NGƯỜI QUỐC GIA ĐẶT QUYỀN LỢI CỦA TỔ QUỐC VÀ DÂN
TỘC LÊN BẢN VỊ TỐI THƯỢNG CHỨ KHÔNG TRANH QUYỀN ĐOẠT LỢI CHO CÁ NHÂN, PHE
NHÓM, ĐẢNG PHÁI HAY BẦY ĐÀN TÔN GIÁO CỦA M̀NH.
NGƯỜI QUỐC GIA BẢO
VỆ LĂNH THỔ CỦA TIỀN NHẦN, GIỮ G̀N DI SẢN VĂN HÓA DÂN TỘC, ĐĂI LỌC VÀ KẾT
HỢP HÀI H̉A VỚI VĂN MINH VĂN HÓA TOÀN CẦU ĐỂ XÂY DỰNG XĂ HỘI VÀ CON
NGƯỜI VIỆT NAM PHÙ HỢP VỚI XU THẾ TIẾN BỘ CỦA NHÂN LOẠI.
Email:
kimau48@yahoo.com or kimau48@gmail.com. Cell: 404-593-4036. Facebook: Kim Âu
Tại sao anh yêu xứ sở của anh? Câu hỏi ấy chẳng làm nẩy nở trong
óc con biết bao nhiêu là câu trả lời hay sao?
***
Thứ tư, ngày 25
Đầu bài thi của con sáng nay là: "Tại sao anh yêu xứ sở của anh?"
Con đă cảm động về chuyện "Chú lính đánh trống" hôm trước, tất con
đă làm bài một cách dễ dàng.
Tại sao anh yêu xứ sở của anh? Câu hỏi ấy chẳng làm nẩy nở trong óc
con biết bao nhiêu là câu trả lời hay sao? Tôi yêu xứ sở của tôi v́
mẹ tôi sinh trưởng ở đấy ; v́ nguồn máu trong mạch của tôi đều là
của người ; v́ trong khu đất thánh kia đă chôn vùi tất cả những
người quá cố mà mẹ tôi thương, mà cha tôi trọng ; v́ cái đất mà tôi
sinh, thứ tiếng tôi nói, quyển sách tôi học, các em tôi, chúng bạn
tôi và một dân tộc lớn sống chung với tôi, cảnh đẹp của tạo hoá bao
bọc chung quanh tôi, tóm lại tất cả những sự vật mà tôi trông thấy,
tất cả những cái ǵ mà tôi yêu, tất cả những cái ǵ mà tôi quí, nhất
nhất đều thuộc về xứ sở của tôi cả.
Bây giờ c̣n bé, con chưa thể hiểu thấu được thế nào là ḷng yêu
nước. Rồi ra con sẽ biết. Khi con du lịch ở xa về, một buổi sáng,
đứng dựa bao lơn tàu con thấy ở chân trời một dăy núi xanh của xứ
con hiện ra, bấy giờ con sẽ thấy trào lệ cảm ở ḷng con dâng lên và
miệng con vuột ra những tiếng kêu mừng rỡ.
Con sẽ cảm thấy t́nh yêu nước khi con ở nước ngoài chợt nghe thấy
một người trong đám thợ thuyền nói tiếng nước con, theo ḷng con xui
giục tự nhiên con đến hỏi chuyện người thợ không quen ấy.
Con sẽ cảm thấy t́nh yêu nước, khi con nghe thấy người ngoại quốc
lăng mạ xứ sở con, ḷng tức giận sẽ làm cho con nóng mặt.
Con sẽ cảm thấy t́nh yêu nước mạnh mẽ và tôn đại hơn nữa, nếu một
ngày kia, nước địch vô cớ giày xéo vào đất ta ; lúc ấy con sẽ thấy
nào cha hôn con khuyên câu "dũng cảm" , nào mẹ tiễn con hẹn lúc
"khải hoàn".
Con sẽ cảm thấy t́nh yêu nước khi con trông thấy những đội quân vất
vả trở về với những khúc ca chiến thắng.
Con sẽ cảm thấy t́nh yêu nước khi con trông thấy lá cờ ba sắc bị bắn
tả tơi đi đầu một toán người nghĩa dũng, ai nấy đều phô cao trán
buộc băng hay cái tay bị bó, trong đám đông dân chúng hoan hỉ, người
ta ném hoa mừng và hô những lời chúc tùng.
Enricô ơi ! Bây giờ con đă hiểu thế nào là ḷng ái quốc. Đó là một
điều rất to tát, rất thiêng liêng. V́ một ngày kia, ta trông thấy
con về trận được an toàn, nhưng được tin con lẩn lút để tránh cái
chết, th́ cha đây thay v́ đón con lúc đi học về bằng những tiếng
cười vui vẻ, bấy giờ cha sẽ đón con bằng những tiếng khóc xót xa.
Cha sẽ không thể thương con được nữa và sẽ đâm tím mà thác cho rồi !
Cha con.
Thư của bố gửi Enrico, Những tấm ḷng cao cả
Edmond de Amicis
Ḷng yêu nước của cậu bé thành Pađôva
10-
Không, không bao giờ tôi chịu làm tên lính hèn nhát. Nếu ngày nào
thầy giáo cũng kể cho tôi nghe như câu chuyện sáng nay th́ có lẽ
không bao giờ tôi muốn nghỉ học. Theo lời thầy th́ mỗi tháng sẽ có
một truyện mà truyện nào cũng nói về những thủ đoạn phi thường của
một đứa trẻ con.
"L̉NG YÊU NƯỚC CỦA CẬU BÉ THÀNH Padoue " đó là đầu đề câu chuyện
sáng nay.
Năm trước, một chiếc tàu Tây Ban Nha dời bến Barcelone (2) để đi
Gênes (3). Trên tàu, trừ người Tây Ban Nha, c̣n có một ố người Pháp,
người Italia, người Thuỵ Sĩ, và nhiều người khác nữa. Trong bọn hành
khách người ta nhậnthấy một đứa trẻ độ 11 tuổi, ăn mặc nhơm nhếch,
đứng riêng một chỗ và nh́n những người kia bằng đôi mắt hầm hầm. Nó
nh́n như thế cũng không phải hẳn là không có cớ. Cha mẹ nó là nông
dân ở gần Pađôva, cố nhiên là nghèo túng, hai năm trước v́ tham tiền
đă cho nó đi ở với một người chủ xiếc rong. Người này dạy nó một vài
món nhảy, lộn rồi bắt nó theo sang Pháp và Tây Ban Nha. Nó bị hành
hạ luôn tay và ăn uống không đủ.
Đến thành Bardêlôna, không thể chịu được cái đời sống khổ ải ấy nữa,
đứa trẻ khốn nạn liền trốn chủ đến cầu cứu viên lănh sự Italia. Động
mối thương tâm, viên lănh sự xin cho nó một chỗ trong tàu nói trên
và cho nó một lá thư giới thiệu cùng ông thị trưởng thành Giênôva
nhờ ông trả về cho cha mẹ nó, là người đă bán nó như một con vật.
Thằng bé c̣m gầy yếu đuối và mặc bộ quần áo rách. Người ta cho nó
ngồi pḥng hạng nh́. Hành khách ai cũng nh́n nó, có người hỏi nó
song nó không trả lời. Nó có vẻ căm ghét mọi người v́ những sự khắc
khổ và hành phạt đă làm cho nó oán hận và không có cảm t́nh. Tuy
nhiên, có ba người hành khách đă khéo làm cho nó hé răng. Nó kể
chuyện nó bằng tiếng Italia pha giọng Tây Ban Nha. Ba người khách
kia không phải là dân Italia nhưng cũng thương nó, cho tiền để nó
nói chuyện, nghe cho đỡ buồn. Đồng thời, có mấy thiếu phụ đi qua, ba
ông quí khách hănh diện ném thêm tiền xuống bàn loảng xoảng và nói :
"Cầm lấy ! Cầm lấy nữa này !"
Đứa bé sung sướng, vơ tiền bỏ túi, cảm ơn rồi vào pḥng. Nó buông
màn cửa xuống ngồi yên lặng và nghĩ đến những việc nó sẽ phải làm.
Nó nghĩ : với số tiền ấy, nó sẽ được ăn no, không phải thèm nhạt như
trước. Khi tới Giênôva, nó sẽ sắm một bộ cánh mới để thay bộ quần áo
nó đeo hai năm trời nay, rách như tổ đỉa. Nó lại định để ra một ít
tiền đem về cho cha mẹ, chắc là được săn đón và quí hoá hơn là về
tay không. Số tiền ấy đối với nó là một món tiền to. Ngồi sau rèm
cửa, nó trừ đi tính lại và trong ḷng thấy khoan khái nhẹ nhàng.
Lúc ấy, ba người khách nói trên đang ngồi ở buồng ăn, quây quần uống
rượu và nói chuyện về những cuộc du lịch của ḿnh cùng phong tục
những nước đă đi qua. T́nh cờ, câu chuyện nhằm vào nước Italia. Một
người bắt đầu phàn nàn về khách sạn, người chê về xe lửa. Cuối cùng,
rượu say, họ thi nhau nói xấu tất cả những ǵ thuộc về nước Italia.
Người thứ nhất nói biết thế, họ sẽ di du lịch xứ Laponie (4) (ở cực
bắc châu Âu) c̣n hơn sang nước Italia. Người thứ nh́ nói quả quyết
rằng ở Italia hắn gặp toàn thị những phường quỷ quyệt và những quân
cường đạo. Người thứ ba nói thêm rằng :
_ Những người tùng sự nước Italia không biết chữ.
Người thứ nhất nói :
_ Đó là một dân tộc ngu dốt !
Người thứ nh́ tiếp :
_ Bẩn thỉu !
_ Và ăn ...
Người thứ ba định nói câu "ăn cắp" nhưng chưa dứt lời th́ một trận
mưa toàn tiền vàng và bạc hắt vào mặt những người ấy rơi tung toé
xuống bàn và trên sân. Ba người hầm hầm đứng dậy xem trận mưa dữ ấy
ở đâu ra th́ lại bị ném thêm.
Cậu bé thành Pađôva vén rèm tḥ đầu ra thét bằng giọng khinh bỉ :
_ Cầm lại tiền của các người. Ta không thèm nhận của bố thí của
những người kẻ đă lăng mạ nước ta.
Năm 1859, trong cuộc chiến tranh để giải phóng cho xứ Lômbacđi, quân
Pháp và quân Italia đă đại thắng quân Áo ở trận Xolphêrinô và trận
Xan Mactinô. Sau những trận này được mấy hôm, vào khoảng cuối tháng
sáu, một đội kỵ mă nhỏ đi nhẩn nha trong con đường hẻm về phía địch
để ḍ xét hai bên cánh đồng. Đội kỵ mă này có một sĩ quan và một
viên đội chỉ huy ; hai người đều yên lặng, cố nh́n những tên lính
xung phong bên địch vận đồ trắng thấp thoáng ở đằng xa.
Đội kỵ mă cứ thế đi tới một cái nhà tranh, chung quanh giồng những
cây tần b́ cao lớn. Trước nhà có một đứa con trai độ 12 tuổi đang
cầm dao róc vỏ một cành tần b́ để làm gậy. Trên cửa sổ nhà này có
treo một lá cờ tam tài lớn, bên trong chẳng có ai cả. Khi thấy quân
kỵ mă đến, đứa bé vứt que và cất mũ chào. Đó là một cậu bé tóc đỏ,
mắt xanh, vẻ mặt quả quyết. Cậu vận áo sơ mi, hở ngực.
Sĩ quan dừng ngựa hỏi :
_ Em làm ǵ ở đây ? Sao không đi lánh nạn với gia quyến ?
Cậu bé trả lời :
_ Cháu không có gia quyến. Cháu là một đứa trẻ bơ vơ. Cháu chỉ làm
việc cho những người muốn t́m cách sinh sống cho cháu. Cháu ở đây để
xem đánh trận.
_ Em có thấy quân Áo qua đây không ?
_ Không, đă ba hôm nay cháu không nom thấy.
Sĩ quan suy nghĩ một lúc rồi xuống ngựa, trèo lên mái nhà tranh nh́n
xét nhưng chỉ trông thấy một khu đồng hẹp v́ nhà này thấp quá.
Sĩ quan vừa tụt xuống vừa nói :
_ Phải leo lên cậy mới nh́n được.
Ngay trước nhà có một cây tần b́ cao lắm, ngọn mềm phe phẩy trong
đám mây xanh. Sĩ quan đứng ngẫm nghĩ, nh́n cây rồi lại nh́n lính rồi
lại nh́n cây, sau đột nhiên hỏi cậu bé :
_ Em trông co tinh không ?
_ Cháu à ? Mắt cháu có thể nh́n rơ một con chim cách xa ngh́n thước.
_ Em có thể trèo lên cây này không ?
_ Lên ngọn cây này ? Chỉ là công việc trong nháy mắt.
_ Em thử nh́n xem ở đằng xa, về phía địch có quân lính, cát bụi bay,
ngựa hay súng ống ǵ không ?
_ Vâng.
_ Em cố giúp ta và em có muốn ǵ không ?
Cậu bé cười nhạt đáp :
_ Không, cháu chả muốn ǵ cả. Nếu làm việc cho quân Áo th́ các vàng
cháu cũng không giúp. Nhưng cho quân ta... cháu là người Lômbacđi...
_ Thế th́ tốt lắm. Trèo đi !
_ Khoan để cháu cởi giày đă.
Cậu tháo giày, thắt chặt lại dây lưng, vứt mũ xuống cỏ rồi bám cây,
leo thoăn thoắt như một con mèo.
Một lát sau, cậu bé đă lên tít ngọn cay, lá che kín chân, chỉ trông
thấy ngực. Ánh nắng chiếu vào tóc cậu lóng lánh như nhuộm vàng để
nh́n cho rơ :
_ Nh́n thẳng đằng trước mặt và đằng xa em !
Cậu víu một tay, c̣n một tay giơ lên ngang trán để nh́n cho rơ.
Sĩ quan nói :
_ Có thấy ǵ không ?
Cậu cúi xuống lấy tay làm loa và trả lời :
_ Có hai người cưỡi ngựa trên đường.
_ Gần hay xa ?
_ Độ ngh́n hay hơn ngh́n thước.
_ Họ tiến về phía này ?
_ Không, họ đứng.
Im lặng một lúc, sĩ quan lại hỏi :
Em c̣n trông thấy ǵ nữa không ? Thử quay sang bên phải xem.Có trông
thấy người không ?
Cậu bé nh́n về bên phải rồi đáp :
_ Không. Họ nấp cả trong ruộng lúa.
Ngay lúc ấy, một viên đạn bay vút trong không và rơi xuống sau nhà.
Sĩ quan kêu :
_ Em ơi xuống đi ! Họ nh́n thấy em rồi. Ta không muốn ḍ thêm ǵ
nữa. Xuống ngay đi !
Cậu đáp :
_ Cháu không sợ.
_ Xuống ! Ta bảo xuống kia mà !
_ Thong thă đă... Đằng kia, ở bên trái cháu trông thấy... Một viên
đạn nữa vụt qua tai làm ngắt lời cậu. Cậu rùng ḿnh kêu :
_ Lũ quái định "truy" ḿnh đây.
Sĩ quan phát tức, thét :
_ Xuống lập tức !
Cậu đáp :
_ Vâng, cháu xuống. Xin chú yên tâm, đă có cây che cho cháu. Nhưng
chú có muốn biết bên trái có ǵ nữa không ?
_ Không. Không. Xuống đi!
Cậu nghiêng ḿnh về bên trái vừa nh́n vừa nói to :
_ Bên trái, gần nhà thờ, h́nh như có ...
Viên đạn thứ ba trúng ngọn cây, người ta thấy cậu lộn nhào, trước
c̣n bám vào cây, vào cành, sau buông tay và rơi lộn đầu xuống đất.
Sĩ quan vừa nguyền rủa quân thù vừa chạy lại .
Cậu bé nằm sơng sượt trên đất, hai tay dang ra. Một ḍng máu đỏ ở
ngực chảy ra. Người đội và hai người lính xuống ngựa chạy lại. Sĩ
quan mở áo sơ mi cậu xem th́ viên đạn thấu phổi bên trái. Sĩ quan
kêu :
_ Tội nghiệp ! Thằng bé chết rồi !
Viên đội nói tiếp :
_ Không, nó c̣n sống.
Sĩ quan gọi cậu bé :
_ Em ơi ! Đứa em khốn khổ và can đảm của ta ơi ! Tỉnh lên ! Tỉnh lên
!
Sĩ quan vừa nói vừa cầm khăn mùi soa lau vết thương cho cậu, cậu mở
bừng mắt rồi ngả đầu ra chết.
Sĩ quan tái lợt, nh́n cậu bé hồi lâu, đứng dậy rồi lại nh́n h́nh như
không nỡ dứt...
Sĩ quan buồn rầu nhắc lại :
_ Thương thay ! Đứa trẻ can đảm !
Nói xong, sĩ quan với lá cờ treo ở trước cửa nhà kia phủ lên ḿnh
cậu bé như một tấm vải liệm chỉ để hở đầu. Viên đội nhặt giày , mũ,
dao và gậy gọt dở để bên ḿnh cậu.
Sĩ quan đứng im lặng một lát rồi quay lại bảo viên đội :
_ Ta sẽ cho xe hồng thập tự lại rước em. Cái chết này có ư nghĩa
quân nhân. Nhà binh sẽ phải chôn cất cho tử tế.
Nói xong, sĩ quan giơ tay chào cậu bé lần cuối cùng.
Rồi, mọi người lên ngựa thẳng tiến.
Vài giờ sau, thi hài cậu bé được táng theo tang lễ nhà binh.
Khi đạo quân kỵ đi khỏi một lúc th́ có một đại đội pháo binh đi đến.
Chính đội này, mấy hôm trước đây đă đổ máu một cách rất dũng cảm
trong trận Xan Mactinô.
Tin cậu bé can đảm kia đă bay tới các hàng quân một cách rất nhanh
chóng. V́ thế, khi qua chỗ thi hài cậu bé nằm dưới gốc cây tần b́,
các sĩ quan đều giơ gươm chào, một viên cúi xuống bờ suối gần đó rứt
nắm hoa, ném trên ḿnh cậu bé. Thế rồi theo gương ấy, tất cả đội
pháo binh ai cũng nhặt hoa ném vào. Trong vài phút đồng hồ, hoa phủ
đầy thi thể cậu bé.
Quan, lính lúc diễn qua, ai cũng nói :
_ Can đảm thay cậu bé xứ Lômbacđi !
_ Vĩnh biệt em !
_ Em thực là người dũng cảm !
_ Vinh dự thay cho em !
_ Chúc em yên giấc ngh́n năm !
Một sĩ quan tháo tấm Quận công bội tinh của ḿnh đặt nơi ngực cậu.
Tức th́, lại một trận mưa hoa phơi phới rơi xuống ngực máu đào, đầu
tóc đỏ của cậu bé yên nghỉ dưới lá cờ tam tài đắp ngang. Nét mặt cậu
bé như tươi cười ! Phải chăng ḷng cậu sung sướng và tự hào v́ đă bỏ
ḿnh cho quê hương của cậu ?
28
Chú lính đánh trống, người đảo Xarđenha
Ngày mở đầu trận Cuxtôtza tức là hôm 21 tháng bảy năm 1848, sáu mươi
người lính thuộc liên đội bộ binh kia được lệnh lên núi chiếm đóng
một căn nhà bỏ không th́ th́nh ĺnh bị hai đội quân Áo đến đánh.
Quân địch bắn súng liên thanh túi bụi đến nỗi toán bộ binh phải vất
vả mới trốn được vào nhà và phải bỏ tại trận mấy người chết và mấy
người bị thương.
Thế rồi quân Italia cứ trong cửa sổ bắn ra, bên ngoài quân Áo tiến
theo h́nh ṿng cung và bắn trả rất dữ.
Cầm đầu đội quân Italia, có hai hạ sĩ quan và một viên đại uư là một
vị đă có tuổi, người cao lớn khô khao, râu tóc bạc phơ. Trong đội có
một chú lính đánh trống, người đảo Xarđenha là một đứa trẻ, da vàng
tóc đen, trạc 14 tuổi, nhưng người bé nhỏ chỉ bằng đứa 12. Đại uư
đứng chỉ huy việc pḥng ngự một căn buồng trên gác, hạ lệnh như
tiếng sét. Chú lính đánh trống, mặt hơi xám nhưng chân vẫn vững trên
bàn, nh́n qua cửa sổ thấy khói mù và một dải trăng trắng đang tiến
dần vào trong băi.
Quân địch bắn vào như mưa : tường thủng, ngói tan, đồ đạc, trần, cửa
đổ vỡ, mảnh gỗ, mảnh bát, mảnh kính bắn tung toé.
Chốc chốc lại có người lính đứng bắn ở cửa sổ gục xuống ván, người
ta phải lôi vào buồng. Mấy người lính nữa, tay bóp vết thương, chân
bước lảo đảo ở pḥng nọ sang pḥng kia. Trong bếp, có một người
chết, vỡ óc, coi rất thê thảm.
Ṿng cung bao vây của quân địch càng thắt chặt thêm.
Đại uư trong buồng chạy ra nói chuyện với viên đội. Ba phút sau,
viên đội chạy t́m chú lính đánh trống. Khi chú lên thấy đại uư đang
t́ giấy vào cửa kính viết bằng bút ch́. Dưới chân đại uư có một cuộn
dây thừng xách nước.
Đại uư gấp giấy, nh́n thẳng cậu bé bằng đôi mắt lạnh lùng, đôi mắt
mà xưa nay quân lính vẫn từng sợ hăi, đại uư gọi :
_ Thằng đánh trống !
Chú lính con liền giơ tay lên ŕa mũ.
_ Mày có can đảm không ?
Hai mắt nổi một luồng chớp sáng, cậu đáp :
_ Bẩm, có .
Đại uư đẩy cậu lại cạnh cửa sổ trên mái, trỏ ra và nói :
_ Mày trông đằng xa kia, trong cánh đồng gần toà biệt thự Phrunca,
chỗ lưỡi lê lấp lánh kia là quân của ta. Mày cầm giấy này, lấy dây
leo xuống rồi theo sườn núi lẩn qua cánh đồng, chạy về liên đội ta
và giao thư cho sĩ quan nào mày gặp trước nhất. Giờ mày hăy vứt dây
lưng và túi đạn đi.
Viên đội liền giữ một đầu dây, c̣n đại uư đỡ cậu bé trèo qua cửa sổ
và dặn thêm :
_ Mày phải thận trọng. Sự thoát nguy của chi đội ta đều trông cậy
vào tấm ḷng can đảm và đôi chân mạnh mẽ của mày.
Cậu bé vừa bám dây vừa đáp :
_ Bẩm đại uư, xin ngài hăy tin vào con.
Một lát sau, chú lính nhỏ đă tới mặt đất. Viên đội kéo dây lên. Đại
uư nh́n thấy cậu bé xuống núi và chạy.
Đại uư đang mong sao cho cậu bé đi thoát, bỗng có năm, sáu đám bụi
mù nổi lên trước mặt và sau lưng chú, ông biết rằng địch quân đă
nh́n rơ. Họ bắn từ trên đồi xuống. Cậu bé đang thoăn thoắt chạy như
con thỏ, bỗng ngă rạp xuống đất. Đại uư đă thất vọng, nhưng rồi lại
thấy cậu trở dậy chạy, chân hơi khập khiễng. Cậu chạy mỗi lúc một
khó nhọc thêm. Thỉnh thoảng lại lảo đảo hoặc đứng hẳn lại.
_ Có lẽ hắn bị đạn.
Đại uư đoán thế, nhưng lại thấy cậu bé chạy tiếp.
Một viên sĩ quan lo sợ, vào tŕnh đại uư rằng quân địch bắn luôn tay
lại dựng "cờ trắng" truyền lệnh cho ta hàng.
Đại uư vừa nh́n theo cậu bé vừa đáp :
_ Không ai được trả lời chúng.
Lúc ấy, người ta trông thấy đầu cậu bé nhấp nhô trong ruộng lúa rồi
lại chẳng thấy nữa, có lẽ cậu ngă, sau lại thấy đầu cậu hiện ra ;
cuối cùng cậu biến trong hàng giậu, đại uư không trông thấy nữa.
Quân Áo đă ập đến. Ngừơi ta thấy tiếng ḥ reo và tiếng súng bắn ầm
ầm. Ngoài có tiếng hô :
_ Hàng đi ! Hàng đi !
Đại uư thét lớn :
_ Không đời nào !
Lửa cháy đùng đùng tứ phía. Nhiều quân ngă lăn. Mấy cửa sổ đă bỏ
không, không người chiến đấu. Cái phút nguy cấp dă bày ra trước mắt.
Đại uư nghẹn ngào kêu :
_ Quân ta không đến rồi ! Thôi quân ta không đến rồi !
Đại uư nói xong, chạy đi chạy lại, điên khùng rút kiếm toan tự vẫn,
bỗng một viên đội ở trên mái trèo xuống reo ầm :
_ Quân ta đă đến !
_ Quân ta đă đến !
Đại uư nhắc lại câu ấy bằng giọng vui mừng.
Thế rồi, quan quân, kẻ bị thương, kẻ c̣n mạnh, thẩy đều ra cửa sổ
chiến đấu kịch liệt.
Một lát sau, người ta thấy có sự hỗn loạn trong hàng quân địch.
Viện binh đến kịp thời, phá tan quân địch và giải vây cho đội bộ
binh.
Hôm sau, đại uư vào nhà thương thăm một viên trung uư bị gẫy tay.
Đại uư đang ngơ ngác t́m giường, bỗng nghe có tiếng gọi se sẻ :
_ Đại uư !
Đại uư quay lại th́ ra chú lính chạy giấy hôm trước, đại uư hỏi :
_ Con ở đây à ? Giỏi lắm ! Con đă làm tṛn nghĩa vụ của con. Con có
bị thương không ?
Cậu bé đáp :
_ Tránh sao được ! Quân Áo nh́n thấy con chạy liền bắn theo. Nếu con
không bị thương th́ đă đến sớm hơn được 20 phút nữa. May con gặp
ngay được viên sĩ quan ở bộ tham mưu và trao giấy.
Đại uư nh́n kỹ cậu bé và hỏi :
_ Trông con xanh quá ! Chắc con mất nhiều máu lắm ?
Cậu bé mỉm cười đáp :
_ Vâng nhiều máu, nhưng c̣n có điều hơn máu nữa. Ngài thử nh́n xem.
Nói xong cậu mở chăn ra.
Đại uư kinh ngạc, lùi lại một bước. Chú lính đánh trống chỉ c̣n một
chân. Chân trái đă bị cưa ở trên đầu gối.
Lúc ấy, quan thầy thuốc nhà binh đi qua, trỏ cậu bé và nói vội vàng
:
_ Thực là một trường hợp đáng tiếc. Chân nó bị thường xoàng thôi,
nhưng v́ gượng đi một cách quá đáng nên vết thương sưng lên đến nỗi
phải cưa. Nhưng nó là một đứa trẻ can đảm, đáng khen ! Nó không hề
khóc và cũng không hề kêu đau. Khi tôi chữa cho nó, tôi rất tự hào
rằng nó là một đứa con nước Italia !
Nói xong quan thầy thuốc lại chạy đi chỗ khác.
Đại uư cau mày, nh́n kỹ cậu bé rồi kéo chăn lại. Xong lẳng lặng
trông vào cậu bé, đại uư đứng thẳng người, tay giơ lên mũ.
Cậu bé ngạc nhiên hỏi :
_ Bẩm đại uư ! Ngài làm ǵ thế ? Cái chào ấy để cho con sao?
Vị quân nhân đầu bạc kia, không quen nói ngọt với kẻ dưới bao giờ
liền đáp bằng một giọng rất thân thuộc và nhẹ nhàng :
_ Phải. Ta chỉ là một viên đại uư. Chứ con, con mới là một vị anh
hùng !
