MINH THỊ
NGƯỜI QUỐC GIA ĐẶT QUYỀN LỢI CỦA TỔ QUỐC VÀ DÂN
TỘC LÊN BẢN VỊ TỐI THƯỢNG CHỨ KHÔNG TRANH QUYỀN ĐOẠT LỢI CHO CÁ NHÂN, PHE
NHÓM, ĐẢNG PHÁI HAY BẦY ĐÀN TÔN GIÁO CỦA M̀NH.
NGƯỜI QUỐC GIA BẢO
VỆ LĂNH THỔ CỦA TIỀN NHẦN, GIỮ G̀N DI SẢN VĂN HÓA DÂN TỘC, ĐĂI LỌC VÀ KẾT
HỢP HÀI H̉A VỚI VĂN MINH VĂN HÓA TOÀN CẦU ĐỂ XÂY DỰNG XĂ HỘI VÀ CON
NGƯỜI VIỆT NAM PHÙ HỢP VỚI XU THẾ TIẾN BỘ CỦA NHÂN LOẠI.
Email:
kimau48@yahoo.com or kimau48@gmail.com. Cell: 404-593-4036. Facebook: Kim Âu
AUGUST 2017
Việt Nam Cộng Ḥa và những định mệnh xui xẻo
Nguyễn Tiến Hưng
Cựu Tổng trưởng VNCH, gửi cho BBC từ Virginia, Hoa Kỳ
29 tháng 4 2017
C
Nh́n lại lịch sử, chúng tôi thấy câu ngạn ngữ "hoạ vô đơn
chí, phúc bất trùng lai" sao nó đúng quá: tai bay vạ gió th́ luôn theo
nhau mà đến với Việt Nam Cộng Ḥa, c̣n những cái may mắn th́ ít khi nó
trở lại.
Thời Tổng thống Ngô Đ́nh Diệm: sau bao nhiêu gian lao với
Pháp, ông đă khai sinh ra nền Cộng Ḥa.
Sau đó xây dựng được những thành tích vẻ vang của "Năm
Năm Vàng Son 1955-1960," (độc giả xem Khi Đồng Minh Nhảy Vào, Chương
13). Nhưng vừa tới năm 1961 th́ ông phải đối đầu ngay với những giao
động khôn lường: nửa năm đầu th́ Tổng thống John F. Kennedy hết sức ủng
hộ, tới nửa năm sau, bang giao Việt - Mỹ rơi vào khủng hoảng.
Sau cùng th́ trong bối cảnh dầu sôi lửa bỏng vào dịp Lễ
Phật Đản thứ 2507 (ngày 8/5/1963), TT Kennedy gửi ông Henry Cabot Lodge
sang làm Đại sứ thay thế ĐS Frederick Nolting về hưu.
Nolting là người ủng hộ ông Diệm. Ông Lodge là người mưu
mô, nham hiểm, có nhiều thành kiến về ông Diệm. V́ tham vọng muốn lập
thành tích để ra ứng cứ tổng thống vào năm 1964 cho nên ông đă dùng đủ
mọi mưu lược triệt tiêu Tổng thống Diệm với hậu quả là phá nát nền Đệ
Nhất Cộng Ḥa mùa Thu 1963. Tôi gọi ông này là Đao phủ HENRY I.
Tới Đệ Nhị Cộng Ḥa, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu lại gặp
ngay một tay HENRY nữa - Henry A. Kissinger. Về ông này, ta có thể đặt
câu hỏi: ở một cường quốc vĩ đại như Hoa Kỳ, biết bao nhiêu người vừa
tài, vừa đức, vừa có tâm, vừa có tầm mà lại không lên được tới địa vị
quyền hành như ông Kissinger?
Ông này c̣n mưu lược, gian dối hơn Cabot Lodge gấp mấy
lần. Kissinger đă đạo diễn chính sách của Hoa Kỳ về Việt Nam trong gần
sáu năm rưỡi, tức là trên hai phần ba thời gian của Đệ Nhị Cộng Ḥa.
Cái nguy hiểm cho cả Mỹ lẫn Miền Nam là ông này thích
hành động bí mật và một ḿnh.
Trong một cuộc phỏng vấn với nữ kư giả người Ư, bà Oriana
Fallaci, ông giải thích rằng sở dĩ ông có sức mạnh là nhờ ở lối hành
động một ḿnh:
"Điểm chính là lúc nào tôi cũng hành động một ḿnh. Người
Mỹ thích cái đó vô cùng. Người Mỹ thích h́nh ảnh một gă chăn ḅ dẫn đầu
một toán di dân, một ḿnh trên lưng ngựa, đi đầu, thủng thẳng tiến vào
một tỉnh lỵ, một thị xă; chỉ ḿnh với ngựa thôi, không có ǵ khác. Có
thể là không có cả súng nữa, là v́ gă ta không cần bắn. Gă chỉ hành động
bằng cách là ở đúng chỗ, vào đúng lúc, thế thôi. Nói gọn hơn, gă là một
cao bồi miền Tây."
Tôi gọi ông này là Đao phủ HENRY II.
Nhân dịp 30 tháng Tư, chúng tôi xin chia sẻ với đồng
hương một vài cảm nghĩ về số phận long đong của cả hai nền Cộng Ḥa vào
lúc hoàng hôn thê lương ảm đạm.
Khi Đệ Nhất Cộng Ḥa sụp đổ
Những cái xui xẻo đă xảy ra liên tục cho Tổng thống Ngô
Đ́nh Diệm trong ba ngày cuối cùng của cuộc đời ông (xem Khi Đồng Minh
Nhảy Vào, Chương 22).
Ngày 3/03/1963 Ṭa Bạch Ốc gửi mật điện chỉ thị cho Đại
sứ Lodge là: "phải thông báo đầy đủ cho Tướng Harkins (tư lệnh quân đội
Mỹ ở Miền Nam) trong mọi giai đoạn, và sử dụng những khuyến cáo của cả
Harkins lẫn Smith," và "tất cả chỉ thị cho Conein (người trung gian
với nhóm tướng lănh đảo chính) cũng phải được thông qua ư kiến của
Harkins và Smith." Nhưng vào những giờ phút chót, ông Lodge đă trái lệnh
Tổng thống, không chịu bàn bạc, thông báo ǵ với ông Harkins (v́
Harkins hết sức bênh vực TT Diệm);
Cùng ngày 30/03, Đại sứ Lodge hoăn chuyến đi Washington.
Ông đă định đi vào ngày 31 tháng 10. Chỉ thị từ Washington là khi ông
Lodge đi vắng th́ Tướng Harkins sẽ thay thế ông để điều khiển ở Sàig̣n.
Nếu ông Harkins ở lại th́ khó có thể đảo chính. Sau cùng, Washington lại
quyết định cho phép ông Lodge hoăn chuyến đi vài ngày. Lodge muốn ở lại
Sàig̣n để theo rơi đảo chính ngày hôm sau.
Ngày 31 tháng 10 là ngày trước đảo chính. V́ ngày đảo
chính (mồng 1 tháng 11) là ngày Lễ Các Thánh, ngày lễ của người Công
giáo, nên ông Diệm có thể đi kinh lư hoặc thăm viếng chỗ này chỗ kia.
Cho nên Tướng Trần Văn Đôn đề nghị với TT Diệm là ông nên tiếp xă giao
Đô đốc Harry Felt (Tư lệnh quân lực Mỹ Thái B́nh Dương) vừa tới Sàig̣n.
Đề nghị như vậy là để có cớ thuyết phục TT Diệm ở lại Dinh Gia Long
trong ngày đảo chính cho chắc ăn.
Chính ông Đôn đă viết lại trong cuốn hồi kư Our Endless
War - Inside Vietnam:
"Sáng ngày 31 tháng 10, tôi vào dinh gặp Tổng thống Diệm
để hỏi về vấn đề Đô đốc Felt đến Sàig̣n, và ḍ hỏi xem có phải v́ ông
không có mặt ở Sàig̣n vào ngày mai nên không tiếp ông Felt được hay
không? Ông Diệm ngạc nhiên v́ không biết tin ông Felt tới Sàig̣n."
V́ Tướng Đôn đề nghị, TT Diệm đă quyết định ở lại Sài g̣n
để tiếp Đô đốc Felt vào ngày 1/11.
Buổi sáng ngày 1 tháng 11, khi TT Diệm tiếp hai ông Felt
và Lodge, ông bất chợt hỏi ông Lodge rằng ông biết đang có âm mưu đảo
chính nhưng không biết rơ tướng tá nào muốn đảo chính. Ông Lodge trả lời
một cách quanh co: "Tôi không nghĩ rằng Tổng thống phải lo ngại ǵ
cả." Như vậy là để đánh lừa ông Diệm;
Một chuyện nữa hết sức quan trọng, đó là cuối cùng, như
đă đề cập trên đây, Tổng thống Diệm đă muốn làm một nghĩa cử ôn ḥa với
cả Đại sứ Lodge, cả Tổng thống Hoa kỳ. V́ biết ông Lodge sắp lên đường
về Washington, ông dặn ông Lodge là khi về tới Washington th́ nên gặp
hai ông Colby (trưởng trạm CIA ở Sàig̣n trước đây) và Nolting (cựu Đại
sứ) để bàn bạc về vấn đề giải quyết chuyện ông Nhu cho ổn thỏa.
Rồi ông gửi một thông điệp cho TT Kennedy nói:
"Tôi bằng ḷng chấp nhận tất cả những đề nghị của Tổng
thống Kennedy một cách hết sức nghiêm chỉnh, và muốn thực sự thi hành
những điều này, chỉ c̣n vấn đề thời gian tính."
Chắc ông Lodge cũng c̣n một chút lương tâm và cho rằng
như vậy là đă có thể đi tới chỗ ḥa hoăn với ông Diệm được rồi, nên ông
có báo cáo về Washington thông điệp này.
Thế nhưng, vô t́nh hay hữu ư, theo Mark Moyar th́ ông
Lodge lại gửi điện tín này theo thủ tục 'ưu tiên thấp nhất' nên khi
thông điệp này tới Washington th́ tiếng súng đă bắt đầu nổ ở Sàig̣n rồi.
Theo một tác giả khác, James W. Douglas trong cuốn JFK and The
Unspeakable th́ Lodge đă tŕ hoăn để khi Kennedy nhận được điện tín này
th́ đă quá trễ.
Ngày 1 tháng 11 cũng là ngày sinh nhật của Đại tá Hồ Tấn
Quyền, Tư lệnh Hải quân, là người trung thành với TT Diệm và đă cứu ông
trong dịp đảo chính tháng 2 năm 1962.
Sau khi chơi quần vợt với một số đồng đội, họ mời ông
dùng cơm trưa để mừng sinh nhật thứ 36 của ông. Thoạt đầu, ông đă từ
chối. Buổi sáng hôm ấy, ông cũng đă chột dạ v́ thấy có những cuộc chuyển
quân hơi lạ nên muốn theo dơi để báo cáo cho ông Diệm. Nhưng rồi viên sĩ
quan phụ tá cố nài ép nên ông nể ḷng. Lúc đang trên đường đi tới một
quán nhậu ở ngoại ô Sàig̣n, ông đă bị sát hại. Như vậy là ông Quyền đă
đi trước và dọn đường tới nghĩa trang cho hai ông Diệm-Nhu.
Theo tác giả Mark Moyar (trong cuốn Triumph Forsaken) th́
"khi cuộc đảo chính sắp bắt đầu, một viên sĩ quan chỉ huy lữ đoàn Lực
lượng Đặc biệt đề nghị với Tổng thống Diệm cho ông dùng xe thiết giáp
tấn công tổng hành dinh của nhóm đảo chính để bắt trọn ổ số Tướng lănh
đang họp hành. Thành công là chắc chắn, viên sĩ quan cố thuyết phục ông
Diệm, v́ chỉ có một số lính đang tập sự đứng gác ở Tổng Tham Mưu, và
đúng như vậy.
Nếu những tướng chủ mưu bị bắt th́ quân đội đảo chính tất
sẽ bị rối loạn.
Nhưng TT Diệm không cho phép, ông nói: "Quân đội phải
tiết kiệm súng đạn để chống Cộng, và tránh đổ máu," rồi thêm: "Chỉ cần
bảo vệ Dinh Gia Long, nhà Bưu điện và Tổng Nha Ngân khố."
Như đề cập trên đây, sau khi tiếng súng đảo chính đă vang
dội, Tổng thống Diệm gọi giây nói cho Đại sứ Lodge vào lúc 4 giờ 30
chiều (ngày 1 tháng 11) để hỏi về thái độ của Hoa kỳ. Ông Lodge trả lời
lơ mơ là ông không biết ǵ để nói nhưng có đề nghị với ông Diệm là sẽ
cho xe cắm cờ Mỹ đến Dinh Gia Long đưa ông Diệm ra phi trường, rồi dùng
máy bay riêng của đại sứ để chở ông ra khỏi nước, nhưng TT Diệm từ chối.
Nhưng trái với điều mà nhiều tác giả đă viết, cuộc điện đàm này không
phải là trao đổi cuối cùng giữa hai người. Vẫn c̣n một cú điện thoại
khác nữa.
Cú điện thoại thứ hai là lúc ở tại nhà thờ Cha Tam, ông
Diệm đă gọi ông Lodge để yêu cầu giúp đỡ phương tiện để ra đi, v́ ông
Lodge đă hứa rằng "Nếu tôi có thể làm được ǵ để giúp cho an toàn của
Ngài th́ Ngài cứ gọi tôi." Nhưng bây giờ ông Lodge lại trả lời là Ṭa
Đại sứ Mỹ chỉ có thể cho ông trú ẩn và bất cứ điều ǵ khác, nhưng không
thể giúp phương tiện chuyên chở ông ra khỏi nước. Như vậy là trái hẳn
với đề nghị của ông Lodge chiều hôm trước. Ông Mike Dunn, Phụ tá trưởng
của đại sứ - là người đứng bên ông Lodge khi ông này nói diện thoại với
ông Diệm - đă xin tự nguyện đến chở hai ông Diệm, Nhu đi để bảo vệ cho
hai ông, nhưng ông Lodge đă không đồng ư! "Tôi thật ngạc nhiên là ta đă
không làm ǵ để giúp cho hai anh em họ Ngô," ông Dunn phàn nàn.
Một nhân chứng nữa cũng khẳng định về việc này là nhà báo
Joseph Fried của tờ New York Daily News trong một báo cáo vào ngày 5
tháng 11, 1963.
Sau khi ông Lodge từ chối giúp đỡ, Tổng thống Diệm hoàn
toàn thất vọng, khoảng 7 giờ sáng ngày mồng 2 ông quyết định gọi điện
thoại cho Bộ Chỉ huy Đảo Chánh thông báo là ông đă ra lệnh cho lính
pḥng vệ Phủ tổng thống ngưng bắn và ông đầu hàng vô điều kiện.
Đây là một việc không may mắn nhất cho TT Diệm v́ cho tới
ngày đảo chính, nhóm tướng lănh vẫn c̣n nghi ngờ nhau, chưa có sự tin
tưởng và đồng ư hoàn toàn. Chính TT Thiệu đă kể lại (với Phụ Tá Nguyễn
Văn Ngân) là "nếu ông Diệm và ông Nhu không ra tŕnh diện (gọi điện
thoại) vào sáng ngày 2 tháng 11, chỉ cần nán lại tới trưa cùng ngày th́
các tướng lănh sẽ lên máy bay chạy hết v́ lo sợ và nghi ngờ lẫn nhau" là
đă mắc mưu ông Nhu.
Trước đó, trong giai đoạn chuẩn bị đảo chính, Tướng Paul
Harkins, Tư lệnh Mỹ ở Việt Nam cũng báo cáo về cho tướng Maxwell Taylor,
Chủ tịch Tham Mưu Liên Quân về nhóm tướng lănh:
"Tôi thấy chúng ta có một tổ chức của nhóm người thật
hoang mang trong đó mọi người nghi ngờ mọi người khác."
Các tướng lănh yêu cầu Conein sắp xếp máy bay, nhưng CIA
trả lời là cần 24 giờ th́ mới thu xếp được, nhưng thật ra là đă có sẵn
một chiếc máy bay ở Sàig̣n để chở Đại sứ Lodge về Washington và ông này
đă hoăn chuyến đi. Dù sao, khi nghe thấy nói đến 24 giờ, Tướng Minh gắt
lên "Chúng tôi không giữ họ lâu thêm được nữa."
Sau này, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu (lúc đó là Đại tá)
c̣n kể lại với chúng tôi rằng:
"Khi được lệnh đánh Dinh Gia Long, ông đă có ư định
t́m TT Diệm và mời ông lên xe jeep mở mui để về Bộ TTM rồi đưa ông đi ra
ngoại quốc, nhưng khi chiếm Dinh xong th́ thấy ông Diệm đă đi rồi.
Ông Thiệu thêm: "Nếu như TT Diệm đi xe jeep mui trần như vậy th́
không ai dám sát hại ông..."
Đến khi ông Thiệu được tin TT Diệm gọi điện thoại về Bộ
Tổng Tham Mưu, ông c̣n đề nghị với Tướng Minh để cho ông đi đón TT Diệm
từ nhà thờ Cha Tam, nhưng ông Minh gạt đi và nói "Khỏi phải lo, đă có
người rồi."
Bất hạnh cuối cùng của Đệ Nhị Cộng Ḥa
Tháng 2/1972, TT Nixon đi Bắc Kinh gặp Chủ tịch Mao. Dịp
này ông đă đảo ngược "chính sách ngăn chặn Trung Quốc" (containment of
China). Khi mở cửa Bắc Kinh th́ ông đóng cửa Sàig̣n, và khi bắt tay với
ông Mao th́ buông ngay tay ông Thiệu (như chúng tôi đă viết trong cuốn
Tâm Tư Tổng Thống Thiệu).
Sau đó Nixon - Kissinger áp lực Miền Nam kư Hiệp Định
Paris (1/1973). Từ đó những cái xui xẻo tới dồn dập:
Ngược lại với những cam kết của TT Nixon là sẽ tiếp tục
viện trợ, VNCH vừa kư kết một hiệp định hết sức bất lợi th́ lại bị cắt
xén viện trợ thật bất ngờ và thật nhanh;
C̣n được chút ít viện trợ th́ lại bị ngay cú 'sốc' siêu
lạm phát (do chiến tranh Israel - Ai Cập vào tháng 10/1973) làm tiêu hao
măi lực của viện trợ. Một thùng dầu thô đang từ 4USD vọt lên 12 USD.
Tới khi viên trợ bị cắt hết, Miền Nam xoay xở đi vay Quốc
Vương xứ Saudi để mua tiếp liệu. Vua Saud al Faisal vừa đồng ư cho vay
300 triệu USD th́ lại bị người cháu ruột hạ sát thê thảm ngay trong
hoàng cung. Ông nằm xuống vào đúng ngày cố đô Huế bị bỏ ngỏ.
Trên chiến trường, lúc bị tấn công, Ban Mê Thuột gọi
không quân đến yểm trợ. Phi vụ vừa tới thả bom th́ một trái rơi trúng
ngay Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn 23;
Mất Ban Mê Thuột, có lệnh rút Pleiku. Ngày 18 tháng 3,
quân dân hoảng hốt rút trên con đường 7B đẫm máu. Vừa về tới Phú Bổn th́
bị kẹt ngay v́ công binh chưa làm xong cây cầu nổi như đă dự tính: đoàn
người di tản chịu thêm một trận pháo kích bên bờ sông Ea Pha. Sau này
Tổng Thống Thiệu kể lại cho tôi rằng ông vẫn c̣n thắc mắc về chuyện tại
sao Công Binh không làm xong cái cầu nổi? Đại tướng Viên cũng cho rằng
"Sư đoàn 320 của cộng sản sẽ không bao giờ truy kích kịp đoàn quân nếu
chúng ta có được cầu qua sông thiết lập đúng lúc, và giữ đuợc trật tự
trong đoàn dân quân di tản." V́ cầu không xong, cho nên:
Hai ngày sau mới rời đuợc Hậu Bổn. Đoàn dân quân vừa tiến
được chừng 20 cây số là khựng ngay, v́ "trước mặt đoàn di tản là Phú Túc
đả bị địch chiếm."
Khi không quân tới cứu,"một trái bom nữa rơi vào đoàn
quân đi đầu, gây thương vong cho gần một tiểu đoàn Biệt Động Quân."
Tôi đang dự một buổi họp đầy căng thẳng tại Dinh Độc Lập
sau cuộc rút lui thảm hại này th́ Đại Tá Cầm (Chánh Văn pḥng Tổng
Thống) bước vào đưa một tin bất hạnh: ông Paul Léandri, trưởng pḥng
thông tấn xă Agence France Presse ở Sàig̣n bị cảnh sát bắn chết.
Léandri loan tin "có số lính người Thượng (Montagnards)
đă nổi loạn ở Hậu Bổn, chống lại quân đội VNCH'. Nha Cảnh Sát mời ông
đến để thẩm vấn. Sau vài tiếng đồng hồ bị giữ lại, Leandri bỗng nhiên
bước ra khỏi pḥng, nhảy lên xe và lái vút đi. Khi cảnh sát huưt c̣i
ngừng, ông cứ tiếp tục phóng. Cảnh sát rút súng bắn vài phát vào bánh xe
để giữ lại. Chẳng may một viên đạn lạc trúng ngay vao người. Leandri gục
chết tại chỗ.
Phóng viên ngoại quốc vô cùng phẫn uất, phản kháng kịch
liệt. Trong một t́nh h́nh vô cùng bất lợi cho Miền Nam về tất cả mọi
phương diện quân sự, chính trị, kinh tế, và bộ mặt Miền Nam đă bị bôi
nhọ bởi những h́nh ảnh dă man, độc tài, tham nhũng, bây giờ h́nh ảnh
Leandri bị bắn gục chết lại phóng đi khắp thế giới! Tổng Thống Thiệu
nghe tin này đă tái mặt. Ông liền chấm dứt, bước ra khỏi pḥng họp.
Mấy ngày hôm sau, trong một phiên họp khác ở Văn Pḥng
Thủ Tướng, lại có tin chiếc máy bay vận chuyển C-5A chở đám trẻ em mồ
côi vừa cất cánh ở Tân Sơn Nhất đă bị nổ tan. Chết trên 200 trăm em bé!
Vào chính lúc đó lại đang có những chống đối ngay tại Washington về việc
di tản người Việt Nam bằng máy bay Mỹ.
Ôi sao tin tức nó dồn dập, bi đát đến thế vào lúc con
thuyền Miền Nam nghiêng ngửa sắp ch́m đắm!
Suy gẫm như vậy, nhiều nguời trong đó có tác giả, cũng
chỉ c̣n có cách là nghĩ đến chữ 'mệnh'.
...Ngày nay nh́n lại, riêng phần tác giả th́ cũng chỉ có
một mong ước, đó là những thế hệ con cháu được sống trong thời đại kỹ
thuật, có nhiều phương tiện và hoàn cảnh thuận lợi để liên lạc nên sẽ có
thể gần gũi nhau hơn, thông cảm nhau hơn để rồi từng bước có thể giúp
cho vận mệnh đất nước trở nên tươi sáng hơn, tốt đẹp hơn.
Chúng tôi nghĩ rằng đây cũng là niềm hy vọng của đại đa
số người dân Việt Nam hôm nay.
Bài viết thể hiện quan điểm riêng của Giáo sư Nguyễn
Tiến Hưng. Sinh năm 1935 ở Thanh Hóa, tác giả từng giữ chức Tổng trưởng
Kế hoạch của Chính phủ Việt Nam Cộng ḥa kiêm cố vấn của Tổng thống
Nguyễn Văn Thiệu trước 1975 ở Sài G̣n. Ông là tác giả cuốn 'Khi Đồng
minh Tháo chạy' và là đồng tác giả cuốn The Palace Files- Hồ sơ Dinh Độc
Lập, viết cùng Jerrold L. Schecter bằng tiếng Anh. Hiện ông định cư tại
Virginia, Hoa Kỳ.
Tặng Kim Âu
Chính khí hạo nhiên! Tổ Quốc t́nh.
Nghĩa trung can đảm, cái thiên thanh.
Văn phong thảo phạt, quần hùng phục.
Sơn đỉnh vân phi, vạn lư tŕnh.
Thảo Đường Cư Sĩ.