|
Chính Nghĩa Tự Có Tính Thuyết Phục - Nhân Nghĩa Tự Có Tính Cảm Hoá |
Vĩnh An
B̀NH RƯỢU QUỶ
TIỂU THUYẾT LUẬN ĐỀ
(chưa xuất bản)
* Để tưởng nhớ song thân chúng tôi.
* Để tưởng nhớ các nhà văn Tự Lực Văn Đoàn
* Để tặng các bạn nhóm Triết Văn, cựu sinh viên văn khoa Saigon & Đà lạt
Chương 1:
Đêm nguyên tiêu
C̣n một tuần lễ nữa là đến tết nguyên tiêu. Người dân trong huyện Thiên Lương ai cũng hân hoan phấn khởi. Một năm được mùa đă cho phép họ hưởng một cái tết nguyên đán sung túc hiếm thấy giữa thời buổi nhiễu nhương. Mà cái tết đă hết đâu: sau nguyên đán - buổi sáng đầu tiên - lại đến nguyên tiêu - đêm trăng rằm đầu tiên. Và như người ta thường nói, tháng giêng ăn tết, vậy cứ thong dong ăn tết và hoà ḿnh vào mùa xuân của thiên địa, của đất trời. Nguyên tiêu đúng là một cái tết ở trong tết vậy.
Nhà phú hộ họ Lưu trước kia giàu có nhưng những năm gần đây đă suy vi và gặp lắm chuyện buồn. Bà Lưu mất sớm, lúc Lưu Bằng được mười một tuổi. Ông Lưu Hiển ở vậy nuôi con, đứa con duy nhất của ông bà. Thật ra sau khi sinh Lưu Bằng, bà Lưu c̣n có thai thêm ba lần nữa nhưng đều bị sẩy thai. Trong lần thứ ba, bà bị băng huyết nặng nên qua đời. Đối với Lưu Bằng, biến cố mẹ chàng mất đi đă khiến tâm hồn thiếu niên của chàng trống vắng hụt hẩng, đúng hơn một khủng hoảng thật sự. Kỷ niệm tuổi thơ của chàng gắn liền với mẹ như người bảo vệ trước cách giáo huấn nghiêm khắc của cha. Chàng c̣n nhớ có lần cha chàng đánh đ̣n đứa con trai duy nhất của ông, mẹ chàng đă chạy đến bồng chàng đi nơi khác để tránh cơn giận dữ của chồng. Và mẹ chàng đă hứng lấy hai cái roi mây Lưu ông quất thẳng cánh không trúng mông chàng nhưng trúng lưng mẹ làm rướm máu. Khủng hoảng mất mẹ ấy khiến Lưu Bằng không c̣n tha thiết với việc học nữa. Rồi từ chỗ thơ ơ với việc trau dồi kinh sử, chàng quay ra đàn đúm với những nho sinh phong lưu và biếng nhác. Mặc dù từ khi ông Lưu Hiển nhận bảo bọc cho một người bạn nghèo và mồ côi của Lưu Bằng là Dương Lư và em gái nó là Dương Liễu, ông không c̣n nghiêm khắc đánh đập Lưu Bằng nữa, nhưng chỉ ôn tồn nhẫn nại dạy bảo con ḿnh như lời bà Lưu thường khuyên ông khi bà c̣n sống.
Nỗi buồn con không có chí tiến thủ thêm vào nỗi buồn bà Lưu mất sớm khiến năm năm sau ông Lưu Hiển bị bệnh qua đời. Trước khi mất, ông Lưu Hiển giao chút ít ruộng vườn c̣n lại trong đó có mấy mẫu ruộng hương hỏa cho quản gia Vũ Bính quản lư. Người quản gia này trước kia là gia nhân, sau kết nghĩa huynh đệ với Lưu ông. Việc quản lư này chỉ tạm thời trong lúc chờ Lưu Bằng thật sự trưởng thành, biết sống tṛn trách nhiệm đối với tổ tiên.
Dương Lư th́ khác hẳn. Cha mẹ mất sớm v́ bệnh dịch để lại trần gian hai đứa con: Dương Lư và em gái là Dương Liễu phải bơ vơ giữa đời lúc Lư mới được mười tuổi và Liễu được tám tuổi. Lúc đầu hai anh em đến tá túc ở nhà người chú ruột. Ông này làm chủ một vơ đường chuyên dạy vơ cho những người theo vơ ban chờ đến lúc nhà vua mở khoa thi vơ ra ứng thí để làm quan vơ. Vơ đường làm ăn cũng khấm khá v́ từ khi nổ ra cuộc chiến tranh giữa hai họ Trịnh-Nguyễn, th́ ở đất Bắc Hà này vơ học được chuộng hơn văn học. Thậm chí trong vơ đường, người chú của Dương Lư treo cao một tấm trướng viết một câu rất hách “Tiên học vơ, hậu học văn”. Hai anh em Lư và Liễu tá túc ở nhà chú là chuyện bất đắc dĩ của hai đứa trẻ mồ côi. Lư được học vơ để khi cần có người giao đấu với môn sinh, người chú lôi chàng ra để làm bên đối kháng. Phần Liễu phải làm việc nhà vất vả, đôi lúc lại c̣n bị người thím đánh đập tàn nhẫn.
Vốn tính hiếu học v́ biết nho học là con đường duy nhất để tiến thân, Dương Lư xin chú cho đi học chữ, xin măi hai năm sau mới được đi học. Dương Lư học cùng trường với Lưu Bằng; tuy nghèo nhưng học giỏi hơn lại luôn luôn tỏ ra khiêm tốn, chí ít là bên ngoài với bạn đồng môn, đặc biệt với Lưu Bằng. Lưu Bằng có lần dẫn Dương Lư về nhà chơi và gặp Lưu ông. Từ đó Lưu Hiển hiểu rơ hoàn cảnh của hai anh em nên nhận chúng về làm gia nhân sau khi Bà Lưu đă mất được một năm. Mục đích của phú hộ Lưu Hiển là muốn con ḿnh có bạn học để ganh đua và động viên nhau học tập nên tuy gọi là gia nhân, ông chỉ giao cho Dương Lư những việc nhẹ. Lưu Bằng có bạn cùng nhà trong ḷng thích thú. Tuổi thiếu niên, Bằng vui chơi với hai anh em họ Dương như người thân. Chúng chơi đánh đáo, đánh khăng, cờ gánhà Đôi lúc Dương Liễu bị anh la mắng, Lưu Bằng bênh đỡ hoặc an ủi cô bé bằng những lời êm dịu kèm theo những quả xoài, quả sấu, trái nhăn, trái mận. Xem ra vẻ đẹp duyên dáng, giọng nói nhẹ nhàng êm dịu của Liễu đôi lúc làm Bằng thích thú nhưng chỉ thoảng qua.
Sau ngày Lưu Hiển mất, quản gia Vũ Bính thường sai Dương Lư chạy chợ, thấy nơi hàng xén có một thiếu nữ xinh đẹp tuổi vừa đôi tám, h́nh như là con của một nhà nho nghèo và đoản thọ, họ Châu tên Linh. Dương Lư thấy có mấy nho sinh lười học thích thú nhan sắc Châu Linh t́m cách tán tỉnh, Dương Lư nhất định cũng tham gia. Chàng lân la đến mua hàng, thăm ḍ ngọn nguồn gia thế. Lâu ngày hai bên đem ḷng yêu thương. Thư đi, thư lại làm t́nh cảm hai người thêm thắm thiết. Việc yêu đương này mẹ Châu Linh cũng tán thành theo ư con gái, dù có chê Dương Lư mồ côi, bẳn tính chỉ được cái hiếu học nhưng xem ra là một biểu hiện của tính hiếu thắng. Thỉnh thoảng Châu Linh có đưa Dương Lư đến nhà thăm viếng mẹ nàng. Tết năm ấy, hai người hẹn cùng đi du xuân dưới ánh trăng rằm nguyên tiêu.
Ỹ
Hai ngày trước tết nguyên tiêu Lưu Bằng ra đi khỏi nhà. Trước khi đi chàng báo với quản gia Vũ Bính năm ngày sau chàng mới trở về. Chàng nói c̣n phải đi chúc Tết các bạn tâm giao. Chàng ra bến đ̣ lên một con đ̣ dọc. Mái chèo khuấy nước đưa con đ̣ trôi nhẹ trong sương sớm, xuôi ḍng xuống hạ lưu đến huyện Thiên Tường. Ở đây những bạn bè tính t́nh phóng khoáng ham vui, đang chờ chàng đến để đón tết nguyên tiêu.
Dương Lư cũng phấn khởi vui mừng v́ hôm nay chàng sẽ đi chợ huyện lần đầu tiên trong năm để mua sắm một số mặt hàng cần dùng. Khi mặt trời đă lên được một con sào, Dương Lư đến gặp quản gia Vũ Bính nhận tiền rồi ra chợ huyện mua hàng. Sau khi mua những vật dụng để chuẩn bị vào mùa, và thuê xe ngựa chở hàng về, Dương Lư vội vàng đi vào chợ huyện, đến chỗ bán nữ trang, ngắm nghía một hồi rồi mua một miếng khánh ngọc có dây đeo ngũ sắc với món tiền chàng dành dụm được trong những lần đi mua hàng và chịu khó c̣ kè bớt một, thêm hai. Cất gói nữ trang bằng nhung đỏ vào tay áo, chàng hớn hở đi đến cửa hàng bán tranh ở cuối chợ.
Bước vào pḥng tranh, chàng choáng ngợp với sự pha trộn của màu sắc trong một không gian hạn chế. Những màu sắc linh động vừa tương phản vừa hài hoà trong các bức tranh tạo thành một vũ khúc sắc màu xung quanh chàng. Chàng có cảm tưởng ḿnh đang đứng giữa một khu vườn mà cây cối bốn bên là những màu sắc và đường nét. Đây là tranh tứ quư, mai-lan-cúc-trúc; kia là tranh tứ linh, long-lân-quy-phụng. Rồi đến tranh gà với những cái mồng đỏ chót và những cái đuôi ngũ sắc hùng dũng; tranh lợn ḿnh mẩy phổng phao, bộ mặt thoả thuê, tranh Thiếu nữ hái dừa với một cô gái đang bám trên thân cây dừa, một cô ngồi trên ngọn dừa, một cô tốc vạt váy để hứng dừa, phía trước một vài đàn ông nh́n vào trong váy cười nhăn nhở. Kế đó là bức tranh Trai gái đùa vui, một thanh niên dùng bàn tay 'đùa vui' trên nhũ hoa tṛn trịa của một thiếu nữ, một thanh niên khác ngồi cạnh chàng trai quay mặt hướng khác cười thích chí lại có vẻ giễu cợt.
Dương Lư dừng lại trước bức tranh Vinh quy. Cảnh tượng ngựa anh đi trước, vơng nàng theo sau và bốn xung quanh là lính hầu ăn mặc đẹp đẽ, cờ quạt vui tươi thật là lư thú. Chàng nh́n ngắm bức tranh mà ḷng ngây ngất. Từ lâu chàng đă định mua bức tranh này tặng Châu Linh để xác quyết chàng sẽ thực hiện sự vinh hiển trong tranh cho Châu Linh yêu dấu của chàng trong kỳ thi sắp tới. Măi chiêm ngưỡng bức tranh, Dương Lư không để ư một người khách lạ bước vào pḥng tranh. Một người cổ quái.
Người này tuổi chừng ba mươi, đầu chít khăn đỏ, khuôn mặt sắc xảo và lạnh lùng, nh́n kỹ một mắt có tṛng màu nâu, một mắt có tṛng hơi vàng. Trên hai g̣ má lún phún bộ râu quay nón. Vừa như chủ ư vừa như t́nh cờ, hắn tiến đến, trước một bức hoạ vẽ một ông quan đứng trên ḿnh một con cọp chết nằm ngay đơ, một tay quan cầm ngọn giáo c̣n cắm sâu vào lớp da dày vằn vện của cọp, tay kia chỉ vào góc bức tranh mà nghệ nhân đă viết sẵn bốn chữ V́ dân trừ bạo nét chữ chân phương như dao khắc. Người khách lạ cười to, tiếng cười như bị dồn lại, giống tiếng gà cục tác:
- “Hay! hay quá. Khéo! khéo thật nhưng sao ta thấy thật mỉa mai.”
Tiếng cười của người khách lạ làm Dương Lư choàng tỉnh giấc mơ 'ngựa anh đi trước vơng nàng theo sau' quay lại nh́n người khách lạ. Bốn mắt gặp nhau và một sự dị cảm lạ lùng xâm chiếm cả hai. Nhưng người khách lạ vội quay mặt đi nơi khác như có vẻ bận tâm về một việc khác. Dương Lư nhận thấy áo và quần của người khách lạ có cùng một màu vàng-đen như da rắn v́ mặt vải bóng loáng. Loại vải này của người Tây Dương đem vào, chưa có bán trong chợ huyện.
Không để ư đến sự có mặt của Dương Lư - điều này càng làm chàng thêm bực tức - hắn bước đến một cái kệ lớn gần bàn tính tiền của chủ tiệm, nh́n ngắm những b́nh vại và các loại đồ sứ khác trên các ngăn kệ. Ở mỗi đồ sứ có dán một mảnh giấy nhỏ ghi rơ món đồ thuộc triều đại nào và giá tiền. Người khách lạ lẩm bẩm đọc, “sứ Toàn Thịnh, nhà Minh, 4 lạng”à Bỗng mắt hắn sáng lên khi nh́n thấy một b́nh đựng rượu nhỏ bằợng một cái b́nh trà thon cao, bên ngoài là một lớp men vàng sáng loáng như vàng thật. Trên nền vàng ấy, hắn thấy hai vệt màu đỏ thẫm vắt chéo như một ngọn lửa đỏ. Vẻ mặt hắn xúc động như một người t́m lại được một vật mà ḿnh đă lâu ngày đánh mất. Không thấy ghi xuất xứ nhưng giá tới sáu lạng bạc khiến hắn ṭ ṃ hỏi người chủ tiệm: “Cái b́nh rượu kia sao không thấy ghi triều đại mà giá những sáu lạng?”. Người chủ tiệm hơi bất ngờ, đắn đo một lúc rồi nói:
- “Trước đây tôi mua nó của một nông dân, y bảo là trong một lần ra ruộng gặp mưa to phải chạy vào một cái cḥi để tránh mưa. Bỗng nhiên có một tiếng sét lớn sau đó là hai tiếng kêu thất thanh làm rung chuyển cả cánh đồng khiến y giật ḿnh hoảng sợ phủ phục xuống dất. Nửa canh giờ sau trời bớt mưa, trên đường về y thấy một vật bóng loáng trong đám ruộng gần chỗ một cây đa vừa bị cháy xém mấy cành bên phải. Lúc đầu y tưởng là lưỡi tầm sét nhưng khi lại gần là chiếc b́nh này. Không ai xác định nó thuộc triều đại nào nhưng chuyện sét đánh là có thật v́ trước khi mua lại tôi đă cho người đi ḍ hỏi. C̣n giá cả th́ ông biết đấy tiền nào của nấy mà”.
- “Chuyện hoang đường thế mà ông cũng tin sao ?” Người khách lạ nói với vẻ bối rối rồi đưa tay cầm lấy cái b́nh ngắm nghía, trong ḷng tự nhủ, “ Đúng là cái b́nh này à Lúc đó ḿnh và Lục nương đang bay trên không trung giữa những đám mây, th́nh ĺnh Thiên Lôi xuất hiện chính tại nơi đó, vung lưỡi tầm sét đánh vào cả hai nhưng may cho hắn và Lục Nương v́ Thiên Lôi đánh hụt, lúc tỉnh dậy thấy ḿnh là hai con rắn vắt ḿnh trên cây đa nh́n xuống cánh đồng Bà Lơm. Măi sau mới nhớ lại ḿnh là hai yêu quái lấy cắp cái b́nh rượu ở miếu Bà Chúa Thai Sanh tỉnh Sơn Đông, quê hương Khổng Tử, bay xuống phương nam th́ bị nạn.”
- “Tin hay không là quyền của ông, tôi mua sao th́ bán vậy,” người chủ tiệạm nói.
Hắn không nói ǵ thêm v́ hắn tin điều đó c̣n hơn cả chủ tiệm: cái b́nh này do chính hắn và Lục nương ăn cắp v́ nó chứa đựng một sức cám dỗ huyền bí giữa đôi nam nữ. Hai vệt lửa màu đỏ mà lúc ở miếu Bà Chúa Thai Sanh chưa có, chính là lửa sét c̣n để lại làm cho b́nh ấy càng thêm đẹp một cách lạ lùng.
Khi người khách lạ c̣n đứng tần ngần, Dương Lư trả tiền bức tranh Vinh quy cho chủ tiệm; trong lúc chủ tiệm cúi xuống lấy những đồng tiền kẽm trong ngăn kéo thối lại, chàng nói nhanh vào tai ông ta:
- “Thằng cha cổ quái này đích thị là gián điệp của Chúa Nguyễn ra Bắc Hà để do thám, tôi sẽ đi báo quan. Ông t́m cách giữ chân hắn lại.”
Chủ tiệm làm thinh không nói ǵ, c̣n Dương Lư ra khỏi tiệm chạy thẳng đến đồn binh của quan Bộ đầu họ Trần làm trưởng cơ binh tại huyện này.
Cử chỉ khác thường của Dương Lư và vẻ bối rối của chủ tiệm không thoát khỏi cặp mắt sắc lạnh của người khách lạ. Lúc đó hắn bỗng có một quyết định mau lẹ. Hắn đồng ư mua cái b́nh đúng giá, ngoài ra c̣n đặt vẽ một bức tranh với nội dung cụ thể Cọp của quan: quan nuôi cọp trong cũi sắt, trong cũi sắt c̣n có những bộ xương người nằm rải rác. Ngoài cũi sắt, lính quan cầm một sợi dây thừng, đầu kia là cái tḥng lọng tṛng vào cổ của một người ốm yếu và rách rưới dẫn người này đến cửa chuồng cọp cho cọp ăn. Mười ngày sau hắn sẽ quay lại lấy tranh. Thoả thuận xong, hắn lận từ trong thắt lưng ra tám lạng bạc: sáu lạng là tiền mua b́nh rượu, hai lạng trả trước tiền đặt vẽ tranh, rồi không cần chào thưa khách khí hắn cầm cái b́nh đi ra khỏi tiệm thật nhanh. Chủ tiệm thấy không thể giữ chân hắn lại, ném tám lạng bạc vào ngăn kéo, chạy vội ra cửa đón Dương Lư: Không c̣n nghi ngờ ǵ nữa người khách lạ chính là gián điệp của Chúa Nguyễn.
Trong chớp mắt, Dương Lư cùng bốn binh lính kéo đến; chủ quán báo ngay hướng đi của tên gián điệp mà trong đám bụi mù người ta c̣n trông thấy cái khăn đỏ đội đầu chập chờn mỗi lúc một xa. Dương Lư cùng đám binh lính đuổi theo. Qua khỏi một khúc quanh của khu phố chợ, đoàn người chạy vào cánh đồng, Dương Lư nói to, “Hắn lẫn vào đám ruộng ḱa”. Thật vậy, chiếc khăn đỏ lao nhanh vào một đám ruộng rồi biến mất. Phía xa ở chân trời sừng sững cái bóng đen của cây đa mà chủ tiệm đă nói đến. Dương Lư và đám binh lính chạy dọc theo những thửa ruộng được một lúc cái khăn đỏ lại xuất hiện nhưng không chuyển động, cả bọn mừng rỡ . Nhưng khi đến gần, họ mới biết cái khăn đă được cởi ra và đội vào đầu của một thằng bù nh́n bằng rơm. Cả bọn chửi thề. Người lính lớn tuổi nhất nói, “Nó dương đông kích tây đấy, phải đổi hướng đuổi theo nó,” cả bọn quay một góc chín mươi độ, không c̣n nhắm hướng cây đa nữa. Họ chạy thêm chưa tàn một cây nhang đến một khu đất sỏi pha cát trên mọc những cây keo gai mà loài dê rất thích, sau đó là bờ sông Mạ chỗ bắt đầu chảy ngang qua huyện lỵ. Ḍng sông th́ thầm chảy, chói chang trong nắng ban trưa. Cuộc rượt đuổi chấm dứt.
Trên đường quay về đoàn người đều ngạc nhiên v́ kẻ bị truy lùng không hề để lại một vết chân cả những nơi đất mềm nhăo. Như thế cho dù họ có chạy đến tận cây đa cũng chẳng t́m thấy tên gián điệp, cùng lắm chỉ thấy hai con rắn Lục Xà và Hồng Xà đang nằm cuộn tṛn ở một hốc nào đó trên cây cổ thụ mà chu vi năm người ôm không hết. Đó là tên mà các bô lăo trong vùng thường gọi hai con rắn. Người ta c̣n cúng vái chúng v́ tin chúng là rắn thần. Thầy phù thuỷ trong làng gọi chúng là quỷ: quỷ đầu đỏ và quỷ đầu xanh. Ngoài ra, trong những ngày mưa to gió lớn nhiều sấm sét, dân làng thường thấy hai thanh niên một đội khăn đỏ, một đội khăn màu lục chạy vào các cḥi ruộng có người đang canh lúa hoặc các mục đồng đang chăn ḅ, chăn vịt để trú mưa với họ. Chúng luôn t́m cách đứng sát vào những người trong cḥi. Chúng thừa biết Thiên Lôi là một tướng nhà trời cầm đao, không phải là một xạ thủ bắn cung. Nếu người trong cḥi chưa tới số chết th́ Thiên Lôi không thể ra tay với chúng, v́ một đao của thần mạnh lắm sẽ làm chết oan thêm mấy người khác đứng gần, huống hồ có lúc Thiên Lôi c̣n đánh hụt v́ phải chém từ xa, như lần trước đă đánh hụt chúng khiến chúng làm rơi mất cái b́nh rượu quư. Tàn sát như thế không được việc mà tướng nhà trời c̣n bị Ngọc Đế phạt cho. Ngọc Đế vốn nhân hậu thường dặn ḍ Thiên Lôi thà bỏ sót hơn giết lầm và có lần Thiên Lôi xin được giết lầm hơn bỏ sót đă bị Ngọc Đế mắng cho và suưt bị băi nhiệm.
Phần chủ tiệm sau khi suy tính chỉ mong người khách lạ chạy thoát để khỏi bị quan quân kêu lên hạch sách phiền hà và cũng không bị mất một món hời. Đang ăn dở bữa cơm trưa, hắn giật ḿnh nhớ lại tiếng các nén bạc kêu khi được ném vào ngăn tủ. Một sự chẳng lành! Hắn rời bỏ mâm cơm, chạy vội đến để kiểm tra. Trước mắt hắn giờ đây không phải là tám nén bạc mà là tám cục đất sét h́nh bạc nén. Hắn choáng cả người, ṿ đầu bứt tóc và gào to lên: “Thằng gián điệp đó là quỷ sứ, ối trời ơi!” Rồi hắn ngừng lại thở hổn hển. Chợt nhớ có lần mấy binh lính trong đồn binh chỉ vào kệ đồ sứ nói đùa với hắn, “Ông chủ ơi, mấy cái b́nh bằng đất ấy mua bằng tiền đất được không ?” hắn càng thêm tức giận và hổ thẹn, lần này th́ hắn chửi luôn Dương Lư, “Cả cái thằng mua bức tranh cũng là đồ quỷ sứ!” Ngồi bệt xuống đất bỏ ăn, hắn ôm mặt khóc tức tưởi.
Đến chiều khi đă nguôi ngoai việc mất của, th́nh ĺnh hắn nghĩ ra một cách để gỡ gạc. Vốn là một con buôn nhạy bén lại biết cái b́nh bị lấy mất chắc chắn có một lịch sử huyền bí, hắn liền vẽ kiểu đem đến ḷ gốm đặt làm một lô hàng những b́nh gốm đựng rượu giá rẻ sơn vàng có hai đường vân như ngọn lửa sơn màu hồng và hai mươi cái b́nh sứ loại cao cấp tráng men vàng và men đỏ cùng mẫu cho khách hạng sang. Hắn bán đi khắp nơi và lăi to, nhưng có lúc hắn cũng hơi sợ khi nghĩ đó là tiền của quỷ ban cho.
Ỹ
Mặt trăng đêm nguyên tiêu vừa ló dạng khỏi chân trời, Dương Lư đă rời nhà đến nơi hẹn ḥ với Châu Linh. Chàng không quên mang theo miếng khánh ngọc mà chàng mua sáng nay trong tay áo. Bức tranh Vinh quy th́ chàng đă đưa trước cho nàng rồi.
Mặt trăng tṛn và to từ từ lên cao phía chân trời sau rặng tre xa của làng quê, thấm đẫm không trung một mùi hương điền dă. Những ngôi sao trên bầu trời như cũng sáng hơn, lấp lánh hơn tạo thành những viên ngọc quư trang điểm cho bầu trời trong và mặt trăng tṛn lơ lững giữa không trung như một cái đĩa bạc. Ánh trăng dịu dàng chiếu xuống muôn vật trên mặt đất như môỳt biển sữa lung linh, tạo thành một sự phối hợp ánh sáng và bóng tối rất huyền hoặc v́ cả bóng tối cũng trở nên dịu dàng hơn. Tâm hồn Dương Lư rộn ràng khôn tả lại cảm thấy lâng lâng như đang bước vào một thế giới khác - thế giới của sự luyến ái - không c̣n là thế giới của cuộc đời thường.
Đến hàng dương liễu gần chỗ cầu Rượu chàng đă nhận ra Châu Linh đang đứng đợi giữa đám nam thanh, nữ tú lũ lượt kéo nhau đi dạo chơi đêm tết nguyên tiêu. Chàng đă lên một chương tŕnh cho đêm du xuân này của hai người: đi ăn chè trôi nước ở chợ Âm Phủ rồi quay về phố Hà Tŕ xem kịch chèo, sau đó ra bờ sông Mạ ngồi ngắm trăng và sau cùng à lên đồi Hậu Sinh “đi dạo”. Đến trước mặt Châu Linh, chàng cầm lấy hai cổ tay mềm mại của nàng, hỏi han vài lời rồi cả hai cùng nắm tay đến chợ Âm Phủ.
Chợ Âm Phủ chỉ họp vào ban đêm trên một khu đất gần bến đ̣ chuyên bán các món ăn chơi như chè, cháo, nước trà, canh bún cho những khách đi đ̣ và những người lái đ̣ hay những người bốc vác. Giữa mỗi bàn cho khách là một cài đèn hột vịt toả ra một ánh sáng tù mù. Làm sao ánh đèn so được với ánh trăng là một bà chủ nhàsang trọng nh́n xem mọi vật. Nhưng sự tù mù ấy tạo nên sự riêng tư và ấm cúng dưới ánh trăng bàng bạc làm hai người cảm thấy gần gũi nhau hơn.
Họ ngồi xuống một cái bàn, một tay chàng vẫn luôn nắm lấy tay nàng. Gió từ sông thổi lên mát rượi. Lúc này, Dương Lư ngắm kỹ Châu Linh. Nàng mặc một cái váy lĩnh đen, cái yếm màu hồng sáng lên trông tối, cái áo tứ thân màu lam nhạt, đầu quấn khăn bằng nhung tím rất khéo làm nổi bật khuôn mặt trái soan với đôi mắt bồ câu, mi cong dày, cái mũi dọc dừa và đôi môi h́nh trái tim luôn đỏ hồng. Châu Linh thẹn thùng nói,
- “Có ǵ mà anh cứ nh́n em măi thế?”
- “Anh muốn nói hôm nay trông em đẹp lắm,” Dương Lư đáp, “nhất là trong cảnh trăng sáng mơ màng, em không khác Hằng Nga xuống thế.”
- “Thế trong lúc ban ngày em không đẹp sao ? Và thật ra anh chỉ nói nịnh em thôi.” Nàng vùng vằng nói.
- “Không, anh chỉ muốn nói trong lúc này em có sắc đẹp thần tiên, c̣n ban ngày em có sắc đẹp của một bông hoa khoe sắc dưới mặt trời,” Chàng chối ngay rồi chàng nói tiếp, “Em đă xem bức tranh Vinh quy anh tặng em chưa?”
- “Em đă xem rất kỹà nét vẽ trong tranh thật sắc xảo,” nàng đáp, “nhưng cứ nghĩ đến cái cảnh anh thi đậu vinh quy, em luôn tự hỏi ḿnh có được cái may mắn “vơng nàng theo sau” không?”
- “Sao em nói thế, em không tin rằng v́ em mà anh sẽ cố gắng đoạt được bảng vàng để hai ta sẽ cùng nhau hưởng phúc hay sao?” Chàng vội trả lời.
- “Em xin lỗi đă dại mồm nói thế,” nàng thở dài nói. “Từ trước đến nay em biết anh là người rất có chí, tuy tá túc nhà phú hộ họ Lưu nhưng anh luôn phấn đấu để lập công danh. Điều ấy làm em vô cùng kính yêu anh. Ḷng em lúc nào cũng mong anh thành đạtà”
Lúc đó một cô bé nhếch nhác bưng đến hai chén chè trôi nước, một b́nh trà vối và hai cái ly bằng đất. Dương Lư vừa ăn vừa ngây ngất nh́n Châu Linh mà chàng đă chinh phục được khi vượt qua mấy nho sinh ngu si và lười học. Đầu nàng hơi cúi xuống thẹn thùng, thỉnh thoảng nàng ngước lên nh́n chàng mỉm cười hạnh phúc. Ăn xong, hai người nắm tay nhau thong thả đến phố Hà Tŕ.
Đến trước rạp chèo, họ thấy một đám đông tụ tập chờ mua vé. Đoàn chèo vẫn chưa bắt đầu vở diễn. Một anh hề đứng trên ghế cao cầm loa kêu gọi mọi người đến xem vở LƯU B̀NH DƯƠNG LỄ, một vở chèo nói lên t́nh bạn nhà nho cao cả v.và Đặc biệt cô đào Xuân Nương nổi tiếng thành Nam sẽ vào vai CHÂU LONG, người thiếp của DƯƠNG LỄ thay chồng nuôi bạn là LƯU B̀NH ăn học thành tài. Và dù sống gần gũi bên cạnh bạn chồng một thời gian khá dài, nàng luôn giữ vẹn trinh tiết cùng chồng.
Ngồi ở hàng ghế giữa cạnh Châu Linh, Dương Lư nh́n lên sàn diễn khi nhân vật nữ Châu Long xuất hiện. Chàng rất ngạc nhiên trước vẻ đẹp của cô đào Xuân Nương mà nếu nh́n kỹ có những dáng vẻ và diện mạo của Châu Linh khiến chàng bất giác quàng tay qua chiếc lưng thon thả của nàng siết nhẹ làm nàng cảm động. Nếu các vai chính và chèo nam, chèo nữ khác nhập vai th́ Dương Lư, Châu Linh cũng nhập vào không khí của tích truyện. Một sự tương thông và đồng cảm lạ lùng xảy ra đến nỗi cả trên và bên dưới sàn diễn trở thành một sân khấu duy nhất. Dương Lư rất hào hứng và thích thú v́ sự tương đồng giữa tích truyện với giai đoạn của cuộc đời chàng hiện tại. Hẳn Châu Linh sẽ cho rằng sự ngẫu nhiên này là một sự tiền định đă được xếp đặt trước. Nhưng đă sao nào? Vở diễn quá tuyệt và quá thành công.
Trăng đă lên quá một con sào tỏa lan một ánh sáng ngọt ngào như sữa khi hai người ngồi xuống một phiến đá bằng trên bờ kè ḍng sông Mạ. Một vài đám mây nhỏ rời rạc như bông lững lờ trôi dưới ánh trăng tạo ra ảo giác mặt trăng cũng đang đi dạo. AÔnh trăng làm sóng nước lấp lánh như hàng triệu mảnh gương kết vào nhau nhịp nhàng rung chuyển nhấp nhô. Dương Lư và Châu Linh ngồi bên nhau im lặng ngắm trăng trong làn gió mát mẻ. Cũng trên bờ sông ấy, những cặp t́nh nhân khác ngồi bên nhau với khoảng cách đều dặn, như những ụ cỏ đen dưới trăng, thỉnh thoảng từ những ụ đen ấy vang lên một tiếng cười khúc khích, thoả măn . Châu Linh ngồi xếp hai chân quặt sang một bên tựa vào người Dương Lư ngồi trong tư thế xếp bằng.
Một lát sau chàng lấy sợi dây có cái khánh ngọc từ trong tay áo đưa cao dưới trăng và nói cùng nàng, “Anh có món nữ trang này tặng em như lễ vật để đính ước. Dưới ánh trăng tṛn đêm nguyên tiêu, anh nguyện yêu mến em chân thành, dù vật đổi sao dời, ḷng anh yêu em lúc nào cũng tṛn đầy và sáng tỏ như ánh trăng kia,” chàng dừng lại một lúc rồi nói tiếp, “Cuộc đời có lúc thăng trầm, nhưng anh nguyện yêu em chân thành không dời đổi. C̣n em, em có dám hứa cùng anh?” Châu Linh cúi đầu bẽn lẽn nói khẽ khàng, “Em cũng xin hứa cùng anh, mà anh đă biết em yêu anh nhiều biết mấy!”
Dương Lư quàng tay qua chiếc cổ cao và thanh tú của nàng để đeo cho nàng cái khánh ngọc. Mùi tóc của nàng xông vào mũi chàng một làn hương của hoa nhài. Sau đó chàng siết nhẹ nàng vào ḷng và âu yếm hôn vào cổ nàng. Nụ hôn chuyển dần ra phía trước và đậu lại trên đôi môi thắm. Châu Linh th́ thầm nói, “Em ước ao t́nh yêu của em làm anh thật hạnh phúc.” Rung động yêu đương này làm nàng bay bổng. Nàng tưởng ḿnh sắp khóc. Hạnh phúc được yêu làm nàng xúc động tận chỗ sâu thẳm của tâm hồnà Lúc đó nàng nằm dài trên phiến đá, kê đầu trên đùi chàng để yên cho chàng vuốt ve cái eo thon nhỏ và cái lưng ong tạo nên những đường nét quyến rũ của tấm thân nàng.
Đă có những cặp t́nh nhân rời bỏ bờ sông đi ngược lên thượng nguồn, tới ngă ba sông họ đi vào đồi cát. Ở đó họ làm chuyện “trong bộc trên dâu”; thỉnh thoảng một luồng gió đưa tiếng rên rỉ trong cơn khoái lạc của họ từ các lùm bụi đi xa.
Sau cùng như đă dự kiến, Dương Lư nói, “Chúng ḿnh lên đồi Hậu Sinh đi em.” Nghe Dương Lư nói đến đồi Hậu Sinh, Châu Linh bàng hoàng chỗi dậy: địa danh này đồng nghĩa với nơi trai gái làm chuyện nhục dục mà ở huyện Thiên Lương này ai cũng biết. Nàng nghiêm giọng thong thả nói, “Thôi, đă muộn lắm rồi, em phải về đây,” rồi với một vẻ nũng nịu nàng nói tiếp, “Ḿnh về đi anh, đêm nay đối với em đă là một hạnh phúc lớn.” Dương Lư miễn cưỡng đứng lên, trong ḷng càng thêm trân trọng Châu Linh. Họ lại nắm tay nhau sung sướng ra về.
Ỹ
Trên cầu Rượu, lúc ấy Trần Bộ đầu cùng mấy chú lính đang đứng canh tuần. Những ngày lễ hội dân chúng vui chơi cũng là những ngày việc quân bận rộn v́ trách nhiệm giữ an ninh cho huyện lỵ. Nhỡ bọn gián điệp chúa Nguyễn lợi dụng lúc đục nước béo c̣ th́ sao?
Đứng trên cầu Rượu, ông hướng mắt nh́n về đồi Hậu Sinh với vẻ hóm hỉnh. Ông nhớ lại hai năm trước đây khi mới về huyện này nhận nhiệm vụ, sau gần mười lăm năm chiến đấu ở chiến tuyến sông Gianh với quân chúa Nguyễn, những việc vi phạm phong hoá ở đồi Hậu Sinh đă làm ông rất khó chịu. Ông không thể chấp nhận trong lúc nơi chiến trường bao nhiêu thanh niên ngă xuống dưới làn tên mũi giáo của quân Đàng Trong, kể cả những người bạn cùng chiến hào với ông, lại có những thanh niên khác đi t́m những lạc thú buông thả và bất chính. Bản thân ông đă tư giấy lên tri huyện, tri phủ thậm chí cả tổng đốc đề nghị phong toả khu đồi Hậu Sinh bằng rào giậu và bắt đi làm lao công những kẻ làm phong hoá suy đồi, nhưng các quan trên đều im hơi lặng tiếng. Nhưng rồi một hôm trong lúc chỉ đạo cuộc tuyển quân, ông ṭ ṃ thấy trong đám lính mới có một cái tên Phạm Hậu Sinh. Ông cho gọi riêng chú lính ấy. Chú lính hoảng hốt đến tŕnh diện, ông hỏi:
- “Tên cha cậu là ǵ?”
- “Thưa quan cháu không có cha. C̣n tên mẹ?
- “Phạm Thị Thường.”
- “Có nhớ ngày sinh không?”
- “Dạ mẹ cháu bảo là ngày hai mươi mấy tháng mười, nhưng cháu không nhớ”
- “Thôi được về hàng ngũ đi,” ông nói với giọng bỡn cợt “Cậu họ Phạm nhưng nhớ đừng 'phạm' quân kỷ nhé!”
Ngồi lại một ḿnh trong pḥng chỉ huy, ông thẫn thờ suy nghĩ : Sau ngày rằm độ mười ngày th́ đúng là đứa con của một đêm trăng tṛn ân ái. Cái tên Hậu Sinh không phải là vô nghĩa. Nghĩa là cách nay mười bảy năm trên đồi cát đóà Giờ ông mới hiểu sự im hơi lặng tiếng của các quan trên. Ông buồn bă nghĩ tiếp: nói cho cùng thâm tâm ông vẫn cho rằng cuộc chiến giữa chúa Trịnh và chúa Nguyễn là phi nghĩa. Sự tranh giành quyền bính cát cứ của hai ḍng họ đă kéo trăm họ ở cả hai miền vào cảnh tương tàn, nhân dân lầm than khốn khổ. Hạnh phúc nhỏ bé mà họ c̣n có được là nhục dục ái t́nh trong chốc lát nhưng rồi thành quả của nó cũng bị hai ḍng họ lớn trưng thu. Bỗng ông thở dài khi nhớ đến con trai tuổi thiếu niên và vợ ông c̣n sống nơi quê nhà phụng dưỡng bố mẹ ông. Mai kia nếu cuộc chiến này chưa chấm dứt th́ con ông cũng phải vào quân ngũ phục vụ cho một cuộc chiến phi lư. Ông kết luận: cuộc chiến này đă gây ra hai điều lớn, hai đại sự cho cả một thời kỳ là tham vọng quyền lực hùng cứ và sự nhục dục ái t́nh của nam nữ mà các quan trên thường giả vờ như không biết. Giữa hai cái đó, đôi khi người ta phải tương nhượng cái này để có được cái kia. Chúa Nguyễn đă chẳng có lần gả con gái cho chúa Trịnh hay sao? C̣n những điều lớn khác xem ra chỉ là phụ thuộc. T́nh h́nh này sẽ đẩy đám lê dân đến với đạo mới của người Tây Dương v́ h́nh như đạo ấy ra sức rao giảng nào là Đức Mẹ c̣n đồng trinh, nào là Vua Trời trở thành anh thợ mộc à Đang miên man suy ngẫm, tiếng trống báo tan hàng kéo ông trở về thực tại.
Bây giờ th́ ông đang đứng trên cầu Rượu dưới ánh trăng giữa giờ tư nh́n đồi Hậu Sinh với tâm hồn b́nh thản. Ông dặn ḍ binh lính dưới quyền đôi điều về việc canh gác rồi một ḿnh cỡi ngựa quay về doanh trại. Đường phố giờ đây đă thưa người, một vài thanh niên về muộn bước đi lảo đảo chừng đă uống quá nhiều rượu. Bỗng ông thấy phía trước ông một bóng người phụ nữ, dáng người đậm đà nhưng bước đi yểu điệu. Ông nhận ra ngay đó là Thu Ba. Khi ngựa đến gần nàng, ông lấy cán roi quất ngựa khẽ đập vào vai nàng. Thu Ba giật ḿnh kêu 'ối' môt tiếng khá to. Nhưng khi nhận ra Trần Bộ đầu , cô giẫy nẫy phàn nàn, “Suưt làm người ta để rơi bầu rượu.” Ông nói như đùa, “Ai cho phép đàn bà con gái như em uống rượu”. Nàng đáp lại, “Cuộc đời cô phụ của em cho phép. Nếu không muốn em uống th́ mời anh đến nhà uống giúp em.” Ông nói “Hôm nay th́ không được, tối mai vào giờ như mọi khi.” Nói rồi ông liếc mắt đưa t́nh và cho ngựa đi nhanh. Thu Ba là t́nh nhân của Trần Bộ đầu . Nàng là người mà bốn năm trước đây ông đă gặp để báo tin chồng nàng, một đồng đội của ông đă tử trận ở sông Gianh và khi về đây nhậm chức ông đă gặp lại nàng.
Những bài liên quan: