Vĩnh An

 

B̀NH RƯỢU QUỶ

 

 

 

TIỂU THUYẾT LUẬN ĐỀ

(chưa xuất bản)

 

 

 

 

 

* Để tưởng nhớ song thân chúng tôi.

* Để tưởng nhớ các nhà văn Tự Lực Văn Đoàn

* Để tặng các bạn nhóm Triết Văn, cựu sinh viên văn khoa Saigon & Đà lạt

 

 

Chương 3: chuyện nhà

 

Buổi sáng sau đêm nguyên tiêu, quản gia Vũ Bính cho gọi Dương Lư đến gặp ông. Ông bảo chàng ngồi xuống ghế rồi nói:

- “Sang thu này triều đ́nh mở khoa thi tam trường, bác biết cháu đang chuẩn bị cho kỳ thi và sẽ giật lấy bảng vàng. Nếu Lưu Bằng có ở nhà bác cũng đă mời cậu ấy đến đây nhưng lần này chắc cậu ấy cũng về trễ mà việc sôi kinh nấu sử cho kịp kỳ thi không thể chậm trễ được. Kể từ ngày mai, ngoài việc chạy chợ, cháu không phải làm thêm việc ǵ trừ khi cần kíp để có thời gian chuẩn bị thi cử. Cháu hăy dọn đồ đạc, sách vở đến pḥng Lưu Bằng mà ở cho tiện việc học. C̣n Lưu Bằng sẽ dọn sang pḥng của Lưu ông. Căn pḥng ấy mấy năm nay đă bỏ không lạnh lẽo, bụi bám nhện giăng; vả lại đêm hôm khi bác cần ǵ sẽ nhờ cháu giúp bởi lúc này bác thấy trong người cũng đă yếu lắm rồi. Cháu thấy thế nào.”

Dương Lư vừa cảm động, vừa mừng rỡ. Chàng vui mừng bởi ước mơ của chàng càng thêm thuận lợi. Đại đăng khoa rồi tiểu đang khoa đang chờ chàng phía trước. Nhưng trước mắt chàng sẽ thoát khỏi sự quấy nhiễu của con “quỷ cái” Thu Đán , v́ ban đêm khi dăy nhà trước khoá lại, những gia nhân nhà sau không được bén mảng. Dương Lư rớm nước mắt thiếu điều muốn sụp lạy quản gia:

-“Con xin vâng theo lời bác dạy, con cũng xin hứa với bác sẽ cố gắng thành danh để không phụ ḷng bác quan tâm và làm vui ḷng hương hồn hai ông bà phú hộ. Về phần anh Lưu Bằng, con sẽ có dịp t́m cách khuyên bảo anh ấy. Bản chất hào hiệp của anh ấy sẽ có lúc làm anh ấy hồi tâm.”

- “Thôi được, cháu đi mà thu xếp như lời bác nói. Bác chỉ khuyên cháu một điều là cố thực hiện cho được hai câu đối trong Văn Miếu tỉnh ta là “Nhật nguyệt trung thiên minh thánh đạo./ Giang sơn đại địa tích văn nhân.”( Mặt trời, mặt trăng giữa trời soi sáng đạo thánh nhân, cương thổ của tổ quốc bao la để lại sự tích người có văn học)”.

Dương Lư vâng dạ, định lui gót, th́ quản gia nói thêm:

-“Bác nghe nói cháu đă t́m được ư trung nhân là một đứa buôn bán ở chợ huyện phải không?”

-“Dạ con không phải. Con chỉ mới quen biết cô ấy nhưng không dám nghĩ đến chuyện xa xôi. Cho đến khi nào thành danh, con mới nghĩ đến việc hôn phối cùng cô ấy.”

-“Thế cũng tốt.” Quản gia Vũ Bính thở dài nói, “cháu nhớ kêu em cháu phụ dọn dẹp một tay”. Rồi ông cho Dương Lư lui gót.

Ngồi lại một ḿnh bên chén trà mới rót, quản gia Vũ Bính nhớ lại chuyện ngày trước khi ông ngồi bên giường bệnh của Lưu Hiển, chủ ông cũng là người anh kết nghĩa của ông. Hơn năm năm trời đă trôi qua nhưng ông vẫn c̣n nhớ những lời Lưu Hiển dặn ḍ, giao phó cho ông như một gia nhân trung tín và ḷng trung tín này c̣n hơn cả ḷng trung tín của những bề tôi dành cho vua chúa. Chúa Nguyễn, chúa Trịnh sử dụng ḷng trung quân như những kẻ giả h́nh chỉ để che đậy tham vọng mưu bá đồ vương. Trong khi Vũ Bính phục vụ cho nhà họ Lưu chỉ v́ cái ân t́nh Lưu Hiển đă cứu vớt ông trong cảnh dầu sôi lửa bỏng, lúc ông là tàn binh của họ Mạc bị truy đuổi. Nhiều lúc v́ gia nghiệp của họ Lưu mà ông đă quên cả hạnh phúc bản thân và sau khi vợ ông mất, nhiều khi ông quên cả việc chăm sóc con gái ông là Thu Đán. Nhắc đến Thu Đán, ông càng thương vợ ông. Lúc bà ấy mang thai Thu Đán, bà ấy luôn ao ước sinh cho ông một con trai để nối dơi tông đường. Và bà tin như thế v́ vậy bà đă nói ông chọn cho nó một cái tên con trai là Nguyên Đán. Nhưng trời không chiều ḷng người và Thu Đán ra đời. Bà buồn lắm, buồn gấp mười lần ông v́ ông đă mau chóng chấp nhận số phận và tự an ủi ḿnh, “Bính này có ǵ để nối dơi đâu, nói trắng ra chỉ có cái nghèo và cái khổ!” Rồi ông t́m cách an ủi bà, “Mẹ nó xem ḱa, con bé giống hệt con trai, trán vồ, mắt sâu, môi dày nữaà” Bà gượng cười miệng méo xệch; bà vẫn luôn cảm thấy ḿnh có lỗi với ông. Không sanh thêm lần nào nữa càng làm bà đau khổ. Chỉ đến khi Thu Đán bảy tám tuổi, mạnh khoẻ nhanh nhẹn và ngang bướng lại biết làm những việc vặt giúp bà, bà mới nguôi ngoai. Bà tự nhủ, “Sau này con bé sẽ đỡ đần cho cha nó thay ḿnh”. Linh tính của bà đă đúng. Bà đă vội vă về với tổ tiên, để chồng và con gái ở lại cơi trần nhiều đau khổ này. Những năm gần đây khi Lưu Bằng lao vào cuộc đỏ đen, trác táng, ruộng vườn bán dần cho người khác. Các gia nhân và tá điền bỏ đi theo chủ mới, Thu Đán kiêm luôn một công việc của đàn ông: đánh xe ḅ chở thóc, thỉnh thoảng c̣n nhận chở thuê cho người khác. Tội nghiệp con béà c̣n ai dám lấy nó làm chồng?

Hít một hơi thuốc lào và uốạng cạn chén nước trà thứ ba, ông chậm răi đứng lên v́ h́nh như có ai đang gọi ông ngoài ngơ. Tai ông không c̣n thính như xưa, cái lạnh đầu xuân thường làm ông đau nhức các khớp xương. Bên ngoài nắng đă lên được một con sào.

**

Dương Liễu lúc này không c̣n nhỏ nữa. Đúng là “ngoảnh mặt lại đă đến kỳ tơ liễu”. Môi cô không c̣n nhợt nhạt như người thiếu máu nữa. Mắt cô không c̣n trắng nhợt như mắt cá thường thấy nơi các ni cô, mà xanh đen lóng lánh. Những đường nét trên thân thể cô cũng trở nên rơ ràng nở nang sau cái yếm vải thô và cái váy đũi. Cô vừa dùng dây chuối khô cột một chồng sách thánh hiền màu vàng ố, vừa nói với anh cô:

- “Chiều hôm qua lúc anh ra chợ huyện vui tết nguyên tiêu, chị Thu Đán t́m anh không thấy đă đến hỏi em biết anh đi đâu không. Em nói không biết, chị ấy cuống lên bồn chồn không yên. Sau đó chị ấy nói rằng anh đi chơi với một kỹ nữ.”

- “Không phải đâu,” Dương Lư bực ḿnh đáp,” không phải với một kỹ nữ mà với chị dâu tương lai của em đấy?”

- “Kể cho em nghe về chị dâu tương lai của em đi.”

- “Sau này anh sẽ kể hết cho em. Nhưng cô ta t́m anh có việc ǵ?

- “Em không biết v́ chị ấy có nói đâu. Nhưng xem cách chị ấy hối hả t́m anh em biết chị ấy thích anh. Chắc là muốn cùng anh đi chơi đêm nguyên tiêu ấy mà,” cô ngừng lại một lúc rồi tiếp, “mà anh cũng tệ thật, có em gái đây vậy mà chẳng chịu dẫn em đi chơi ngày hội, để em ở nhà một ḿnh thui thủi!”

- “Em hăy hiểu giùm anh. Em lớn rồi nên anh ngại người đời dị nghị.”

Dương Liễu trầm ngâm nói:

- “Nhiều lúc em cũng thấy thương chị Thu Đán. Chị ấy tuy không có nhan sắc nhưng đâu phải là xấu xí. Ngoài cái trán hơi vồ và đôi mắt hơi sâu, khuôn mặt chị ấy trông cũng dễ coi. Thân thể khỏe mạnh cứng cáp nhưng không mất sự cân đối. Thế mà đă mang tiếng gái già ở cái tuổi hăm bảy. Nói cho cùng giữa thời buổi Trịnh-Nguyễn phân tranh, trai thiếu gái thừa, chị ấy không có duyên gặp được người vừa ư. Cũng không có cơ hội v́ cả ngày làm việc quần quật có lúc nào rảnh rang đâu.” Cô cảm động nói tiếp, “Phận đàn bà chúng em là như thế, nhiều lúc em lại buồn v́ như thế này măi, chắc em cũng thành gái già mất.”

-“Cái con này chỉ nói chuyện gỡ,” Dương Lư trách em, “Em thấy đấy, mấy năm nay anh cố sức học hành dù điều kiện rất khó khăn để khi thành đạt anh sẽ lo cho em. Em lại có chút nhan sắc sợ ǵ. Chí ít sau này anh cũng t́m được một thuộc hạ có chút văn vẻ làm chồng em, được chưa?” à

Tuy trách em như thế, nhưng trong thâm tâm Dương Lư biết em ḿnh có lư. Thế giới của nho giáo là thế giới của đàn ông, của phụ quyền. Người phụ nữ phải phục tùng nam giới theo đạo tam ṭng: ở nhà theo cha, lớn lên theo chồng, chồng chết theo con trai. C̣n tứ đức: công, dung, ngôn, hạnh làm cho phụ nữ tốt đẹp bên trong lẫn bên ngoài cũng là để phục vụ cho cái đạo tam ṭng ấy. Thế nhưng ở đâu có sự đè nén, ức chế th́ ở đó có sự phản kháng để bù trừ, dù chỉ do vô thức nhất là nơi các phụ nữ tầng lớp dưới chịu sự đè nén nặng nề nhất. Trước hết bù trừ bằng cái miệng với những lời chanh chua, châm chọc, dè bỉu, nói đâm, nói thọc kể cả nói dối. Rồi độc địa hơn là dùng cái của quư trời cho để chửi người khác. Bạn hăy đợi đấy! Có lúc nào đó bạn sẽ gặp trong cuộc sống h́nh ảnh sống sượng của một con mẹ la ó thô tục: Chúng mày đừng khinh miệt bà là đàn bàợ, đàn ông các người cũng từ cái đó của đàn bà chui ra để hăm hở đ̣i chui vào. Bà có sẵn cái đó những ngày bẩn thỉu để cho chúng mày, vợ chồng chúng mày, con cái chúng mày ăn, nuốt. Mà đó là của quư thật v́ khi chúng mày chửi thề chúng mày có ư xem việc chiếm hữu cái đó của mẹ đối phương là sự chiến thắng. Khi chửi thề, chúng mày đặt ḿnh ngang hàng bố đối phương rồi c̣n cỡi lên đầu bố người ta v́ mẹ đối phương không c̣n dành độc quyền chiếm hữu cho bố nó. Cái của quư ấy c̣n là một vũ khí lợi hại mà bọn nhà nho quyền mưu thường hay sử dụng: kế mỹ nhân, vũ khí chống lại bọn đàn ông hiếu sắc. V́ thế khi bà chửi lộn, bà sẽ trèo lên ghế cao, bà sẽ vỗ vào giữa háng bà và bà chửi ba đời nhà nó, cũng như khi hai tướng dàn quân chửi nhau trước lúc giao chiến, vừa chửi vừa vung cao gươm giáo, gơ trống khua chiêng giống như bà lúc chửi, bà vỗ đồm độp vào chỗ đó của bà.

Dương Lư bỗng cười một ḿnh về sự h́nh dung khôi hài ấy, trong đó chàng cố t́nh coi Thu Đán là một hiện tượng. Dương Lư có lư do để gọi Thu Đán là “quỷ cái”. Chàng đă bị nó lừa một keo, nghĩ lại chàng vừa tức giận vừa tức cười. Thượng tuần tháng chạp vừa qua, quản gia Vũ Bính sai chàng ra canh thửa ruộng hương hoả đă chín vàng chờ ngày gặt. Buổi tối chàng ở lại trong cḥi bên cạnh ngọn đèn băo, chờ anh Kiên đem cơm đến, định ăn xong sẽ đi nghỉ sớm th́ Thu Đán bước vào, một tay th́ cầm giỏ tre đựng cơm, một chân th́ đi khập khiễng, c̣n áo và váy th́ ướt sũng. Dương Lư vờ như không thấy, càu nhàu với giọng lạnh lùng:

-“Sao hôm nay đưa cơm muộn thế, định bỏ đói tôi à?”

-“Không thấy người ta bị ngă xuống mương sao, áo quần ướt hết, lạnh gần chết c̣n bị bong gân đây.”

-“Ai bảo cô đi muộn, nếu đi lúc trời c̣n sáng làm sao vấp ngă được.”

-“Thưa ông, tôi đi lúc c̣n sớm nhưng v́ muốn mua cho ông b́nh rượu thành ra đến trễà thứ đồ vô ơnà” Thu Đán vừa chua chát nói, vừa đặt mạnh cái giỏ xuống, “Này ăn đi kẻo chết đói.”

Dương Lư không thèm nói nữa, chỉ tốn hơi. Chàng lặng lẽ giở cơm ra ăn. Đúng là có b́nh rượu màu vàng trên có những đường vân như ngọn lửa. Chàng vừa ăn vừa nhâm nhi như một người trưởng thượng, trong lúc Thu Đán ngồi gần đó trên một khúc gỗ hai tay ôm bàn chân đau rên khẽ. Dương Lư làm như không nghe thấy. Trời đánh c̣n tránh bữa ăn mà.

Cuối bữa ăn khi b́nh rượu đă cạn, tiếng rên đau của Thu Đán càng to dần. Cô nhăn nhó cầu xin Dương Lư:

-“Anh làm ơn bóp giùm chân em cho bớt đau để em c̣n về.”

-“Được thôi, đưa chân đây.” Chàng nói và không để ư việc Thu Đán đă gọi ḿnh bằng “anh” thay v́ bằng “cậu”, trong lúc cô ngoan ngoản kéo váy ướt cao lên, những ḍng nước làm cho ống chân cứng cáp của cô trơn láng và mát lạnh. Dương Lư thấy ḿnh xao xuyến.

-“Anh bóp chỗ đầu gối em một tí.” Cô nói trong lúc Dương Lư nhủ thầm, “Chà rượu quỷ ǵ làm ḿnh thấy phấn khởi thế này!” bàn tay chàng đưa lên đầu gối cô, sau đó đưa dần lên khỏi gối đến những chỗ mềm mại hơn là đùi và cặp vú mướp chảy dài trên ngực như hai khối thạch nhũ. Chàng kéo mạnh Thu Đán nằm xuống đất bắt đầu sờ bóp, dày ṿ khắp người, cô kêu lên:

-“Xin anh nhẹ tay với, chân em c̣n đau mà!”

Làm sao Dương Lư nhẹ tay với cô được v́ trong thâm tâm chàng ghét cô. Và khi mọi mảnh vải trên thân cô được trút bỏ, cảnh “cơm no ḅ cởi” diễn ra. Thu Đán lại rên rỉ nhưng lần này không phải v́ đau chân.

Một lát sau, khi Thu Đán sắp ra khỏi nhà cḥi, Dương Lư c̣n nằm trên đất nói theo:

-“Đi cẩn thận kẻo lúc về lại ngă đấy.”

-“Anh Hai khỏi lo, Thu Đán này dễ ǵ ngă được!” Cô vừa nói vừa chạy đi như ngựa. Chân cô có bị đau bao giờ đâu.

Dương Lư chợt hiểu ra ḿnh bị Thu Đán đánh lừa. Nó đă đi xuống mương cho áo và váy ướt hết, nếu té ngă th́ giỏ thức ăn cũng phải ướt chứ. Nó liều mạng thật, trời cuối năm rét thế này mà nó dám nhúng ḿnh xuống nước lại c̣n giả vờ đau chân để gài bẫy ḿnh. Dương Lư ngồi bật dậy gào to, “Con quỷ cái” rồi cười lớn một ḿnh trong tối.

Từ hôm đó, có những đêm Thu Đán ṃ đến pḥng Dương Lư kêu cửa, nhưng chàng đă cài chặt then cửa và làm như đă ngủ say, không hay biết chuyện ǵ. 

**

 

Lúc Dương Lư cười v́ bức tranh châm biếm mà chàng vẽ ra trong đầu thể hiện sự phản kháng của đàn bà, Dương Liễu không nghe thấy cũng không biết sau đó anh cô đă ra khỏi pḥng để mặc cô em một ḿnh dọn dẹp v́ cô đang đắm ch́m trong mộng tưởng. Không biết từ lúc nào cô thường hay vẩn vơ nhung nhớ Lưu Bằng, nhất là những lúc chàng đi xa. Rồi những kỷ niệm thời niên thiếu lại trở về.

Cô nhớ đến những đêm mưa ngâu tháng bảy hay đêm đông trời rét đậm, bên ngoài vườn tiếng gió heo may rên rỉ trong đám lá cây. Anh em cô với Lưu Bằng, và chú Vũ Bính cùng một vài gia nhân khác ngồi quây quần xung quanh bếp lửa. Trên bếp là một nồi bắp rang kêu lách tách, khi hạt bắp ngả màu nâu, một gia nhân đổ bắp xuống nia, mỗi người vừa tḥ tay nhặt bỏ vào miệng vừa xuưt xoa cái lạnh. Lần nào cô cũng vô tư ngồi cạnh Lưu Bằng, cảm nhận hơi ấm từ Bằng lan sang cô. Bằng nhặt những hạt bắp to cho cô, một lát sau cô cũng nhặt lại cho Bằng. Suốt buổi tối hết mẻ bắp này qua mẻ khác, họ quây quần bên nhau nghe chú Vũ Bính kể chuyện chiến tranh Trịnh-Mạc hay Trịnh-Nguyễn, rồi cả chuyện ma với đủ thứ ma: ma đói, ma lính, ma quan, ma gái bị lính hiếp, ma nhát lính, ma giả làm người để t́m chồng, t́m vợ. Nghe chuyện chăm chú nhưng Liễu sợ lắm cứ ngồi nép sát vào anh Bằng. Anh Bằng biết ư nắm chặt bàn tay mềm mại của cô. Đến khuya, Bằng phải đưa cô về tận pḥng v́ cô sợ trong bóng đêm sẽ có bóng ma với bộ mặt to bằng cái nia xuất hiện.

Mùa hè đi ra ngoài thích hơn, hoặc vào vườn hái trái cây, hoặc cùng đi câu cá. Một hôm cả ba đứa rủ nhau đi ra bên bờ sông câu cá. Chúng bước đi trong vườn cây râm ran tiếng ve kêu như ru ngủ. Đường đi trong làng vương vải lá cây khô, ṿng vo dưới những hàng tre phủ bóng mát. Thỉnh thoảng một cơn gió thổi nhẹ làm các thân tre vặn vẹo chạm vào nhau kêu cọt kẹt. Đến một con lạch nhỏ, nước sâu quá gối, Dương Lư đi trước nhẹ nhàng nhảy qua theo cách phi thân của một người biết vơ nghệ. Lưu Bằng và Dương Liễu đi sau. Bằng bảo Liễu đứng bên này chờ, đừng lội xuống nước. Chàng nhảy qua trước, quay lại đưa tay cho Liễu bảo, “Em nắm chặt lấy tay anh rồi nhảy mạnh một cái là được.” Liễu ngập ngừng nói, “Liệu có được không anh?” Bằng nói mạnh, “Được mà, nào đưa tay đây.” Liễu đưa tay cho Bằợng rồi nhảy liều. Bằng kéo mạnh quá nên Liễu mất thăng bằng ôm chầm lấy chàng, mặt cô áp sát vào cổ chàng, bộ ngực cô mới nổi thành g̣ áp sát vào ngực chàng. Cô bẽn lẽn gượng đứng lên ngay. Cảm giác ấy làm cô thẹn thùng và ngỡ ngàng nên suốt đoạn dường ra đến bờ sông hai người đi bên nhau mà không nói bởi bối rối v́ dư âm của sự va chạm ấy như vẫn c̣n kéo dài. Lúc về, Liễu dặn trước Dương Lư chờ nơi con lạch, Lư nắm tay truyền sức mạnh cho em. Cả hai cùng nhảy kẻ trước người sau. Dương Lư chạm đất nhẹ nhàng, Dương Liễu chạm đất trong tư thế ngồi xổm. Tuy nhiên cái cảm giác của lần đi vẫn c̣n đọng lại trong ḷng cô. Buổi tối đó, bên bếp lửa ba đứa vừa nướng bánh đa, vừa nướng cá tươi ăn uống ngon lành.

Nhưng vui nhất là đêm trung thu, anh Kiên, một thợ gặt lúa rất khéo tay đă làm sẵn một cái lồng đèn kéo quân to bằng cái nia, cao hơn một thước ta bằng giấy mờ, ở giữa đặt một cái đèn dầu lạc. Chiều xuống khi mọi vật nhạt nhoà, chỉ c̣n thấy dáng mà không thấy h́nh người khác, anh Kiên đem lồng đèn ra đặt giữa sân trước lót gạch tàu, chờ trăng lên mới đốt đèn dầu lạc. Anh kiên nói, “Hơi nóng đèn dầu lạc bốc mạnh hơn các thứ dầu khác làm tán đèn quay nhanh và các quân chạy nhanh hơn.” Trăng vừa lên khỏi ngọn cây th́ cái đèn dầu lạc được đốt lên, các quân hiện lên và từ từ chuyển động, một lát sau khi hơi nóng đă đủ, các quân chạy đều đều, liên tục. Mọi người trong nhà bu lại xem anh Kiên chọn đề tài nào để làm quân. Bác Vũ Bính “à” lên một tiếng, “Đề tài này có vẻ hợp thời thế đây, Chúa Trịnh hộ giá vua Lê đánh chúa Nguyễn”. Trong lồng đèn vua Lê ở vị trí cao nhất trên một ghế to, trông ngất ngưỡng nhưng lắc lư, không vững. Trước vua là quân tiên phong do một tướng cỡi một con ngựa thấp dẵn đầu, sau vua là chúa Trịnh ngồi trên một con ngựa to trông rất hùng dũng, tay cầm một cây đao dài quá đầu vua Lê và lưỡi đao ở ngay phía sau đầu vua. Mọi người tấm tắc khen chú Kiên khéo bài trí các quân, chỗ cao chỗ thấp, chỗ dày chỗ mỏng nên khi quân chạy người ta có cảm tưởng như một con sóng chạy khí thế mạnh mẽ. Lúc đó Dương Liễu và Thu Đán trải hai cái chiếu hoa trên mặt sân đă ngập ánh trăng rồi các phụ nữ bày ra trên chiếu những cái khay bánh dẽo và những chén sôi chè. Thằng Côi th́ bưng b́nh nước trà to và những cái tách bằng sành. Cả nhà vừa ăn bánh, uống nước, vừa ngắm trăng. Sau đó Lưu Bằng và Dương Lư góp vui bằng hai bài thơ, Lưu Bằng bài Điểu Minh Giản của Vương Duy và Dương Lư bài Tĩnh Dạ Tư của Lư Bạch. Cả hai lần lượt ngâm bài chữ nho và bài dịch nôm của họ. Bài nôm Khe chim kêu của Lưu Bằng như sau:

Người nhàn hoa quế rụng,

Đêm xuân núi vắng teo.

Trăng lên chim núi hăi,

Dưới khe bỗng chốc kêu..

Và bài nôm Cảm nghĩ đêm thanh của Dương Lư:

Đầu giường tỏa ánh trăng,

Ngỡ mặt đất phủ sương.

Ngẩng đầu nh́n trăng sáng,

Cuối đầu nhớ cố hương.

Rồi chú Kiên hát một bài Lư ngựa ô, tay chân chú làm điệu bộ như một chiến sĩ cỡi ngựa chạy nhanh. Sau cùng là những bài hát lư đối đáp giữa chú Kiên và mấy cô thợ gặt làm không khí đêm trung thu vui tươi, phấn khởi.

Trên bầu trời ánh trăng vằng vặc. Cả một trời trăng, cả một biển trăng. Không biết tự bao giờ, trăng luôn đồng hành và đồng cảm với người. Nơi này trăng vui cùng mọi người. C̣n ở ngoài biên cương, nơi lính thú đóng đồn trăng thương nhớ cố hương. Lúc đó Dương Liễu tưởng ḿnh đang bơi trong trăng: cô đă rời chỗ ngồi lúc ban đầu để đến ngồi cạnh Lưu Bằng. Hai người cùng chia một cái bánh dẽo mà cô nghĩ ḿnh ăn không hếtà

Nhưng t́nh cảm lưu luyến Lưu Bằng của cô bắt đầu từ ngày Lưu ông lâm bệnh sắp qua đời. Hôm ấy, Lưu Bằng và Dương Liễu vào giường bệnh đổ cháo cho Lưu ông. Aằn được nửa chén, Lưu Hiển giọng nói mệt nhọc bảo thôi, rồi ông nắm tay Dương Liễu đặỳt vào tay Lưu Bằng thều thào nói với chàng: “Sau này con nhớ chăm sóc cho Dương Liễu, ta chắc rằng nó sẽ làm con hạnh phúc.”

Nghe cha ḿnh nói thế, Lưu Bằng quay lại nh́n trân vào Dương Liễu để xem v́ sao cha nói thế, nhưng chỉ thấy cô bé dễ thương như mọi ngày. Tuy nhiên chàng vẫn vâng dạ cùng cha. Sau này khi hay dỗ dành và an ủi cô bé, chàng không ngờ ḿnh đă làm theo lời cha dặn lúc lâm chung. Phần Dương Liễu từ ngày ấy đă biết rung động trước Lưu Bằng.

Một ngày dọn dẹp thư pḥng cho anh cô trôi qua trong hoài niệm và nhớ thương vời vợi. Buổi tối về pḥng, Dương Liễu ngồi trầm ngâm nh́n chiếc bóng cô đơn của cô mà ánh sáng tù mù của cái đèn con hắt lên vách đất. Cô biết Lưu Bằng giờ này đang vui vầy với một ca kỹ. Tất cả nỗi buồn dồn nén trong ngày vỡ tung, cô gục đầu vào gối khóc nức nở như một đứa trẻ. T́nh yêu đơn phương của cô chưa bao giờ được đáp ứng. Sao Lưu Bằng lại tiếc với cô một lời âu yếm? Chỉ một lời của chàng thôi dù giả dối, cô sẽ hiến dâng cho chàng tất cả. Cô khóc và thiếp đi trong giấc ngủ. Cô thấy ḿnh đi vào một khu vườn đẹp có nhiều hoa thơm cỏ lạ, tiếng chim ngàn hót véo von trong đám lá cây tạo thành một tấu khúc vui tươi hoan hỉ. Rồi cô dừng lại nghỉ chân dưới một gốc cây cổ thụ như một tán dù rất lớn. Bỗng chốc có tiếng hài nhẹ bước từ sau thân cây to mà vỏ cây xù x́ như da các cụ già cao tuổi, cô ngước lên đă thấy Lưu Bằng đứng trước mặt cô, tay cầm một cái tráp nhỏ khảm xà cừ. Chàng ngồi xuống bên cô, mở tráp ra cho cô thấy bên trong có rất nhiều hạt ngọc trai và chàng tặng cô cái tráp. Cô rụt rè nói, “Cảm ơn anh, em không lấy đâu, em không cần đâu, có anh là em có tất cả.” Lưu Bằng nhẹ nhàng nói, “Của em đấy, anh chỉ trả lại những cái thuộc về emà” Trong lúc cô chưa hết ngạc nhiên chàng nói tiếp, “Ngọc trai trong cái tráp này chính là những giọt nước mắt em khóc v́ nhớ thương anh.” Cô vô cùng vui sướng. Lúc đó những cành lá cổ thụ rủ xuống xung quanh họ quây thành một màn che màu xanh cây lá, thơm hương hoa đồng nội. Chàng ôm lấy cô vuốt ve và như một nghi thức cô dâng hiến cho chàng. 

Giấc mộng đẹp đêm hôm trước làm Dương Liễu thẹn thùng với chính cô khi sáng hôm sau cô thức dậy thấy chăn xô gối lệch. Tuy nhiên một niềm hân hoan êm ái tràn ngập tâm hồn cô. Cô gom những quần áo và ít khăn vải bỏ vào một cái thau gỗ, rồi đi ra cầu ao nơi một con lạch nhỏ đem nước vào ao là nơi cô thường giặt giũ. Bên dưới ḍng nước cách đó một khoảng bằng một cái ném đá là chuồng heo và cái cḥi của thằng Côi.

Thằng Côi cao gầy nhưng khỏe mạnh. Mẹ nó là người cùng làng với Bà Lưu. Cha nó làm lính cho chúa Trịnh. Khi cha nó chết trận, mẹ Côi bồng con đến xin Bà Lưu cho tá túc làm gia nhân trong nhà; mẹ Côi nói khi nào bà t́m được việc nấu bếp, hay làm nô tỳ cho một nhà giàu có, mẹ Côi sẽ bồng con đi. Bốn tháng sau, một buổi sáng sương mù ảm đạm, người ta nghe thấy tiếng thằng bé Côi khóc rất lâu nhưng không chịu nín. Bà Lưu cùng một gia nhân khác đến, không thấy người mẹ đâu, chỉ thấy thằng bé khóc đến lả cả người. Chị gia nhân ôm lấy dỗ dành, một lúc sau Côi nín. Từ đó người ta không gặp lại mẹ Côi. Có người kể lại mẹ Côi đă đi theo một người đàn ông mà trước đó thỉnh thoảng có ghé thăm hai mẹ con và tự xưng là anh họ của người chồng quá cố. Từ ngày ấy, thằng Côi sống trong nhà phú hộ họ Lưu như một thành viên nhỏ tuổi nhất của đám gia nhân. Tên Côi là do Lưu ông đặt cho nó. Nó không có họ và cũng không bao giờ dùng đến cái họ đi với tên người. Nó lầm lũi, ít nói và cô độc. Có lẽ nó bằng tuổi Dương Liễu, nhưng anh em Dương Liễu và dĩ nhiên Lưu Bằng không bao giờ chơi với nó. Vả lại không mấy khi thấy nó trong nhà. Được mười tuổi nó đi chăn vịt, mười ba tuổi chú Kiên bảo nó đi chăn ḅ. Khi nhà họ Lưu chỉ c̣n lại cặp ḅ kéo xe giao cho Thu Đán, nó về chăn nuôi heo bên con rạch và ở trong cái cḥi kế bên chuồng heo. Cơm ngày ba bữa lấy trong nhà bếp đem về cḥi ăn và một ḿnh chăm cho đàn heo chừng mười con mau lớn. Những lúc quá cô độc, nó nói chuyện với heo, những người bạn duy nhất của nó. Sự cô độc ấy làm tính nó côỳc cằn đôi khi dữ tợn.

Ngay từ lúc c̣n nhỏ thằng Côi đă thèm được như Dương Liễu, v́ nếu nó bị la mắng đánh đập th́ không ai dỗ dành nó. Nó khóc chán rồi thôi. “Mày có nín không th́ bảo!”. Trái lại Dương Liễu cũng mồ côi như nó khi bị Lưu bà la mắng hoặc bị anh đánh dạy th́ không thiếu người đến dỗ ngay. Lưu Bằng hái những quả mậạn, quả doi đến gần bên dỗ dành. Nếu không có Lưu Bằng th́ sẽ có Thu Đán hay một người nào đó. Thằng Côi nghĩ rằng Dương Liễu cũng mồ côi như nó sao lại may mắn thế. Lâu ngày nó sinh ḷng ganh ghét Dương Liễu. Đến tuổi Dương Liễu dậy th́, diện mạo ngày càng xinh đẹp th́ ngoài sự ganh ghét, thằng Côi c̣n sinh ḷng thèm muốn. Nhưng điều làm tâm hồn nó đau đớn nhất là người ta cho rằng đối xử với nó như thế cũng đáng v́ nó là đứa con của một người đàn bà độc ác và nhẫn tâm theo trai, vứt bỏ con ḿnh. Người ta ghét bỏ nó v́ điều xấu xa của mẹ nó. Các người đối xử tàn nhẫn với tao, một đứa trẻ khóc nhưng không có một ai đến dỗ dành. Nếu mẹ tao bỏ rơi tao một lần để đi chạy theo thằng đàn ông đểu cán đó, th́ các người đă gạt bỏ tao cả trăm lần. Rồi các người sẽ thấy hậu quả mà các người đă gây ra cho tao.

Sáng hôm đó khi Dương Liễu đem thau áo quần đến băi cỏ gần cầu ao, thằng Côi từ sau một thân cây nhảy ra ôm chặt sau lưng Dương Liễu. Cô làm rơi cái thau gỗ và hét lên, “Buông tôi ra!” Cô không kịp nói thêm v́ thằng Côi đă nhét giẻ vào miệng cô rồi nó cột hai tay cô quặt ra sau lưng. Trước khi nó vật cô ngửa ra trên băi cỏ, nó nói hổn hển vào tai cô, “Hôm nay anh cùng em sung sướng nhé!” . Dương Liễu giẫy giụa, kêu ú ớ không thành tiếng trong cổ, “Anh Bằng ơi, cứu em với!”, “Anh Lư ơi, cứu em với!” Mọi sự kêu cứu đều vô ích . Cái yếm nâu của cô đă bị giật đứt, để lộ đôi nhũ hoa tṛn trịa trắng như bông bưởi với hai đầu vú đỏ như trái táo tàu. Váy cô đă bị tốc lên phô đôi chân mịn màng và trắng như sữa. Dương quản của thằng Côi như quả cà tím c̣n cách “hoa đen nhụy đỏ” của Dương Liễu một khoảng cách bằng thước thợ may. Dương Liễu nhắm mắt lại kêu trong cổ, “Bố mẹ ơi, cứu con với!” th́nh ĺnh thằng Côi kêu lên một tiếng đau đớn cùng với tiếng roi gân ḅ vút thật mạnh vào lưng nó mấy cái liên tiếp làm người nó vặn cong như con giun bị giẫm một đầu.

Thu Đán đă có mặt hét to, “Thằng mất dạy, bỏ Dương Liễu ra. Cút ngay hay muốn bà đánh chết mày!” Dương Liễu vùng lên; thằng Côi kéo quần chạy mất vào bụi rậm. Thu Đán đến cởi trói cho Dương Liễu, rồi rút cái giẻ ra khỏi miệng và lấy khăn choàng mà cô hay khoát mỗi khi đánh xe che bộ ngực của Dương Liễu lại. Cô này ôm chầm lấy Thu Đán với đôi tay tê dại hai cổ tay tím bầm và khóc nức nở:

- “Thằng Côi khốn nạn nó định làm hại emà may mà có chị.”

- “Không sao đâu, có chị ở đây với em rồi, nó mà làm ǵ hại em, chị sẽ đánh chết không tha.” Rồi cô vỗ về ủi an Dương Liễu. Dương Liễu nghẹn ngào nói:

- “Em mang ơn chị cả đời em”, cô lo lắng nói tiếp, “Em có nên nói chuyện này cho anh Lư em biết không. Anh ấy mà biết được chắc sẽ giết chết nó”.

- “Không, em chẳng cần nói với ai cả.” Thu Đáng b́nh thản nói

- “Nhưng nếu không nói em sợ thằng Côi lại giở tṛ đồi bại với em.”

- “Để thằng nhăi nhép ấy cho chị trị nó. Nó sẽ không dám làm bậy nữa đâu.”

Câu nói đầy sự tự tin ấy làm Dương Liễu yên tâm bởi cô biết Thu Đán là một người đàn bà mạnh mẽ. Lúc đó Thu Đán đứng lên d́u cô về pḥng để thay y phục.

Khi Dương Liễu vào trong thay đồ, Thu Đán nhớ có một việc mà cô định hỏi nên không đi ngay mà đứng lại chờ ở pḥng ngoài. Thu Đán nh́n thấy ở vách có treo một tờ giấy dó trên viết những câu thơ chữ hán. Cô chắp hai tay sau lưng, bước qua bước lại từng bước ngắn, miệng lẩm nhẩm, đầu gật gù như đang thưởng thức ư vị của từng câu chữ. Khi Dương Liễu quay ra, nh́n phong cách, điệu bộ của Thu Đán, không khỏi ngạc nhiên liền hỏi:

-“Chao ôi, chị giỏi chữ nho mà em không biết.”

- “Ai bảo em như thế, chữ nhất một chị c̣n không biết nữa là. Chẳng qua chị nhại cách làm dáng của nhà nho thôi. Không thiếu những nho sĩ, chỉ biết đọc chữ mà không hiểu ư của người xưa, nhưng vẫn cứ làm ra vẻ hiểu được ư tứ thâm trầm của văn chương. Chẳng qua chỉ để ḷe bịp người đời mà thôi.”

- “Vậy mà em cứ tưởng là thật” cả hai cô nh́n nhau cười thoải mái. Th́ ra, Thu Đán t́m cách chọc cười Dương Liễu cho cô quên đi nỗi sợ.

-  “Chị muốn hỏi em việc này: anh Dương Lư dọn đi đâu mà để pḥng trống trơn vậy?”

Dương Liễu kể lại sự sắp xếp của quản gia Vũ Bính. Cô c̣n thật thà khoe anh cô đă đi chơi đêm nguyên tiêu với người chị dâu tương lai của ḿnh, người bạn gái đă đính ước cùng Dương Lư. Bỗng khuôn mặt của Thu Đán tối sầm lại rồi cô vội vă bỏ đi, viện cớ c̣n phải đánh xe chở thóc. Thu Đán đi đánh xe thật: sở dĩ sáng nay cô chần chờ đi muộn v́ muốn hỏi Dương Liễu về Dương Lư. Trước khi cho xe ra đường cái, cô không quên dặn nhà bếp đem cơm cho thằng Côi v́ như cô nói hôm nay nó ốm.

Khi Thu Đán đi rồi, Dương Liễu mới biết ḿnh lỡ lời khi tiết lộ chuyện người yêu của anh ḿnh. Cô quay vào nh́n bài thơ trên vách mà Lưu Bằng đă viết bằng nét chữ thảo cho cô:

Dương Tử giang đầu, dương liễu xuân,

Dương hoa sầu sát độ giang nhân.

Sổ thanh phong địch ly đ́nh văn,

Quân hướng Tiêu Tương, ngă hướng Tần.

Cô không đọc được chữ hán nhưng cô thuộc ḷng bài dịch nôm của Lưu Bằng:

Sông Dương, liễu thắm đôi bờ,

Hoa Dương xui khách thẩn thờ sang ngang,

Ly đ́nh tiếng sáo thở than,

Tiêu Tương chàng đến, Tần bang em về.

Lưu Bằng viết tặng cô bài Hoài thủy biệt hữu này của Trịnh Cốc v́ bài thơ có nhắc tên cô. Nhưng Dương Lư anh cô cho rằng “sầu sát” th́ buồn quá. Đối với cô, điều quan trọng vẫn là một tặng vật của Lưu Bằng.

Đầu giờ ngọ, cô ra đảo lúa phơi nắng trên sân gạch. Được nửa sân cô thấy Lưu Bằng lững thững đi vào. Cô vội chạy đến cầm lấy tay nải, mừng rỡ nói, “Anh đă về!” Lưu Bằng vuốt nhẹ má cô nói, “Vâng, anh trễ mất hai ngày, ở nhà Liễu đón nguyên tiêu vui không?” Cô ngập ngừng đáp, “Có ǵ để vui đâu anh?” Mặt cô đă hồng lên v́ nắng lại đỏ thêm v́ thẹn khi nhớ đến giấc mộng đêm qua. Lưu Bằng đưa cho cô gói hồng khô bảo nấu nước trà làm cho mỗi người trong nhà một quả, rồi chàng đi vào nhà. Cô chỉ kịp nói về căn pḥng của Lưu ông từ nay dành cho chàng. Rồi cô tự nhủ, “Cứ để anh ấy nghỉ ngơi vài ngày đă, rồi hôm nào ḿnh sẽ khuyên bảo anh ấy việc học hành thi cử cũng không muộn”. Xế trưa, Dương Lư đi chợ huyện cũng về tới, lúc cô xúc lúa đổ vào bồ. Khi mặt trời sắp tắt nắng, Thu Đán cũng về, dắt xe vào chỗ chuồng ḅ. Hai con ḅ nh́n Thu Đán lấm lét sợ hăi, chúng không biết tại sao hôm nay chủ nó quất roi vào lưng chúng liên tục. Khuôn mặt Thu Đán lộ vẻ mệt mỏi lại có vẻ đăm chiêu. Một vài nếp nhăn hiện ra trên cái trán vồ của cô. Cả ngày hôm ấy, cô như một đạo sĩ đội nón lá, ngồi trên xe ḅ nghĩ ngợi chuyện đời và t́m cho chính ḿnh một lời giải đáp.

Khi xe ḅ ra đến đường cái, nghĩ đến “chị dâu tương lai của Dương Liễu”, một câu hỏi đă xuất hiện trong đầu Thu Đán, “Vậy Thu Đán này có vị trí nào trong ḷng Dương Lư?” Câu trả lời chắc chắn là không. Khổ nỗi nếu ngày hôm qua điềạu dày ṿ cô là câu trả lời th́ ngày hôm nay khi đă có câu trả lời, điều dày ṿ cô lại là câu hỏi. Cô bực tức quất vào lưng ḅ mấy roi thật mạnh. Và để tránh câu hỏi ấy, cô đổi hướng nghĩ về thằng Côi, “Nó đă mưu toan làm hại Dương Liễu từ lúc nào?” Cô chợt nhớ có lần thằng Côi nhờ Dương Lư mua cho nó một sợi dây thừng dài để nó cột chằng mấy cái kèo nhà lại, v́ như nó nói khi gió to túp lều của nó lắc lư như con thuyền neo trên bến trong cơn gió băo. Dương Lư không mua, bảo nó lấy gỗ cũ đóng đinh nối các rường nhà lại với nhau. Rồi cô c̣n nhớ có lần thằng Côi nói nó muốn đi thật xa v́ ở đây lâu ngày nó thấy buồn chán lắm. Lúc đó không ai thèm để ư đến câu nói này của nó. Cô lại quất roi v́ bất chợt cô hiểu ra những toan tính của thằng Côi. Chuyện thằng Côi cưỡng hiếp Dương Liễu sáng nay chỉ là phần phụ của việc nó định “đi xa”, để gây “ấn tượng” cho người ở lại. Toan tính ban đầu của thằng Côi vẫn là việc đi xa đến cơi âm ty mà nó đă tiết lộ. Khám phá này làm Thu Đán lo lắng cho thằng Côi nhưng cũng thấy ḷng cô nhẹ nhỏm. Dĩ nhiên cô không quên chúc dữ cho Dương Lư vớ phải một người nữ lăng loàn. Và cô đă chấp nhận sự việc Dương Lư ghét bỏ cô v́ cô đă đèo bồng lại c̣n có hành động hỗn hào. Nhưng cô không đầu hàng số phận. Cô biết ḿnh phải làm ǵ nên tối hôm đó cô yên tâm đi ngủ và tiếng cô thở như tiếng ngáy nhỏ có thể nghe thấy trong đêm. 

**

Sáng sớm hôm sau khi sương mù c̣n lẫn khuất trong cây cỏ, tiếng côn trùng c̣n râm ran, một tay xách giỏ thức ăn, một tay cầm cây roi gân ḅ, dù hôm nay không phải là một ngày đánh xe, Thu Đán đi đến cái cḥi của thằng Côi, gần chuồng heo. Cô giắt cây roi bên ngoài vách lá, rồi đẩy cửa bước vào.

Thằng Côi đă cố dậy sớm cho heo ăn. Lúc đổ cám vào máng, nó cong lưng xuống thấy lưng đau buốt v́ những vết roi. Xong việc nó vào nằm nghiêng người sang một bên trên chỏng tre và nghĩ ngợi. Càng nghĩ nó càng phẫn uất. Mọi chuẩn bị trước giờ hành động của nó phút chốc hóa uổng công. Nó đă canh đúng ngày Dương Lư đi chợ, Lưu Bằng th́ chưa về, Thu Đán th́ đánh xe ḅ và khi nó chỉ c̣n cách “mục tiêu” khoảng cách của một cây thước thợ may th́ con “quỷ cái” Thu Đán lại xuất hiện. Bây giờ nó uất hận và xấu hổ quá, nó chỉ muốn tự tử như nó đă dự tính. Cuộc đời nó với bao nhiêu nỗi nhục nhằn không đáng để nó sống. Cái chết sẽ giải thoát cho nó những tủi nhục bao năm chồng chất. Lúc năy, nó đă nh́n kỹ lại cây mít gần hố phân heo với một cành cây to nằm ngang cách mặt đất khá cao. Từ khi Dương Lư không chịu mua dây thừng cho nó, nó định sẽ lấy trộm dây cột ḅ của Thu Đán và cành mít ấy sẽ là nơi nó treo cổ. Rồi các người sẽ phải hối hận v́ đă đẩy tao vào chỗ chết. Cái chết của tao chính là một lời tố cáo sự lạnh lùng độc ác của các người bao năm qua và trách mắng lương tâm các người cho đến ngày các người xuống lỗ.

Thằng Côi nghe tiếng đẩy cửa, nó ngồi dậy và bàng hoàng khi thấy Thu Đán. Miệng nó há hốc ra, hàm răng trên đóng khói thuốc lào tưởng chừng rơi xuống. Nó chưa kịp nói v́ không biết Thu Đán sẽ làm ǵ, th́ với một giọng nói nhẹ nhàng, Thu Đán bảo:

- “Lại đây mà ăn cái này, sao cứ ngồi đó như phỗng đá thế?”

Nói xong, cô lấy ra trong giỏ một cái bánh đúc bột trắng đục to bằng nửa trái dừa khô và một gói mắm tôm. Thằng Côi như cái máy đến bàn gỗ mộc lặng lẽ ngồi ăn, trong lúc Thú Đán nh́n nó ăn, thỉnh thoảng nó nhai trúng một hột đậu phọng mềm bên trong cái bánh th́ rất thú vị. Cô bắt đầu ôn tồn nói:

- “Hôm qua chị có mạnh tay với Côi, nhưng chỉ v́ Côi đă làm một chuyện động trời. Chị nói Côi biết từ nay không được đụng đến Dương Liễu nữa. Với lại muốn chinh phục người ta th́ phải ăn nói nhỏ nhẹ, chứ đâu phải hơi tí là động binh, động mă như chúa Trịnh, chúa Nguyễn. Phải làm cho người ta tâm phục khẩu phục chứ đâu chỉ quy phục, lụy phục. Nhớ đấyà”

- “Nhưng có bao giờ mọi người nhỏ nhẹ với Côi này đâu. Toàn là những lời chửi mắng và tệ hơn nữa là sự thờ ơ lạnh nhạt.” Thằng Côi đáp lại.

- “Côi nói cũng có chỗ đúng, nhưng từ nay chí ít chị sẽ nhỏ nhẹ với em.”

Thằng Côi cũng vừa ăn xong, lấy vạt áo chùi miệng. Thu Đán lấy trong giỏ ra một chai dầu gió bảo nó quay lưng lại, kéo áo cho cô xức dầu vào chỗ nổi lên mấy con lươn đỏ chót v́ rướm máu. Bàn tay cô nhẹ nhàng êm ái trên cái lưng rộng và ấm. Thằng Côi thật sự cảm động. Nó nhớ lại những vuốt ve của mẹ nó mà kỷ niệm như c̣n lưu giữ ở nơi tăm tối nhất của tâm hồn nó. Nó sắp khóc nếu không quá xấu hổ. Ḿnh khoan nghĩ đến chuyện tự tử để xem chị ta sắp giở tṛ ǵ.

Khi Thu Đán về, thằng Côi hơi bị hoang mang, nhưng nó nghĩ măi không ra nên sau cùng nó nghĩ Thu Đán là người đầu tiên biết hối hận trong số những người ngược đăi nó. Bốn ngày sau mọi việc cũng xảy ra tương tự, Thu Đán đến chăm sóc bồi dưỡng cho thằng Côi trước khi đi làm việc đồng áng hay đánh xe.

Tối ngày thứ năm, cuối giờ dậu khi mặt trăng hạ huyền như một lưỡi liềm bạc treo trên không trung, Thu Đán lặng lẽ đến cḥi thằng Côi. Lúc ấy thằng Côi đang gác tay lên trán nghĩ đến số phận hẩm hiu. Thu Đán bước vào bày ra bàn những miếng thịt chó luộc gói trong một cái lá sen, có cả mắm tôm gói trong lá chuối, rồi đặt trên bàn một b́nh rượu nhỏ màu vàng trên có những đường vân như lửa, cô nói:

- “Lại nhắm rượu với tí thịt chó đi Côi.”

Thằng Côi ngồi dậy ngay v́ đây là món khoái khẩu của nó, nhưng nó vẫn nói:

- “Chị cứ bày vẽ, Côi này mấy khi uống rượu lại quen kham khổ lâu ngày.”

Rượu vào làm nó phấn chấn cả người, như có ǵ đang rục rịch chuyển động. Rồi lại xức thuốc à Khi Thu Đán đem cái đèn con từ sau lưng thằng Côi để lại trên bàn, th́ nó tưởng ḿnh hoa mắt. Nửa thân trên của Thu Đán đă trần trụi, cặp vú to tḥng xuống trên ngực, bày ra mời mọc. Thu Đán ngồi lại giường trước mặt thằng Côi, nói với nó bằng phương ngữ của vùng Ngăi Yên như tiếng chuột kêu. Thằng Côi hiểu tiếng ấy v́ đó là phương ngữ của quê mẹ nó. Nó có vẻ thấm thía nhưng vẫn ngồi lùi dần vào một đầu của chiếc chỏng tre, Thu Đán cũng tiến theo rồi cô đứng dậy, một đầu vú gí vào mũi thằng Côi với mùi da thịt của phụ nữ. Sau cùng cô cũng trút bỏ cái váy. Lúc này thằng Côi bật dậy cùng với sự kích thích của rượu, nó biết ḿnh phải làm tiếp công việc dang dở với Dương Liễu mấy ngày trước, nó phều phào, “Mẹ ơi chị ơi em ơi Thu Đán ơi!” Cô kêu khẽ một tiếng lúc nó ấn sâu vào cô, sau đó tiếng rên rỉ của hai người ḥa với tiếng côn trùng. Thu Đán trở thành người bù đắp những mất mát trong tuổi thơ của thằng Côi. Đến đầu giờ dần, Thu Đán mới y phục gọn gàng trở lại pḥng ḿnh.

Từ ngày ấy, Thu Đán sống với thằng Côi “già nhân ngăi, non vợ chồng” dù mấy năm sau đó, Thu Đán cũng t́m được một tấm chồng chính thức. Đến khi thằng Côi được bốn mươi tuổi, nó chết v́ bệnh thương hàn. Thu Đán khóc thương nó vô hạn. Thằng Côi là việc thiện lớn lao, là người mà cô thể hiện một nghĩa cử cao quư trong đời, giữa một thời buổi mà gươm giáo, chiến mă, các khí tài chiến tranh được chúa Trịnh và chúa Nguyễn dùng làm sức mạnh biện minh cho chính nghĩa đáng ngờ của họ. Cô thường tự nhủ trong ḷng câu ca dao: Dù xây chín đợt phù đồ. Không bằng làm phúc cứu cho một người. Vả lại cô đâu có thiệt tḥi ǵ trong việc “làm phúc” đó. Vâng, Thu Đán, một người t́nh và một người chị.

 

 

 

 

 

Những bài liên quan: