Michael Dibdin: “Người ta chẳng bao giờ có bạn mà lại không có kẻ thù,
người ta ghét cái không giống ḿnh, nghĩa là người ta yêu cái giống ḿnh.
Đây chỉ là những chân lư cũ mà chúng ta đang cố gắng khám phá lại sau một
thế kỉ loanh quanh lảng tránh. Những ai phủ nhận những chân lư này đang phủ
nhận chính gia đ́nh ḿnh, di sản, văn hóa và chính bản thân ḿnh!”
Email:
kimau48@yahoo.com or kimau48@gmail.com. Cell: 404-593-4036. Facebook: Kim Âu
Diễn Đàn tuần này xin phép phá lệ, có bài B́nh Luận hai ngày sớm hơn v́ hiện
đang có đề tài thời sự nóng bỏng mà nhiều độc giả thắc mắc và yêu cầu Diễn Đàn
có bài sớm hơn. Tuần sau sẽ trở lại b́nh thường, cập nhật mỗi Thứ Bẩy. Trừ phi
lại có tin quan trọng khẩn cấp khác.
Một ngày sau khi loan báo tên thẩm phán ông đề cử vào Tối Cao Pháp Viện, TT
Trump lên máy bay đi Âu Châu. Qua Bỉ họp với Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO,
qua Anh viếng thăm chính thức, rồi đi Phần Lan gặp TT Putin.
Thông thường th́ các quốc trưởng đi ra nước ngoài đều là những chuyến công du
như đi… hưởng tuần trăng mật. Đi đến đâu cũng đầy đủ nghi lễ tiếp rước thân mật
nhất, gặp nhau tay bắt mặt mừng cười toe toét như bạn nối khố mấy chục năm mới
gặp lại, cùng nhau trà dư tửu hậu, rồi kư hàng loạt văn kiện, thoả ước mà tất cả
đều có lợi, tất cả đều vui vẻ. V́ tất cả đều đă được chuẩn bị chu đáo trước rồi.
Đó là chuyện b́nh thường. Nhưng với ông tổng thống khác người như Trump, mọi
chuyện đều… khác.
Lần này, ông đi Âu Châu, chẳng có ǵ thân thiện với bất cứ ai hết. Đi đến đâu
cũng bận xăn tay áo lên vơ đài thí vơ. Từ Bỉ với NATO, tới Anh với bà thủ tướng
Anh, đến Finland với TT Nga. TTDC và đối lập DC dĩ nhiên đả kích TT Trump gây gỗ
với cả thế giới, mà cố t́nh quên mất ông chỉ là đang cố bảo vệ quyền lợi của
nước Mỹ theo quan niệm của ông thôi. Đúng hay sai là chuyện khác.
V́ khuôn khổ bài B́nh Luận, ta sẽ nh́n qua chuyến đi gặp NATO và Putin, mà không
bàn về chuyện viếng thăm Anh v́ thực sự không có ǵ quan trọng lắm.
NÓI CHUYỆN VỚI NATO
NATO là một liên minh quân sự thuần tuư của 12 quốc gia Tây Âu, với Mỹ và
Canada, được thành lập năm 1949 với mục đích chống đỡ mối đe dọa của khối cộng
sản Sô Viết và các chư hầu Đông Âu.
Sau khi Liên Bang Sô Viết và các nước cộng sản Đông Âu xụp đổ, NATO được tăng
cường thêm với một số nước Đông Âu sợ bị Nga chiếm lại. Số hội viên hiện nay đă
tăng lên tới 29 nước. Nghe 29 nước rất oai, nhưng thực tế là một ḿnh Mỹ gánh
chịu gần hết, về tiền cũng như phương tiện súng đạn và binh lính.
Đóng góp của các hội viên có hai h́nh thức chính:
1. Đóng góp trực tiếp vào NATO cho những chiến dịch quân sự chung (như tham
chiến tại Afghanistan) và chi phí hành chánh dân sự (điều hành tổng hành dinh
tại Bỉ cùng với các chi tiêu nhân sự liên hệ). Đóng góp này được tính theo tỷ lệ
tổng lợi tức quốc gia –Gross National Income, GNI-. Phần đóng góp của Mỹ trên
nguyên tắc là 22% tổng số ngân sách NATO dành cho việc này, so với 14% của Đức,
10% của Anh và Pháp, ít hơn cho các quốc gia khác.
Trong cuộc chiến Afghanistan, Mỹ chi hơn xa 22%, nhưng đây thực sự là cuộc chiến
của Mỹ trong khi đóng góp của NATO chỉ có tính cách hơn tượng trưng một chút, mà
cũng là đóng góp theo chiều gió chính trị quốc nội, nay đồng ư gửi lính, mai
rút, như Tây Ban Nha đă làm.
2. Đóng góp gián tiếp qua ngân sách quốc pḥng thường trực. Trước đây, không
có quy luật, mỗi xứ đều có ngân sách do ḿnh lập ra. Sau này, Mỹ cằn nhằn nên có
thỏa thuận lại: mỗi nước sẽ phải có ngân sách quốc pḥng tối thiểu là 2% tổng
sản lượng quốc gia, GDP. Vấn đề đóng góp này cần phải hiểu cho rơ để tránh chỉ
trích bậy. Nhiều người la ó “Mỹ không phải là ATM của Âu Châu”. Sự thật không có
chuyện đó, Mỹ không đưa tiền cho ai hết.
Ngân sách quốc pḥng Mỹ là gần 700 tỷ, khoảng 4% GDP Mỹ, trong khi ngân sách
quốc pḥng của Anh chỉ ở mức 55 tỷ, 2% GDP Anh. Phần lớn các cường quốc Âu Châu
chỉ có ngân sách quốc pḥng khoảng 1% GDP. Iceland thậm chí c̣n không có quân
đội luôn, chỉ có cảnh sát đi bắt trộm cướp.
Mỹ cho rằng như vậy không công bằng, lỡ có chiến tranh Âu Châu xẩy ra, các nước
Âu Châu không có khả năng chống đỡ, Mỹ lại sẽ phải lănh đủ hết. Nói cách khác,
Âu Châu không tự lo bảo vệ ḿnh mà lo bỏ tiền xây hạ tầng xă hội, giáo dục, y
tế,... bán cái cho Mỹ lo chuyện quốc pḥng cho cả Âu Châu.
Sự thất cân bằng này dễ hiểu và chấp nhận được trong bối cảnh hậu thế chiến khi
NATO mới được thành lập. Khi đó, toàn thể Âu Châu là đống tro tàn. Chẳng có nước
nào có khả năng đóng góp ǵ, do đó Mỹ phải lănh gần hết. Bây giờ, 70 năm sau mà
vẫn khư khư đ̣i giữ mọi việc như cũ th́ quả là vô lư. Tây Âu hiện nay là một
khối các nước giàu mạnh nhất thế giới, tiền bạc dư dả để tự lo lấy thân mà không
chịu làm.
TT Trump qua Âu Châu gặp NATO với một yêu cầu khổng lồ: Âu Châu phải tăng cường
ngân sách quốc pḥng, lên tới 4% GDP như Mỹ nếu có thể. Ông cảnh giác nếu Âu
Châu không đáp ứng, đóng góp cho việc tự bảo vệ ḿnh nhiều hơn, nước Mỹ sẽ đơn
phương giải quyết vấn đề. TTDC xúm lại diễn giải ngay là TT Trump đe dọa sẽ rút
ra khỏi NATO. Vẫn là fake news của TTDC.
Thực tế, không bắt buộc Mỹ phải rút ra khỏi NATO. Mỹ vẫn có rất nhiều biện pháp
như rút bớt quân về, đóng bớt căn cứ quân sự, tháo gỡ ít dàn hỏa tiễn. Tất cả
những biện pháp này sẽ buộc Âu Châu phải gia tăng ngay ngân sách quốc pḥng để
tự bảo vệ.
Công bằng mà nói, việc so sánh Mỹ chi 4% GDP cho quốc pḥng với 1% của các quốc
gia Âu Châu có phần khập khiễng. Mỹ hầu như là cảnh sát của cả thế giới, có lực
lượng quân sự khắp năm châu và cả trên các đại dương, trong khi các quốc gia Âu
Châu hầu hết chỉ lo quốc pḥng trong phạm vi biên giới của chính xứ ḿnh thôi.
Mỹ đ̣i hỏi tất cả phải dành ra 4% cũng vô lư, nhưng đó là cách nhà doanh gia
Trump ‘hét giá’.
Dù vậy, lư luận của TT Trump không phải là sai. Âu Châu quả đă lợi dụng quá mức
cái dù Mỹ. Nh́n vào sức mạnh kinh tế của Âu Châu cũng như hiểu được Âu Châu là
đối tượng trực tiếp và đầu tiên của mọi tấn công của Nga nếu xẩy ra, các nước
này cần phải có cố gắng cụ thể hơn.
Cựu ngoại trưởng của Obama, ông John Kerry mạt sát TT Trump, cho rằng ông này
không hiểu liên minh Mỹ với Âu Châu quan trọng như thế nào v́ đă mang lại an
toàn cho Mỹ và bảo vệ sinh mạng dân Âu Châu. Câu hỏi cho ông Kerry: nếu sinh
mạng dân Âu Châu quan trọng như vậy, th́ tại sao Âu Châu không tự lo nhiều hơn
mà bắt Mỹ phải lo nhiều hơn? Nh́n vào NATO, có phải đúng là các đồng minh Âu
Châu lợi dụng Mỹ không? Đồng minh đối xử với nhau như vậy, sao lại trách ông
Trump đối xử không đẹp với đồng minh được?
TT Trump trong cuộc nói chuyện với Tổng Thư Kư NATO đă nói thẳng thừng ông cực
kỳ bất măn. Ông phản đối mạnh việc Mỹ phải mở dù che cho Đức chống Nga trong khi
Đức kư thương ước mua khí đốt Nga, tức là tự ư chui vào rọ của Nga. Bà thủ tướng
Merkel phản pháo, cho rằng Đức là nước độc lập, có quyền kư hiệp ước giao thương
với bất cứ xứ nào. Không sai. Nhưng như vậy th́ đừng bắt Mỹ phải chi tiền và
lính để bảo vệ Đức chống Nga trong khi bà Merkel ôm Putin.
Trước khi rời khỏi Bỉ, TT Trump tuyên bố Mỹ không rút khỏi NATO và Âu Châu đă
đồng ư gia tăng ngân sách quốc pḥng. Không rơ bao nhiêu nước đồng ư và gia tăng
bao nhiêu. Phải nói ngay Âu Châu gia tăng ngân sách quốc pḥng của họ không có
nghĩa là ngân sách của Mỹ sẽ giảm. Việc gia tăng đó chỉ cho phép Mỹ chuyển lính
hay máy bay chẳng hạn, từ Âu Châu qua ưu tiên khác, như qua Trung Đông hay Biển
Đông.
Thật ra, NATO có vẻ là một tổ chức lỗi thời, không c̣n lư do tồn tại. Không ai
nghĩ có chuyện Nga tung vài trăm sư đoàn qua chiếm Paris hết. Thời buổi này Nga
văn minh hơn. Putin chiếm Crimea của Ukraine dễ như trở bàn tay, không cần sư
đoàn nào hết. Nếu thực sự có nguy cơ bị Nga đánh thật, th́ cả Âu Châu phải tăng
cường biện pháp quốc pḥng chứ không thể chỉ lo chi tiền nuôi di dân Trung Đông
v́ nhu cầu nhân công rẻ cho kinh tế.
NÓI CHUYỆN VỚI PUTIN
Cuộc họp thượng đỉnh Trump-Putin được dự trù là để bàn về quan hệ Mỹ-Nga, t́m
cách cải thiện bang giao, nhất là t́m kế hoạch chung chống khủng bố tại Trung
Đông, giải quyết vấn đề Syria, và cuối cùng bàn về những biện pháp trừng phạt
Nga được TT Obama ban hành sau khi Nga chiếm Crimea. Nhưng rồi tất cả những đề
tài đó đă bị nhận ch́m bởi việc công tố Mueller truy tố GRU của Nga thâm nhập
bầu cử. Cuộc họp thượng đỉnh mất hết ư nghĩa, đến độ không ra được một thông cáo
chung. Tất cả biện pháp cấm vận trừng phạt đều được duy tŕ như cũ.
Việc làm của công tố Mueller 3 ngày trước khi TT Trump gặp TT Putin khét lẹt mùi
phá rối, bất kể giải thích cách nào. Cuộc điều tra đă kéo dài 14 tháng, tại sao
không truy tố sớm hơn một hai tuần, hay nán đợi thêm một vài ngày, mà lại đúng 3
ngày trước?
Tại Helsinki, có hai cuộc họp chính, một cuộc họp riêng giữa hai ông Trump và
Putin, và một cuộc họp giữa hai phái đoàn. Đó mới là những buổi họp mà họ thực
sự bàn chuyện quan trọng. Nhưng hầu như chẳng ai biết hay để ư v́ cả TTDC chúi
mũi vào cuộc họp báo ngắn gọn vài chục phút mà mục đích chỉ là tŕnh diễn bề
ngoài. Thế mới nói là TTDC chỉ nh́n vấn đề một cách hời hợt nhất để có cớ đánh
Trump thôi.
Phản ứng của DC và TTDC? Vẫn như cũ, tuy có hơi khác một chút.
Vẫn như cũ ở điểm chỉ trích triệt để. Hơi khác v́ sự chống đối tăng cường độ gần
như tsunami đang nhận ch́m Ṭa Bạch Ốc. CNN cho rằng “Đây là thời điểm nhục nhă
nhất của thời Trump”. Cựu giám đốc CIA của TT Obama, ông Brennan hô hoán “Đây là
phản quốc rơ ràng, đủ tiêu chuẩn để đàn hặc ngay”. Cựu giám đốc FBI của TT
Obama, ông Comey, kêu gọi “Những người yêu nước nổi dậy chống Trump”. Các cụ tỵ
nạn thông ngôn nhao nhao dịch lại ngay tất cả những chỉ trích cho dù chưa hiểu
chuyện ǵ.
Có một số lư do giải thích sự ‘phẫn nộ’ cuồng đó:
1. Lư do quan trọng nhất: TTDC và phe DC nh́n thái độ của TT Trump như cánh
cửa hé mở, có thể khai thác mạnh, tố TT Trump ‘phản quốc’ như ông Brennan đă
khai hỏa, đưa đến đàn hặc. Ngoài ra, đâu c̣n lư do chính đáng nào để đàn hặc.
2. Theo phe cấp tiến, việc công tố Mueller truy tố GRU Nga là bằng chứng rơ
rệt nhất về việc ông Trump thắng cử nhờ Nga giúp. Đây là lư do chính bà Hillary
vẫn bám víu để biện giải sự thất bại của ḿnh, do đó phe ta cũng cần phải bám
víu theo bằng mọi giá. Khi Putin chối và TT Trump có vẻ không sốt sắng buộc tội
Putin th́ dĩ nhiên phe ta gặp nguy cơ mất tiêu cái cớ chính, phải nhẩy dựng
ngay.
3. Bên CH, nhóm #Never Trump, như ông McCain, Paul Ryan, khó có thể bỏ qua cơ
hội đánh Trump. Một vài chính khách đón gió mùa bầu cử cũng hùa theo. Trong khi
một số nhân vật CH khác cũng thật sự không đồng ư với TT Trump như cựu chủ tịch
Hạ Viện Newt Gingrich. Đó là chính trị Mỹ thôi. Cùng đảng, vẫn có thể bất đồng ư
kiến như thường. Trong khi đó, thượng nghị sĩ Rand Paul, một người ít khi đồng ư
với TT Trump lại đứng ra bênh vực và tố khối đối lập bị Trump ám ảnh tinh thần,
gọi là bị bệnh Trump Derangement Syndrome hết rồi.
TTDC và phe DC đ̣i hỏi TT Trump phải công khai tố giác Putin. Chuyện vớ vẩn. TT
Trump phải tố Putin về tội ǵ? Tội cho người vào hệ thống emails của đảng DC?
Với tư cách quốc trưởng, TT Trump không thể hồ đồ công khai tố một quốc trưởng
khác là tội phạm khi chưa ai chứng minh được tội của ông này. Chẳng những đó là
nguyên tắc ngoại giao sơ đẳng mà c̣n là nguyên tắc nền tảng của tư pháp Mỹ.
Tư pháp Mỹ dựa trên căn bản “chưa bị chứng minh có tội th́ tức là chưa có tội”.
Not guilty until proven guilty. Nga bị truy tố chưa có nghiă là Nga đă có tội.
Trong vụ công tố Mueller tố Nga, đă có ai bị ra ṭa chưa? Đă có ai thấy bằng
chứng ǵ chưa? Đă có ai nghe lời ‘biện hộ’ của các bị cáo chưa? Công lư của phe
cấp tiến đơn giản vậy sao? Hay công lư đă bị liệng vào thùng rác rồi?
TTDC cũng đả kích TT Trump đă không chửi thẳng mặt Putin trong buổi họp. Trong
lịch sử thế giới, chưa bao giờ có chuyện hai quốc trưởng họp thượng đỉnh để chửi
nhau. Muốn chửi th́ về nhà tha hồ chửi sau. Đó là việc TT Trump đang làm sau khi
đă về tới nhà. TTDC dĩ nhiên lại có dịp sỉ vả Trump bất nhất.
TT Putin khẳng định Nga không can dự, sẽ cho điều tra và đề nghị thành lập một
nhóm công tác chung, -joint working group- để điều tra, mời công tố Mueller gửi
câu hỏi qua cho ông, hay tốt hơn nữa, gửi người qua tham gia việc chất vấn bị
cáo. Sao không thấy báo nào bàn về ư kiến này? Có phải v́ chẳng có báo nào thắc
mắc muốn biết sự thật mà họ chỉ muốn t́m cách đả kích Trump không?
Thực tế mà nói, có thể chúng ta sẽ không bao giờ biết sự thật v́ những bị cáo sẽ
không bao giờ qua Mỹ hầu ṭa. Công tố Mueller chắc chắn cũng biết rất rơ điều
này, chỉ là muốn treo một cái gươm lủng lẳng trên đầu Trump mà không bao giờ
Trump gỡ xuống được.
Cũng thực tế mà nói, chuyện các đại cường t́m cách thâm nhập, chui vào các hệ
thống emails kiếm tin là đương nhiên. Ông xịa Brennan có dám giơ tay thề ông
chưa bao giờ t́m cách thâm nhập, đọc emails của Nga hay ngay cả của Anh, Pháp,
Đức, Nhật, Trung Cộng,... không? Kẻ này tin chắc Nga có t́m cách chui vào hệ
thống emails của đảng DC thật. Họ làm ǵ và phá tới mức nào th́ chưa biết. Vấn
đề là sao chính quyền Obama bất lực để Nga phá dễ như vậy? Cả 25 nhân viên dân
sự lẫn quân sự qua Mỹ hoạt động tưng bừng. Tất cả xẩy ra dưới thời Obama, do đó,
trách nhiệm là của tổng thống Obama, của giám đốc CIA Brennan, của giám đốc FBI
Comey. Khi đó mấy ông này đă làm ǵ? Ngủ gật cả đám? Hay biết mà không dám làm
ǵ? Sao bây giờ các ông Brennan và Comey lớn tiếng dữ vậy, có phải để khỏa lấp
trách nhiệm của chính ḿnh không? Ông Comey đang hô hào dân Mỹ bỏ phiếu cho DC,
hiển nhiên với hy vọng DC kiểm soát được Hạ Viện th́ trách nhiệm và tội của ông
sẽ bị xù ngay.
Đừng nói chi tới các cơ quan t́nh báo của ngoại quốc, ngay cả các cơ quan an
ninh Mỹ cũng t́m cách theo dơi, đọc lén emails, nghe lén điện thoại của cả triệu
dân Mỹ, theo lệnh của chính các ông Brennan và Comey.
TTDC cũng biểu diễn tài bóp méo để xuyên tạc. TT Trump đặt nghi vấn về việc truy
tố GRU. TTDC nả đại bác ngay: TT Trump miệt thị, không tin hệ thống an ninh của
Mỹ. Xin lỗi, công tố Mueller truy tố GRU theo sự điều tra của ông, chứ không
phải dưa trên báo cáo của An Ninh Mỹ. Và TT Trump nghi ngờ công tố Mueller chứ
không phải nghi ngờ CIA hay FBI.
TT Trump biết trước sẽ bị tấn công dĩ nhiên. Ông nói rơ ông chấp nhận rủi ro
chính trị [bị chỉ trích] để mưu t́m ḥa b́nh, hơn là chấp nhận rủi ro mất ḥa
b́nh để khỏi bị rắc rối chính trị (nguyên văn: “I would rather take a political
risk in pursuit of peace than risk peace in pursuit of politics”).
TTDC xúm lại tố cáo TT Trump có vẻ nịnh Nga trong khi gây hấn với đồng minh và
NATO. Nếu chuyện này có thật, th́ sao không ai đặt câu hỏi tại sao TT Trump lại
có thái độ ngược ngạo như vậy. Câu trả lời hiển nhiên là tất cả nằm trong chiến
lược toàn cầu của Trump, muốn giảm bớt gánh nặng cảnh sát quốc tế của Mỹ bằng
hai cách: 1) ép Âu Châu chia sẻ gánh nặng tự bảo vệ nhiều hơn thay v́ cứ ỷ lại
vào Mỹ, và 2) giảm nguy cơ Nga bằng một chính sách thân thiện hơn. Chuyện Nga
chui vào coi emails của đảng DC đối với TT Trump chỉ là chuyện lắt nhắt vớ vẩn,
không thể v́ đó mà phải thay đổi chiến lược toàn cầu.
Bất kể quan điểm chính trị, thiên hạ phải nh́n nhận Nga là một đại cường, có ảnh
hưởng lớn trên rất nhiều vấn đề, từ các cuộc chiến tại Trung Đông là mỏ dầu của
cả thế giới, đến cuộc chiến toàn cầu chống khủng bố, từ việc cản Iran làm bom
nguyên tử đến cản Syria xài vũ khí hóa học, từ việc giúp cản sự bành trướng của
tân đế quốc Tầu cộng đến bảo đảm an ninh của Âu Châu,… Đi t́m ḥa hoăn với Nga
có lợi hay đánh nhau với Nga có lợi? Mỹ có thể đi t́m ḥa b́nh với Bắc Hàn là
một mối nguy nhỏ có tính cục bộ địa phương th́ sao lại muốn đánh nhau với Nga là
nước có thể dễ dàng tạo ra đại chiến thứ ba? Nói về nguy cơ bom nguyên tử, Cậu
Ấm c̣n đang thử một hai trái trong khi Nga đă có cả ngàn trái có thể tiêu diệt
cả thế giới.
Không phải vô cớ mà Tổng thư kư Liên Hiệp Quốc, ông Antonio Guterres (không phải
là loại ‘cuồng’ Trump!) đă lên tiếng hoan nghênh cuộc họp Helsinki như là một
bước tiến lớn bảo đảm hoà b́nh lâu dài cho nhân loại. Không có một tờ báo Mỹ nào
đăng tin này.
Cũng có thể ông Trump đang học sách Kissinger hay sách Khổng Minh: trong thế tam
quốc Mỹ-Nga-Tàu, không có cái ngu nào bằng cái ngu đánh cả hai đối thủ một lúc.
Qua phản ứng của TTDC, không ai có thể nói mấy anh nhà báo cấp tiến có cái nh́n
chiến lược toàn cầu, mà chỉ giỏi đi t́m sâu bọ.
Câu hỏi cho các cụ gốc Việt đang tra tự điển để dịch CNN: trong cái thế Tam Quốc
tân thời này, các cụ muốn Mỹ kết thân với Nga để chặn Hoàng Đế Tập, hay các cụ
thức thời vận muốn Mỹ diệt Nga, giúp Trung Cộng bành trướng để nước ta được vinh
hạnh làm ngôi sao muỗi thứ 5 trên lá cờ Thiên Triều?
