NGƯỜI QUỐC GIA ĐẶT QUYỀN LỢI CỦA TỔ QUỐC VÀ DÂN
TỘC LÊN BẢN VỊ TỐI THƯỢNG CHỨ KHÔNG TRANH QUYỀN ĐOẠT LỢI CHO CÁ NHÂN, PHE
NHÓM, ĐẢNG PHÁI HAY BẦY ĐÀN TÔN GIÁO CỦA M̀NH.
NGƯỜI QUỐC GIA BẢO
VỆ LĂNH THỔ CỦA TIỀN NHẦN, GIỮ G̀N DI SẢN VĂN HÓA DÂN TỘC, ĐĂI LỌC VÀ KẾT
HỢP HÀI H̉A VỚI VĂN MINH VĂN HÓA TOÀN CẦU ĐỂ XÂY DỰNG XĂ HỘI VÀ CON
NGƯỜI VIỆT NAM PHÙ HỢP VỚI XU THẾ TIẾN BỘ CỦA NHÂN LOẠI.
Email:
kimau48@yahoo.com or kimau48@gmail.com. Cell: 404-593-4036. Facebook: Kim Âu
Dưới đây là 9 kiểu
người vô cùng nguy hiểm, bạn hăy học cách phân biệt và độc lập với ảnh hưởng của
họ… Hy vọng nếu bạn là “họ” th́ hăy từ bỏ ngay những thói quen này…
1. Người ích kỷ
Tự hào về bản thân
đôi khi là một điều tốt. Nhưng nếu quá ngạo mạn về chính ḿnh và tin rằng ḿnh
tốt hơn tất cả những người xung quanh là điều vô cùng nguy hiểm. Nếu bạn ở cạnh
một người thiếu tôn trọng bạn, đúng hơn là họ lấn át và xem thường sự hiện diện
của bạn th́ tốt nhất bạn hăy chọn con đường là rời xa họ.
Đôi khi quá vô tư mà
bỏ quên suy nghĩ và cảm nhận của người khác sẽ là con đường ngắn nhất khiến ai
đó tự cô lập chính ḿnh!
2. Người đố kỵ
Những người có bản
tính hay ghen tị thường cảm thấy ḿnh xứng đáng được thành công và hạnh phúc hơn
người khác. Cho dù bạn có cố gắng để họ hiểu rằng ḿnh cũng là một phần của
chiến thắng th́ điều đó càng khiến họ phẫn nộ v́ sự khiêm tốn và cao thượng của
bạn. Kiểu người này bạn nên tránh xa.
3. Người tự phụ
Những người tự phụ
thường tỏ ra kiêu căng và tin rằng ḿnh hoàn toàn kiểm soát được mọi thứ. Họ tự
tin thái quá về bản thân ḿnh và ít khi coi trọng ư kiến của người khác.
4. Người thích phán xét
Dường như đối với
kiểu người này th́ không có ǵ là đủ. Họ là những “súp-pơ soi chính hăng” và
luôn sẵn mọi ngôn từ để soi mói người khác. Đối với họ, mọi thứ đều có vấn đề.
5. Người thích điều khiển
Người thích điều
khiển là những người luôn muốn kiểm soát và lănh đạo người khác. Họ sẵn sàng
“bóc lột” sức lao động của đồng nghiệp để đạt được mục đích của ḿnh.
6. Người nói dối
Chúng ta ai cũng
từng đă nói dối và sự thật là không phải lúc nào nối dối cũng xấu. Tuy nhiên, ở
cạnh những người hiếm khi nói thật sẽ khiến bạn “loạn” và thiếu sự tin tưởng.
Dần dần, bạn sẽ bị ảnh hưởng và mất niềm tin vào cuộc sống.
7. Người hay “buôn dưa lê”
Kiểu người này
thường kém tin cậy nhất và họ dùng miệng lưỡi của ḿnh để biến tấu câu chuyện
(trắng nói đen, đen nói trắng). Thông tin mà họ truyền đạt thường bị biến đổi
qua rất nhiều người (họ không cần và không đủ thời gian xác định thông tin nguồn
và mức độ tin cậy của nguồn tin). Do vậy, nếu bạn tiếp cận thường xuyên với họ,
bạn sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều không chỉ về cách nói mà c̣n trong suy nghĩ…
8. Những kẻ ăn bám
Những người ăn không
ngồi rồi, nhàn cư vi bất thiện sẽ là những người vô cùng nguy hiểm bởi v́ một sự
nhụt chí của họ sẽ khiến bạn dễ bị lung lay và ảnh hưởng. Đặc biệt nếu bạn đang
xây dựng cho ḿnh một kế hoạch phát triển bản thân th́ hăy t́m cách tránh xa họ.
9. Người trốn tránh
Kiểu người này ít
khi tự nhận trách nhiệm về ḿnh. Thứ họ thích làm đó là chỉ tay vào người khác
và không bao giờ chịu thừa nhận họ có lỗi.
Cuộc sống không thể tránh khỏi có những mặt đối lập và những kiểu người này chắc
chắn vẫn luôn hiện diện. Điều quan trọng nhất là bạn hăy học cách phân biệt và
độc lập với ảnh hưởng của họ để không phạm sai lầm và tập trung cho ước mơ của
bạn nhé
Người thông minh không bao giờ
nói 7 điều này, nói ra ắt hại chính ḿnh
Nói chuyện là một nghệ thuật. Lời nói đă xuất ra th́ giống như
bát nước đổ đi, thật khó thu lại. Trước khi nói một lời nào, người thông minh,
hiểu chuyện luôn hết sức thận trọng.
Trong những giao tiếp đời thường, thực sự có những lời bạn
nhất định không nên nói ra. Không nói ra để giữ đẹp ḷng nhau, để tránh gây
thương tổn, để cho người khác một đường lùi.
1. Không nói lời chán nản, làm
nhụt nhuệ khí
Có nhiều người rất hay nói những lời chán nản, làm nhụt ư chí.
Thực ra cuộc sống cần những lời cổ vũ, khích lệ nhiều hơn, động viên người khác
và an ủi chính bản thân ḿnh. Nếu ngay cả với bản thân mà cũng không thể nói lời
khích lệ, thường âu sầu, chán nản th́ chẳng khác ǵ mua dây buộc ḿnh, tuyệt
vọng vô cùng.
Khi nh́n cuộc đời đâu đâu cũng chỉ là màu tối, là tử lộ, người
ta cũng rất dễ sa ngă, tự đày đọa ḿnh trong những tật xấu, thói hư, qua đó mà
hủy hoại đi chính sinh mệnh của ḿnh. Việc này thực là nguy hiểm.
2. Không nói lời tức giận
Khi tức giận, người ta thường thiếu suy nghĩ, dễ nói ra điều
làm tổn thương người khác. Khi bạn phải chịu những lời khinh bỉ, xúc phạm từ
người khác, trước hết hăy nên tỉnh táo, giữ vững tâm tính của ḿnh, không tùy
tiện lên tiếng, cố gắng nhẫn nại, đợi mâu thuẫn đi qua rồi giải thích mọi chuyện
một cách có thiện ư.
Đương nhiên, làm được điều đó thực khó. Nhưng ai làm được nó
th́ chính là người có thể thành công, dựng được sự nghiệp lớn trong đời. Hàn Tín
khi xưa bị kẻ lưu mạnh chọc giận, bắt phải chui háng. Ông đă hành xử ra sao? Ông
quyết định làm theo lời hắn, chịu nhục chui háng. Sau này, khi trở thành Đại
tướng quân, vương hầu, ông lại t́m tay lưu manh năm xưa để ban thưởng. Phải là
người có sức nhẫn chịu lớn nhường nào mới làm nổi điều không tưởng ấy đây?
3. Không nói lời phàn nàn, oán
trách
Khi không hài ḷng, rất có thể bạn sẽ nói ra đủ điều oán
trách, những lời phàn nàn, oán hận. Khi ấy, bạn thấy ai cũng là kẻ đáng hận
trong mắt ḿnh, từ đồng nghiệp, bạn bè đến ngay cả sếp lớn, người thân.
Phàn nàn thực sự chẳng được lợi chi. Nó chỉ thể hiện rằng bạn
đang bất lực, là người không có lập trường, dễ run sợ trước khó khăn. Nói lời
oán trách cũng có thể khiến bạn gánh lấy hậu quả bởi “tai vách mạch rừng”. Bạn
có dám chắc những lời ḿnh nói ra không đến tai nhiều người khác?
4. Không nói lời làm tổn hại
người khác
Lời nói, khi cần cũng chính là một thứ vũ khí vô cùng nguy
hiểm, thậm chí đoạt cả mạng người. Hăy cẩn thận với những lời nói của ḿnh, bởi
rất có thể lời nói của bạn sẽ làm tổn thương ai đó, dù vô t́nh hay hữu ư.
Có câu “Lời ác lạnh người sáu tháng ṛng”. Những lời gây tổn
thương thực sự ám ảnh người ta rất lâu, như là vết sẹo, cái dằm vẫn găm vào trái
tim họ. Làm tổn thương người th́ bạn cũng phải đối mặt với việc bị người làm tổn
thương lại, cuộc đời là có vay có trả.
5. Không nói lời khoe khoang
Nhiều người thích khoe khoang, tự măn về chính ḿnh, đi khắp
nơi tự quảng cáo về tài năng của ḿnh. Người khác nghe vào đều cảm thấy khó
chịu. Tự khoe khoang ắt không phải là tính cách của người quân tử. Chỉ có kẻ
tiểu nhân nhỏ mọn, tài hèn sức yếu mới “thùng rỗng kêu to”, đi khắp nơi khoe mẽ
mà thôi.
Thay v́ nói nhiều, bạn hăy thể hiện tất cả bằng hành động. Chỉ
có hành động tốt mới khiến bạn được người khác đánh giá cao và nể phục mà thôi.
6. Không nói lời dối trá
Trong “5 giới cấm” của Phật giáo th́ “nói dối” được cho là rất
nghiêm trọng. Nói dối có thể khiến ḷng người ly tán, mang họa thay phúc, vừa
hại người khác, lại rước họa cho ḿnh. Người ta đều coi thường những kẻ gian
dối. Nói dối cũng là bước đầu tiên dẫn con người ta đến những tội ác lớn hơn.
Ban đầu là nói dối, sau đó sẽ là hành ác.
Đạo gia giảng về chữ “Chân”, nghĩa là phải chân thành, chân
thật, sống ngay thẳng. Phật gia cũng giảng về việc thành thật, tồn giữ tâm
thiện, không gian dối. Vậy nên, dù là những lời nói dối nhỏ nhặt, tưởng như
không có tác hại ǵ, bạn cũng nên cẩn trọng.
7. Không nói lời tiết lộ bí mật
Đă là bí mật th́ không thể tùy tiện nói ra, cũng không thể
tiết lộ cho nhiều người biết. Người đă chia sẻ bí mật của họ cho bạn chính là đă
tin tưởng bạn 100%. Nếu bạn lỡ lời nói ra bí mật ấy, chính là đă phụ ḷng họ.
Chữ tín của bạn cũng không c̣n. Không có tín nghĩa th́ đi khắp thế gian bạn cũng
không thể lập thân, dựng nghiệp.
Chữ tín được người xưa vô cùng coi trọng. Quan Vũ là một dũng
tướng của Lưu Bị, v́ bất đắc dĩ mà phải hàng Tào Tháo. Tào Tháo đăi ông rất hậu,
ba ngày mở một tiệc nhỏ, năm ngày mở một tiệc lớn, lại cấp ấn phong hầu, tặng
ngựa Xích Thố. Thế nhưng Quan Vũ vẫn một ḷng hướng về Lưu Bị, giữ đúng tín
nghĩa, không quên chủ cũ.
Khi biết Lưu Bị đang ở chỗ của Viên Thiệu, Quan Vũ không quản
ngại xa xôi ngh́n dặm, từ tạ Tào Tháo, lập tức ra đi, qua 5 ải chém 6 tướng.
Người đời sau cho rằng Quan Vũ chính là “Thân tại Tào doanh, tâm tại Lưu” (ḷng
ở Tào doanh mà tâm vẫn đặt nơi Lưu Bị). Chính Tào Tháo cũng phải tâm phục khẩu
phục sự tín nghĩa của Quan Vũ, càng thêm trân trọng, gọi ông là nghĩa sĩ.
Không nói lời tiết lộ bí mật.
***
Miệng nói lời nghiệt ngă chính là đang tiêu giảm phúc báo của
chính ḿnh. V́ sao lại thế? Phật gia giảng rằng phúc báo chính là từ tâm niệm
của người ta mà sinh ra. Ví như có tâm hướng thiện, kính Phật th́ phúc sẽ đến.
Mà lời nói lại chính là một dạng biểu hiện của tâm niệm. Lời ác nói ra th́ khẳng
định trong tâm không thể thiện. Tâm không thiện th́ c̣n mong ǵ phúc báo nữa
đây?
Nhiều người vặn vẹo: “Tính tôi vốn khẩu xà tâm Phật, nóng giận
mà nói vậy thôi, chứ không có ác ư ǵ!“. Hoàn toàn không phải, không thể có thứ
gọi là “khẩu xà tâm Phật” được. Khi đă nói ra lời ác độc, oán hận, th́ trái tim,
tâm hồn người ấy cũng chính là đă chất chứa đầy ác niệm. Người xưa giảng “Tướng
tại tâm sinh”, mọi hành động thể hiện ra bên ngoài đều là từ nội tâm mà phát
xuất ra vậy.
Ngược lại, luôn giữ tâm từ bi, nói ra lời hay, ư thiện chính
là tạo nên một ‘trường năng lượng’ ḥa ái, thuần thiện. Năng lượng ấy có thể cảm
hóa người khác và đem đến phúc phận cho chính ḿnh. Người xưa nói rằng: “Thiện ư
một câu ấm ba đông” chính v́ lư do ấy.
Tử Du
Tăng tuổi thọ trung b́nh từ 35 lên 81, đây
chính là 8 bí quyết vàng của người Đức
130 năm trước, tuổi thọ trung b́nh ở nam giới Đức
là 35 tuổi, ở nữ giới cũng không quá 38. Thế nhưng hiên nay, Đức là một trong
những quốc gia có tuổi thọ trung b́nh cao nhất thế giới (81 tuổi), trong khi
tuổi thọ b́nh quân toàn cầu là 71,4 tuổi (theo thống kê của Tổ chức y tế thế
giới tại Gevena năm 2016). Dưới đây là 8 bí quyết giúp người Đức trường thọ.
1. Ăn nhiều tỏi
Ở Đức, người ta ăn tỏi trong cả 3 bữa ăn mỗi
ngày, có nhiều cách để chế biến tỏi như cho vào bánh ḿ, dùng tỏi chiên cá, uống
rượu tỏi v.v. Nếu đến Đức, bạn sẽ thấy các món ăn làm từ tỏi được bày bán khắp
các siêu thị. Tỏi được xem là “chất kháng sinh tự nhiên”. Trong tỏi có chứa
allicin có thể ức chế vi khuẩn gây bệnh sinh sôi và phát triển.
Ở thành phố Darmstadt, Đức, lễ hội tỏi được tổ
chức hằng năm, đến nay đă có lịch sử hơn 100 năm. Ban tổ chức chọn ra những cô
gái xinh đẹp để làm “Hoàng hậu tỏi”.
2. Uống trà
Hiện nay, xu hướng uống trà rất phổ biến ở Đức.
Họ sáng tạo ra những tách trà với nhiều hương vị khác nhau bằng cách cho thêm
trái cây vào: thêm dâu khô để thành trà xanh dâu; thêm lô hội để có trà xanh lô
hội…
Theo nghiên cứu khoa học, trà xanh có nhiều công
dụng hữu ích cho sức khỏe như pḥng bệnh tim mạch, giảm nguy cơ mắc ung thư.
Ngoài ra, uống trà xanh hàng ngày giúp giải độc gan, ức chế sự lan rộng của ung
bướu, giảm nguy cơ ung thư di căn. Đặc biệt, trà xanh cũng là trợ thủ đắc lực
của sắc đẹp nhờ khả năng chống oxi hóa.
3. Ngồi ít đứng nhiều
Người Đức không thích ngồi, họ thường đứng làm
việc, đứng họp, đứng giảng bài… để hạn chế chứng đau thắt lưng.
Người ngồi lâu có nguy cơ mắc các bệnh ung thư
đại tràng, ung thư nội mạc tử cung và ung thư phổi cao hơn những người ngồi ít.
Một nghiên cứu cũng cho thấy sau năm 25 tuổi, cứ ngồi xem tivi một tiếng đồng hồ
liên tục sẽ giảm 22 phút tuổi thọ.
4. Đi bộ thường xuyên
2/3 dân số Đức luyện tập thể dục ít nhất 2 lần
một tuần, đa phần người trưởng thành đi bộ ít nhất 15 phút mỗi ngày. Họ đặc biệt
dành ngày chủ nhật để đi bộ. Bởi vậy, dù là quê hương của bia nhưng tỉ lệ người
“bụng bia” ở Đức lại giảm dần theo năm tháng.
Đi bộ là một cách rèn luyện để giảm cân nặng, bảo
vệ chức năng tim mạch và đốt cháy calo tốt nhất. Mỗi ngày đi bộ 30 phút có thể
giảm nguy cơ mắc các loại bệnh.
5. Không uống thuốc tùy tiện,
phải theo chỉ dẫn của bác sĩ
Một trong những nguyên nhân khiến số người bị
bệnh thận hiện nay ở Việt Nam và Trung Quốc tăng cao là do lạm dụng thuốc. C̣n
người Đức từ trước đến nay chưa từng tự ư mua thuốc uống, dù là thuốc bổ họ cũng
nghiêm túc tuân theo sự chỉ dẫn của bác sỹ.
Câu nói “thuốc có 3 phần độc” được sử dụng rộng
răi ở Đức như một khuyến cáo về sự nguy hiểm của việc dùng sai và lạm dụng
thuốc. Theo các nhà khoa học, ngay cả với thuốc bổ, nếu uống quá nhiều cũng sẽ
gây ra những tổn thương nghiêm trọng cho gan và thận.
6. Thoải mái trong sinh hoạt
thường ngày
Đối với người Đức, ngôi nhà không có ảnh hưởng
nhiều đến gia đ́nh và hạnh phúc. Bởi vậy, họ hiếm khi vay tiền mua nhà, nhiều
người c̣n dứt khoát ở nhà thuê cả đời. Họ hài ḷng với cuộc sống và không thích
chuyện nợ nần.
Việc ăn uống cũng như trang phục ngày thường của
người Đức thường rất đơn giản, không cầu kỳ. Điều đó tạo ra tâm lư tích cực suốt
cả ngày. Họ nhận được hai lợi ích lớn trong cách sống thoải mái: một là tâm t́nh
vui vẻ, hai là cơ thể khỏe mạnh. Với họ, tâm lư là yếu tố then chốt quyết định
t́nh trạng sức khỏe.
7. Phân biệt rơ ràng chuyện
làm việc và nghỉ ngơi
Trong văn hóa kinh doanh của người Đức, khi một
nhân viên đang làm việc, họ sẽ không làm ǵ khác ngoài công việc. Đối với họ,
lướt facebook, tán gẫu với đồng nghiệp, b́nh luận trên các diễn đàn hay giả vờ
làm việc khi sếp xuất hiện là những hành vi không thể chấp nhận.
Tuy nhiên, họ cũng cực kỳ xem trọng việc nghỉ
ngơi, họ dành trọn cuối tuần cho bản thân, có rất ít người làm việc vào cuối
tuần, và càng không tận dụng thời gian cuối tuần để tiếp khách. Dù nhiệt huyết
với công việc thế nào chăng nữa th́ họ vẫn luôn tin tưởng rằng chỉ khi nghỉ ngơi
đầy đủ mới có thể nạp thêm năng lượng, hồi phục sức sống để làm việc tiếp.
Người Đức không chỉ xem trọng thời gian nghỉ ngơi
của bản thân mà c̣n rất quan tâm đến thời gian nghỉ ngơi của người khác. Nếu như
không có việc ǵ gấp th́ b́nh thường sau 7 giờ tối và vào cuối tuần hoặc ngày
nghỉ, họ sẽ không gọi điện thoại đến nhà người khác.
8. Không chấp nhận tuổi già
Người lớn tuổi ở Đức không chấp nhận già, có rất
nhiều người chủ động hoăn nghỉ hưu. Trên đường phố Đức, nhiều người lớn tuổi
chuyên làm công việc chỉ đường cho người nước ngoài, đọc báo cho người mù, họ
luôn t́m thấy niềm vui từ những công việc nhỏ bé. Cuộc sống của họ v́ thế mà
tràn đầy hạnh phúc.
Thay v́ “an dưỡng tuổi già”, người cao tuổi Đức
chọn một cách “hưởng thụ” khác. Đối với họ, nghỉ hưu là khởi đầu cho một cuộc
sống mới, có thể tự do sắp xếp thời gian làm những việc muốn làm, hoàn thành
những ước mơ chưa thực hiện được khi c̣n trẻ. Họ chọn làm mới cuộc sống của ḿnh
bằng nhiều cách như vẽ, chụp ảnh, đánh chữ… Điều đó cho phép họ sống một “tuổi
trẻ thứ hai” sau khi nghỉ hưu.
3 điều khiến người quân tử luôn
khác biệt với kẻ tiểu nhân
Giữa người quân tử và kẻ tiểu nhân luôn có sự so
sánh, phân biệt rơ ràng. Xưa nay, bậc quân tử luôn là mẫu h́nh mà nhiều người
đều muốn hướng đến. Nhưng như thế nào mới là quân tử, phân biệt quân tử với tiểu
nhân ra sao luôn là câu hỏi khiến nhiều người thắc mắc.
Nhân cách của người quân tử thể hiện ở 3 điểm: “3
hổ thẹn”, “3 không” và “3 sợ”. Đây chính là tiêu chuẩn của người quân tử, đồng
thời cũng là điểm khác biệt giữa quân tử và tiểu nhân.
1. Người quân tử nói chuyện có
“3 hổ thẹn”
Khổng Tử nói: “Là người quân tử th́ có 3 điều hổ
thẹn. Chưa đến lượt nói mà đă nói là nôn nóng, hấp tấp. Đến lúc nói mà lại không
nói là che giấu, lấp liếm. Chưa nh́n thấy sắc mặt người nghe mà đă nói là mù
quáng“. (Thị vu quân tử hữu tam khiên: Ngôn vị cập chi nhi ngôn vị chi táo, ngôn
cập chi nhi bất ngôn vị chi ẩn, vị kiến nhan sắc nhi ngôn vị chi cổ).
Chưa đến lượt đă cất lời nói chính là hành động
của người nóng vội, muốn thể hiện ḿnh, không khiêm tốn, nông cạn và xốc nổi.
Lời nói như tranh cướp hết phần người khác, nói quá nhanh, quá nhiều, quá dai,
chính là biểu hiện của sự kém tu dưỡng, ít giáo dục. Người quân tử luôn tránh xa
điều ấy, trước khi nói thường lắng nghe kỹ, đến lượt ḿnh th́ suy nghĩ mấy lần
mới cất lời, lời tuy ít nhưng giá trị.
Đến lượt ḿnh nói nhưng không cất lời cũng là một
cực đoan khác. Nó thể hiện sự lúng túng, khó xử, băn khoăn, không có khí chất.
Nghiêm trọng hơn, nó c̣n thể hiện rằng người ta có lời dối trá, muốn che giấu,
không dám bộc lộ công khai.
Người quân tử luôn ứng xử quang minh chính đại,
đầu tṛn đội trời, chân vuông đạp đất, khẳng khái đứng giữa gầm trời, không sợ
hăi, không lo lắng. Nếu có lời đáng nói, họ sẽ dốc cạn ḷng, không phải rào
trước đón sau nhiều.
Chưa thấy sắc mặt người nghe mà đă nói cũng là
một điều nguy hiểm. Trước khi phát ra lời nói, cần phải luôn giữ được lễ, tự
kiềm chế bản thân. Nếu nói ra những lời thị phi, gây thương tổn, nói ra những
lời kiêng kỵ, kỵ húy th́ có thể khiến người nghe khó chịu, buồn bực, thậm chí
phẫn nộ, tức giận.
Nói mà không nghĩ cho người, không để ư đến cảm
xúc người nghe chính là biểu hiện của sự ích kỷ và tùy tiện. Những người ấy chỉ
cầu sự thoải mái, khoái khẩu nhất thời cho bản thân, ngoài ra mọi chuyện với họ
không quan trọng.
Người quân tử th́ thái độ khoan ḥa, ăn nói chừng
mực, không phát ra lời thị phi, chỉ nói những điều nên nói. Họ cũng tôn trọng
cảm xúc của người nghe, lời nói ra c̣n có sự an ủi, ḥa ái. Người nghe được cảm
thấy dễ chịu muôn phần. Đó chính là sự tu dưỡng cao nhất trong giao tiếp, nói
năng vậy!
2. Người quân tử làm việc có
“3 không”
Có câu: “Quân tử bất vọng động, động tất hữu
đạo”, ư rằng quân tử không hành động mù quáng, hành sự th́ đều chiểu theo đạo
lư. Họ đối với ḿnh cũng vô cùng nghiêm khắc, biết tự kiềm chế dục vọng, biết tự
sửa ḿnh, luôn luôn hướng nội t́m sai. Điều này khác hẳn với kẻ tiểu nhân chỉ
cầu trục lợi cho ḿnh, bất chấp hành vi thủ đoạn. Kẻ tiểu nhân vốn không có đạo
ở trong ḷng, không có đường biên giới hạn, nên có thể làm chuyện xằng bậy, gây
điều thị phi mà không cảm thấy đắn đo nhiều.
Người xưa dạy: “Quân tử bất cẩu cầu, cầu tất hữu
nghĩa”, ư là: quân tử không truy cầu tùy tiện, cầu điều ǵ cũng đều là làm theo
việc nghĩa. Nghĩa chính là điểm phân biệt lớn nhất giữa quân tử và tiểu nhân.
Quân tử trọng nghĩa, c̣n tiểu nhân th́ hám lợi. Không phải người quân tử ghét bỏ
tiền bạc, của cải mà đó đều phải là của cải chính nghĩa, được làm ra một cách
chân chính.
Khổng Tử nói: “Kiến nghĩa bất vi vô dũng dă”
(thấy việc nghĩa không làm th́ không phải kẻ dũng). Người quân tử có dũng khí
lớn bởi họ luôn làm việc nghĩa, luôn “giữa đường thấy chuyện bất b́nh chẳng
tha”. Quan Vũ là một anh hùng nổi tiếng thời Tam Quốc. Ông được người đời nhớ
đến nhiều nhất bởi chữ “nghĩa” này.
Chuyện kể rằng, khi Lưu Bị bị Tào Tháo đánh bại,
Quan Vũ đơn thương độc mă cầm quân chống trả, bị vây tứ bề, định t́m cái chết.
Tào Tháo mến tài, cho người dụ hàng ông. Quan Vũ khẳng khái đề ra 3 điều kiện,
trong đó có nói nếu biết Lưu Bị ở đâu th́ sẽ từ biệt Tào công, đến t́m anh ḿnh
bằng mọi giá. Tào Tháo chấp nhận.
Khi về dưới trướng Tào Tháo, Quan Vũ rất được ân
sủng. Tào Tháo sai người mang mỹ nữ, vàng bạc đến thưởng cho ông, ông không
nhận. Tào Tháo thưởng chiến bào, tặng ngựa quư Xích Thố, Quan Vũ cũng không động
ḷng. Tào Tháo đăi Quan Vũ “3 ngày một tiệc nhỏ, 5 ngày một tiệc lớn”, lại cấp
ấn phong hầu, ân sủng hết mực. Thế nhưng khi nghe được tin Lưu Bị đang ở Hà Bắc
với Viên Thiệu, Quan Vũ nhất quyết từ tạ ra đi, không ǵ cản nổi, qua 5 ải chém
6 tướng, đi vào lịch sử như một tấm gương về nghĩa khí, trung nghĩa.
Do đó, người quân tử làm việc luôn cân nhắc đến
yếu tố đầu tiên là đạo nghĩa. Tấm ḷng của họ phóng khoáng, khoáng đạt, không bị
vật chất làm lóa mắt, mờ trí. Hành động của họ lỗi lạc, quang minh, có trước có
sau, không phụ người có ơn, cũng không quên thâm t́nh cũ. Kẻ tiểu nhân không thể
nào mong có được những phẩm chất ấy.
“Quân tử bất hư hành, hành tất hữu chính”, nghĩa
là quân tử không làm việc tùy tiện, làm việc tất phải chân chính. Tùy tiện th́
đă chính là kẻ tiểu nhân. Người quân tử là tùy duyên, tùy tâm hành động. Tùy
duyên có nghĩa là thuận theo đạo lớn, không cố chấp mưu cầu. C̣n tùy tiện chính
là tự do như ư, lúc th́ một mực truy cầu, lúc lại buông xuôi chán nản.
Trước khi làm việc ǵ, người quân tử luôn suy xét
kỹ rằng việc đó có chính đáng không, có lợi cho người khác, có làm hại ai không?
Khổng Tử từng dạy: “Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân“, ư rằng điều ḿnh không muốn,
chớ làm cho người.
3. Người quân tử có “3 sợ”
Trong “Luận ngữ”, Khổng Tử viết: “Quân tử hữu tam
úy: Úy thiên mệnh, úy đại nhân, úy thánh nhân chi ngôn”. Đại ư rằng người quân
tử có 3 điều lo sợ: sợ mệnh Trời, sợ lời nói của người đức cao vọng trọng và sợ
bậc thánh nhân.
Chữ “úy” (sợ) ở đây không phải là sợ hăi, sợ sệt
theo kiểu tiêu cực. Mà đó là tâm thái khiêm tốn, nhún nhường, khiêm cung như
trong câu “Hậu sinh khả úy” (Kẻ hậu sinh đáng nể) vậy.
V́ biết kính sợ mệnh Trời nên người quân tử mới
tự ước thúc đạo đức của ḿnh, không làm chuyện thị phi, điều bất nghĩa. Sợ mệnh
Trời không phải là biểu hiện của sự nhu nhược, yếu hèn mà chính là thể hiện một
trí huệ siêu việt, biết được thiên lư, Đạo lớn của vũ trụ, chiểu theo sự an bài
của Trời mà tu thân, làm việc nghĩa.
Người quân tử cũng luôn luôn học hỏi không ngừng.
Dù người khác gọi họ là “đại nhân”, “quân tử”, “anh hùng”, họ cũng không v́ thế
mà tự cao, tự đại, cho ḿnh là nhất. Họ luôn noi gương các bậc thánh hiền, chiểu
theo đạo đức của cổ nhân mà hành xử, tu thân dưỡng tính.
C̣n kẻ tiểu nhân th́ sao? Khổng Tử viết: “Tiểu
nhân bất tri thiên mệnh nhi bất úy dă, hiệp đại nhân, vũ thánh nhân chi ngôn”.
Tiểu nhân không biết mệnh trời nên không sợ, khinh mạn bậc đại nhân, coi thường
lời nói của thánh nhân. Kẻ tiểu nhân mặc dù tri thức hạn hẹp nhưng lại cho ḿnh
là tài giỏi hơn người, chỉ trích lời nói của bậc thánh hiền.
***
Cổ nhân đều dạy phải tránh xa tiểu nhân, gần
người quân tử, làm việc đại nghĩa, không cầu lợi riêng. Phong thái của một người
quân tử chính là từ xa trông lại th́ thấy trang nghiêm, đến gần th́ cảm thấy ôn
ḥa, lời nói ra trang trọng, tấm ḷng luôn khoáng đạt. Người quân tử không sợ kẻ
mạnh, gặp người yếu th́ nâng đỡ, tôn kính người già, che chở trẻ nhỏ.
Một đời người quân tử là “lo trước cái lo của
thiên hạ, vui sau cái vui của thiên hạ”. Lời nói của họ chính là thể hiện của
tín nghĩa và chính nghĩa, một lời nói ra bốn ngựa khó đuổi. Quân tử chính là
quân tử từ những hành động nhỏ nhặt nhất, những điều tưởng chừng bé nhỏ.
Một đất nước có nhiều người quân tử th́ khẳng
định là giàu mạnh, thịnh vượng, đạo đức thăng hoa, trường tồn vĩnh cửu.
