủng ngân sách năm 2015 sẽ là 564 tỷ đô la thay vì 649 tỷ như năm nay 2014. Nghe qua có vẻ là kinh tế lắm vì nó có giảm. Nhưng chúng ta hãy tính tới những con số nợ nần hiện tại và tương lai đổ đồng trên đầu một người dân Mỹ hay một người đang đi làm:

-17.5 trillions nợ chính phủ trong năm 2014 có nghĩa là mỗi người dân Mỹ mang 55,750 đô la nợ hay 121,982 đô la nợ cho 1 người Mỹ đang làm việc.

-Khoảng năm 2024 con số nợ này lên tới khoảng 25 trillions hay 79,643. đô la cho mỗi người dân Mỹ hay 174,260. đôla cho mỗi người Mỹ đang làm việc.

Đừng quên rằng đây là con số nợ chính phủ thôi. Sự thực tính gom cả con số nợ của người dân Hoa kỳ đang mắc phải, ví du: credit card, nhà của xe hơi, hay muôn triệu cơ quan tổ chức không dính dáng hay hưởng trợ cấp tài chánh chính phủ thì con số nợ này lên đến 205 trillions đô la ! ngoài sức tưởng tượng của chúng ta. Có nghĩa chia đều cho 1 người dân Mỹ là 653,074. đô la nợ hay 1,428,929. đô la cho mỗi người đang đi làm?

Vào đầu năm 2013 tới nay, Hoa kỳ đã bắt đầu tung dầu và khí đốt ra thị trường, để giảm mức thâm thủng ngân sách do tiêu thụ dầu từ nước ngoài. Đây là những gì nước Mỹ đã tính trước. Chính dầu hạ giảm làm đồng đô la tăng giá khiến mức xuất cảng hàng của Mỹ sẽ gặp khó khăn vì “hàng trở nên đắt”.

Các nước xuất cảng dầu phải bán gấp đôi, hay gấp ba dầu mới mua được một mẫu hàng của Mỹ theo giá cũ. Và từ đó nợ công của Mỹ sẽ khó thuyên giảm, đó là nói theo chuyện nợ quốc gia và chuyện đô la cũng là chuyện của “những con số”. Nước Mỹ và các nước sản xuất dầu khí đều ĐỔI CUẢ CẢI HAY SỰ GIÀU CÓ THÀNH ĐÔ LA thì vẫn nằm trong cái vòng cương tỏa của Petrodollar hay oil dollar.

Tại sao Trung Hoa và các nhà tài phiệt vẫn vỗ béo “con heo nợ” của Mỹ thế kia?

-Không nuôi “con heo nợ” này không được. Mỹ không dùng hàng MADE in CHINA trong 2 tháng thì khủng hoảng cho Tàu, trong 6 tháng thì hàng trăm triệu lao động tại TÀU sẽ nổi loạn?

Tiền lời, thặng dư mậu dịch của Trung Hoa có đấy, 2 trillions hay 3 trillions…nhưng là “những con số” và cũng chỉ là những con số. Rút tiền ra ư? Đầu tư vào đâu? khi Wall Street là “cái động” giữ của vững vàng nhất trong một đất nước có nền quốc phòng mạnh nhất thế giới. Và Mỹ là một nước dùng hàng MADE IN CHINA nhiều nhất thế giới này?

MỘT CÂU KẾT

Chuyện đổ nợ lên “ĐẦU DÂN MỸ” cũng là chuyện của NHỮNG CON SỐ , thực ra người dân Mỹ chỉ “chết” khi nước Mỹ, chính phủ Mỹ “chết”, cái ngày nước Mỹ bankruptcy thì cả hệ thống tài chánh thế giới lại “lộn tung”, kinh tế thế giới sụp đổ hàng loạt như con cờ DOMINO sụp đổ.

Thế là câu chuyện người dân Mỹ gánh nợ hay ‘ăn ngủ không yên’ do nợ chính phủ Hoa Kỳ đang cao theo từng tài khoá lại là là cái lo đi trước ‘ông nhà nước’. Chính vì lại là chuyện của những CON SỐ nên ai là người Mỹ hay những ai còn có đô la trong tay có thể an tâm “ngủ ngon” sống theo “Uncle Sam” vói số mạng của đồng đô la cho đến khi thế giới hết dầu và không còn dùng dầu vậy./.

DHL/ B.A. Social Science SJSU